AKP iktidarı “devamıyız” dediği rahmetli Özal’ın generallere karşı savunup hayata geçirdiği ekonomik özgürlük ortamını hızla generaller dönemine götürüyor. “Devamıyız” dediğiniz Özal’ı ikinci defa öldürmezsiniz! Döviz Mevduatları, MB Rezervi, KKM: Ocak ayının üçüncü haftası dövize dönüşün önü alınmış görünüyor. KKM hesaplarında tekrar bir artış var. Bankaların KKM hesabına uyguladığı MB faizi+3=12  tavan kısıtlaması kaldırılıyor. Bankalar zaten müşterilerine  dövizini bozup KKM hesabına geçerse bu yıllık sabit %12 üstüne, döviz bazında %6 komisyon veriyorlardı. Buna rağmen hızla artan TL mevduat faiz oranı ( %30 lar konuşuluyor), KKM dan çıkış yaşattı. Şimdi hem döviz komisyonu hem de KKM artan sabit faizi ile cazip hâle gelecektir. Bir önceki  hafta bu cazibe rakamlara yansımış, geçen hafta artmıştır diye tahmin ediyorum. Burada sıkınıtı bankalar. Mevduat faizleri 24 seviyesine çıktı. KKM hesaba komisyon veriyorlardı. Bir de KKM tavanı kalkınca maliyetleri iyice artacak. TL mevduata geçemezler, rasyoları tutmayacağı için alacakları cezalar berbat. Kredi faizlerini yükseltseler %10 dan tahvil almaları gerekecek. Bu durum bankaların 2023 yılına ciddi zorluklarla başlamasına yol açacak. İktidar seviyor böyle şeyleri. Her dönem başka bir sektörü mutlu ediyor. Geçen sene başı ihracatçılar seviniyor, ithalatçılar ağlıyordu.  Yılın ikinci yarısından itibaren ithalatçı seviniyor, ihracatçı üzülüyor. Üretimde yüksek personel ve enerji maliyetleri fiyatları yükseltti. Geçen sene 16 bin dolara kadar çıkan navlun fiyatları 3500 dolara düşünce ithal etmek üretmekten daha ucuz hale geldi. MB döviz brüt rezervi bir önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar artmış gözüküyor.  Brüt rezerv 128,7 milyar dolar, Swap hariç net rezerv  45 milyar dolar.  Rusya’dan, Körfez ülkelerinden hatta en son Türkmenistan döviz yağacak söylentileri  sadece hoş bir hayal gibi duruyor. Ya da öyle büyük bir kara delik var ki ülkede, her geleni yutuyor. Bir de Botaş’ın  20 milyar dolarlık Rusya borç ödemesinin ötelendiği söylentisi var. Gerçekten ötelendi mi yoksa şu sıralar ödemesi mi yok doğrusu ben anlayamadım. Sonuçta 20 milyar dolarlık bir ödeme olacak.  Kısa vadeli dış borç 180 milyar dolar, cari açık 40 milyar dolar. Nasıl ödenecek bu borçlar? Geçen hafta yine ihale düzenlediler. Dolara %10 faiz verecekler. Dolara %10. Korkunç! Krediler: Krediler yılın üçüncü haftası 34 milyar TL artış göstermiş. Dengeleniyor sanki.  2023 yılsonu enflasyon beklentisi %40. Herşey yolunda giderse hedef bu. İhtiyaç kredisi faizi %30, Taşıt %25, Konut %22.  Kredi faizi enflasyona göre ucuz. Hele ticari kredi faizi %13,5. Bedava para. Faizlerin bu düşüklüğü ve “haftaya daha pahalı olur bu günden alalım” algısı tüketimi dolaysıyla ekonomiyi canlı tutmaya devam ediyor. Yasaklar, Yasaklar: Ekonomi yönetimi bir dizi döviz ve kredi yasaklarını güncelledi geçen hafta. Hafta içi sürekli yazıldı çizildi. Size aylar önce “az olan değerlidir. Türkiye’de döviz az değil, yok” diye yazmıştım. İktidar tuhaf ekonomik kararlarında ısrar ederek, olmayan dövizi harcamaya devam ediyor. Bu durumdan kurtulmak için de destek görünümlü yasaklar uyguluyor. Örneğin; Şirketler, yurtdışı dövizlerini getirip %40 nı MB dan satıp %60 ını KKM yapıp, yakın zamanda döviz almayacağız sözü verirlerse %2 prim alacaklar.  Turizmciler gelirlerinin %40 nı geçen seneden beri MB da bozdurmak zorundalar. AKP iktidarı “devamıyız” dediği rahmetli Özal’ın generallere karşı savunup hayata geçirdiği ekonomik özgürlük ortamını hızla generaller dönemine götürüyor. Özal’ın ekonomik anlayışını beğenirsiniz beğenmezsiniz o ayrı. Ama, “Devamıyız” dediğiniz Özal’ı ikinci defa öldürmezsiniz! ABD, Avrupa, Türkiye: ABD, dördüncü çeyrekte %2,9 büyüdü.  Bu faiz artışlarına rağmen durgunluğa girilmediğinin işareti. FED’in faiz artışlarını sonlandıracağı hatta yılın ikinci yarısında düşüş sinyali vereceği beklentisini kırabilir. Bu hafta FED faiz kararı açıklayacak. Genel beklenti en fazla 25 baz artış yapıp %4,75 ile faiz artışını sonlandıracağı. Piyasanın %99’u buna inanıyor. Yeni verilerle 50 baz puan artırırsa ortalık yeniden alevlenebilir doğrusu. Diğer yandan ECB başkanı %2 enflasyon hedefi için krediyi zorlaştırarak, faizi artırmaya devam edileceğini söyledi. Hep yazıyorum ya, global sorunlar üç, beş aya çözülecek gibi değil. Avrupa’nın fon sağlamada isteksizliği Türkiye için iyi haber değil. Ama Euro bölgesi PMI endeksi tekrardan 50 üstüne çıktı. Bu büyümenin ön göstergesi demek. İhracatımızın önemli kısmı Euro bölgesine olduğu için Türkiye lehine bir gelişme.
Turizm gelirlerimizdeki artış sürüyor. Yıl sonuna 46 milyar dolar turizm geliri bekliyoruz. Güzel rakam. Ama bu rakamında suyunu çıkarmayalım.  Tüm dünya pandemiden çıktı deli gibi kendini dışarı attı. 2023 de aynı çılgınlık sürer mi? Emin değilim.
İhracatımız duruyor bunun sonu sanayi yavaşlaması ve işsizlik demiştik Ağustos 2022 ayında. İmalat sanayi kapasite oranımız %75,8 e kadar gevşedi bu ay. Avrupa’nın hareketlenmesi bizim sanayimizi olumlu etkileyecektir. Diğer yandan Euro/dolar paritesindeki Euro lehine hareketlenme de dış ticaret açığımıza olumlu etki yapacaktır. Biliyorsunuz biz ihracatı Euro ile ithalatı dolar üzerinde yapıyoruz çoğunlukla. Turizm gelirlerimizdeki artış sürüyor. Yıl sonuna 46 milyar dolar turizm geliri bekliyoruz. Güzel rakam. Ama bu rakamında suyunu çıkarmayalım.  Tüm dünya pandemiden çıktı deli gibi kendini dışarı attı. 2023 de aynı çılgınlık sürer mi? Emin değilim. TÜİK in Eylül rakamlarına göre bir önceki yıl ile kıyaslandığında turist sayısı %94 artarken turizm gelirimiz %68 artmış.  Aynı dönemde  döviz, Türk lirası karşısında %125 değer kazanmasına rağmen. Ülke sudan ucuz olduğu için kendi ülkesinde pikniğe gidemeyen adam gelip Türkiye’de tatil yapmış. Kısaca Türkiye bir şey yaptığı için turist gelmemiş. Yunanistan’ın ilgili dönemde turizm geliri %78 artmış mesela. DOLAR/TÜRK LİRASI: 18,35 üstünde kaldıkça zıplama etkisi devam ediyor. 18,47 – 18,80 sıkışması devam ediyor. Sıkışmanın şubat sonunu geçme olasılığının zor olduğunu görüyorum.  %8 ile  %10 arası bir zıplama söz konusu. Bu 21 lira ile 22 lira arası bir yer demek.  Sonrası gelişmelere ve paniğe bağlı. BİST100: 20 Ocak haftası 331 milyon dolarlık yabancı satışı var. Yabancı portföyü 25 milyar dolara düşünce 67 milyon dolarlık alıp portföylerini 27 milyar dolara çıkarıp oradan 331 milyon dolar satmışlar.  Bu hafta 5250 üstüne atarak başlayamazsa 4400 – 4600 puan arasına kadar gevşeyebilir. Oradan dönerse teknik düzeltme tamamlanmış olur. Bu hafta direnç 5500 puan. İktidar seçim yüzünden üç milyon seçmenin borsada para kaybetmesini göze alamaz. Diğer yandan çok yükselmesini de istemez. Çok yükselirse kar yapan yatırımcı hisseden çıkıp yeniden sabit duran dövize girebilir. Sallan yuvarlan seçime kadar idare edeceklerdir. ALTIN/ONS: 1920 doların üstünde kaldıkça ilk hedefi 1965 dolar. Destek 1916 dolar ve 1895 dolarda. Bu hafta FED beklentisi  dalgalanma yaratabilir. AVRO/DOLAR: 1,0930 üstünde kalabilirse yukarı devam eder.1,0810 destek. 1,11 – 1,1130  ve  1,1180 direnç. Brent Petrol: 86 ile 89 dolar  arasında sıkışıyor.  89 doların üstüne çıkıp kalması global durgunluk  başlamadan bitecek demek.