Yaş 35 yolun yarısı; faiz 35 enflasyonun yarısı!
Murat Kartalkaya
MB brüt rezervin seçimden beri artıyor ama net rezervinde dişe dokunur bir hareket yok. Yabancı parasını getirse geri alabilecek mi diye düşünüyordur artık.
Savaş çanları; piyasa ürünleri, altın dışında çok fazla tepki göstermedi doğrusu. Altının tepkisi ise savaştan daha çok “faiz artışları bitti” beklentisinin artması. Rusya-Ukrayna çatışmasının ABD ile Rusya savaşına dönüşeceği korkusunu daha çok yaşamıştık. Piyasalar sanırım bölgesel çatışma seviyesindeki çatışmaları pek önemsemiyor.
Hamas’ın durduk yere Gazze’ye girmesi beni rahatsız ediyor. Tamam oradaki zorlukları filan bilemiyorum ama attığın taş ürküttüğün kuşa değmeli. Hamas, savaşı başlattığı anda biraz okuyan herkes bu işin sonunda Gazze’nin felakete sürükleneceğini biliyordu.
Geçtiğimiz aylarda BRICS üye sayısı arttı. İslam dünyasının güçlü üç aktörü olan Mısır, İran, S. Arabistan, ABD’yi ezerek BRICS üyesi oldu. Tesadüf müdür, ardından Hamas saldırısı geldi. Saddam durduk yere petrolü Euro ile satacağını duyurduktan bir süre sonra linç edildi. Ermenistan durduk yere Azerbaycan’a saldırdı geçen yıl. Ellerinde tuttukları bölgelerden oldular sonunda. Tesadüflerden hep rahatsız olmuşumdur.
Türkiye, Rusya- Ukrayna savaşında taraf olmadan hatta Rusya’ya uygulanan yaptırımları Batı’nın da izni ile arka kapıdan delerek, bu çatışmadan zarar değil karla işlerini idare etti. Hamas- İsrail çatışmasında da ayını yolu izliyordu ilk başta. Sonra birden direk Hamas taraftarı oldu. Biraz tarih bilenlerin Orta-Doğu bataklığında taraf olunmayacağını bilmeleri gerekir. Filistinlilerin bile Hamas taraftarı olmadığı bir ortamda Hamas taraftarı olmak yorabilir bizi. Umarım bu da “Eyyy!” çıkışları gibi parti tabanının gözünü boyamaya çalışan sözlerden gibidir.
Çin ve Major Merkez Banka faiz kararları; Beklenildiği gibi faiz artışlarını merkez bankaları pas geçmeye başladı. FED bu hafta faiz toplantısı yapacak. Piyasanın neredeyse %100 e yakını faiz artışında pas geçileceğine inanıyor. Faiz artışlarında sona gelindiğinin inancı, değerli madenlere ve riskli ürünlere alış getirdi zaten.
Çin’in muallak durumu ise endişeleri gidermeye yetmiyor. Global oyuncular Çin risklerini diğer gelişmiş ülkelere yöneltmeye başladı. Gelişmekte olan ülke yatırım fonlarında son zamanlarda ciddi artışlar gözleniyor. 2003 ve 2009 yıllarında bu artıştan aslan payını Türkiye almıştı ama günümüzde şimdilik böyle bir ilgi Türkiye için görünmüyor.
Neden Türkiye’ye yabancı gelmiyor?! Seçim sonuçlarının açıklandığı haftaki yazımda bahsetmiştim. Kurnayı, tası, tarağı, sabunu, fırçayı değiştirdik ama hamamcı aynı. Global yatırımcı için riskli bulunuyor.
İki hafta önce Hamas ile İsrail arasında tam ortada duruyorduk, birden tüm dünyanın terörist kabul ettiği Hamas’ın savunucu olduk. Anayasa Mahkemesi kararına rağmen tutukluluğu devam eden milletvekili var. Daha bu hafta haklarında “ömür boyu hapis” cezası onaylanan üç mafya liderinin serbest bırakıldığını öğrendik. Hamas’ı savunan sözler üzerine vandallar, Starbucks mağazalarını yağmaladılar. Yarın bir başka ülkeye “eyy” dendikten sonra Türkiye’deki yatırımlarına saldırılmayacağının garantisi var mı?
MB faizi %35 yaptı. Yine de değişen bir şey yok. Neden yok , çünkü yabancı yatırımcı gelmiyor. Yabancı gelmediği müddetçe döviz gevşemiyor, faizler artıyor, enflasyon artıyor, halk fakirleşiyor. Yabancı geldiği zaman ise bunların tam tersi oluyor. Ekonomik bilgiye bile gerek yok bunun için, 20 yıllık geçmişe bak, görürsün. 2003, 2009, 2018, 2021 yıllarında hep böyle oldu. 2003 de demokrasi, özgürlük, genç ve yeni bir iktidar, IMF ile AB etgenleri vardı. 2009 da dünyaya saçılan Global Merkez bankalarının paraları vardı. Ama hepsinden güçlü olarak Türkiye’de yabancı için kazanç vardı. Merkez Bankanın kasası tam takır değildi.
Yaş 35, yolun yarısı; faiz 35, enflasyonun yarısı. Kim yatırım yapar arkadaş. Yılsonu enflasyonunun %70 seviyesinde, 2024 Mayıs enflasyonun %75 seviyesinde, en iyi şartlarda 2024 yılsonu enflasyonun %50 seviyelerinde olması bekleniyor. Bugün 100 liraya aldığını 2024 sonunda 150 liraya alabileceksin demek bu. 100 liranı her ay, %35 den faize yatırsan bir yıl sonra paran 141,25 lira edecek. Bugün aldığın malı alamayacaksın demek. Kimse faize yaklaşmıyor o yüzden. Dövizini bozmuyor. MB brüt rezervin seçimden beri artıyor ama net rezervinde dişe dokunur bir hareket yok. Yabancı parasını getirse geri alabilecek mi diye düşünüyordur artık.
Türkiye’de en kötü geride kaldı mı? Göstergeler, Ekonomi ve Merkez bankasının aldığı kararlarının sadeleşme açısından olumlu algılandığını gösteriyor. Türkiye CDS puanı diğer Gelişmekte olan ülke CDS'lerinden olumlu anlamda ayrışıyor. Ama emin olamazsınız ki. Bakın 28 Ekim 2020 tarihinde o zaman ki Bakan Albayrak ne diyordu; ”Battık, bittik diyenlere inat, ekonomimize güven artıyor.” Bu konuşmayı yaptıktan on beş gün sonra görevinden ayrıldı. Yerine gelenler benzer cümleler kurdu, ömürleri bir yıl bile olmadı. Bakan Nebati gözlerinden çıkan ışığın keyfini süremeden kaybolup gitti. Şimdi Bakan Şimşek benzer şeyler söylüyor. Bu sefer olur mu!? Ya güveni, hukuku sağlayacaksın ya reel faiz kazancını. Yoksa ne döviz ne faiz ne enflasyon düşer, düşse bile kalıcı olmaz arkadaş.
Dolar endeksi ve ABD Tahvilleri: Doların halen en güvenilir liman olmasına rağmen dolara talep gelirken tahvillerine talep gelmiyor. ABD'nin dış borcu 33 trilyon dolara ulaşmış durumda. Yanlış hatırlamıyorsam 2003 yılında 7 trilyon dolar civarındaydı. ABD bile olsan bu dış borç sana yeniden borç vermek isteyenlerin iştahını kaçırıyor doğal olarak. Faiz artışlarının bittiği algısı yayılmasına rağmen ABD tahvillerine alış gelmiyor. Üstelik geçen hafta bazı büyük fonlar ABD uzun vadeli tahvillerindeki satış pozisyonlarını kapadıklarını açıkladılar. Bu açıklama kısa bir alış getirdiyse de devamı gelmedi.
Dolar endeksi bir süre daha 106 puan destek, 108 puan direnç bandını koruyacak gibi duruyor.
10 yıllık tahvillerde %5,10 direncinden alış geldi. Burası önemli bir direnç olmaya devam edecek gibi duruyor.
Dolar/TL: Teknik 30 ile 31 lira arasını göstermeye devam ediyor.
Bist100: Bu hafta 7200 puanın altında kalıp kalmaması önemli. Satış eğilimi güçleniyor gibi duruyor. Faizler düştü borsa çıktı, faizler arttı borsa yine çıktı. Ukrayna savaşını takmadı, Filistin savaşını tınlamadı. Ama şimdi durduk yere sata dönmüş gözüküyor. Yeniden 8500 puan ve üstünü denemesi 2024 Mart ayını bulabilir.
Yurt dışı borsalarda satışa döndü ilginç şekilde. D&J, bu hafta 32700 puanın üstüne çıkamazsa önemli bir destek olan 32000 puanı deneyecek gibi duruyor. Bu seviyenin altında bir, iki hafta kalış satışı hızlandırabilir. S&P ise geçen hafta çok önemli bir desteği olan 4170 puanı aşağı kırdı. Bu hafta üstüne çıkamazsa satış derinleşebilir. DAX, 14800 önemli desteğine doğru gevşiyor. Buranın kırılması da satışları derinleştirebilir.
Altın/ons: Mayıs ayından beri “düşecek, 1800 doları görecek”, gördükten sonrada “1800 dolardan 1900 dolar civarına tepki yükselişi gelecek” diye tahmin etmiştim. 1900 dolar civarının üst limiti 1970 dolardı. İki haftadır 1970 doların üstünde kaldı. Hem savaş hem de faizin sonlandırılmasına en sert olumlu tepkiyi verdi. Gözünü Ağustos 2020 den beri kıramadığı 2075 dolar zirvesine dikmiş görünüyor. Orası da kırılırsa nereye gideceğini Allah bilir. Bu kadar sert çıkış yaptığı haftaların ardından biraz daha yükselip sıkı satış yiyiyor ya da bir kaç hafta bu seviyelerde kalıyor. Bu haftaya dikkat etmek gerekiyor sanırım.
Euro/Usd: 1.0650 ile 1,0470 arasında devam.
Bitcoin: Daha önce 29000 doları kırıp 31500 dolar üzerindeki haftalık kapanışı Aralık 2020 yılında yapmıştı. 65000 dolara kadar gitmişti. Yine benzer hareketi yapar mı?! 2020 yılında Covid salgını yüzünden piyasalara merkez bankaları para saçmıştı, böyle yüksek tahvil gelirleri yoktu, arz daraltımı ve savaş gibi petrol fiyatlarını tetikleyecek etgenler yoktu. Bugün bunlar var üstelik merkez bankaları para saçma değil parasal sıkılaştırma derdinde.
Bitcoin ve diğer coin fiyatlarını yukarı iteleyen en önemli unsur Bitcoin’in borsa yatırm fonlarına katılımında önümüzdeki haftalarda onay sürecinde olması. Onaylanırsa benimsenmesi ve yayılması kolaylaşacağından coin boğalarını heyecanlandırıyor.
33000 doları bu hafta destek yapmaya çalışabilir. Destek yapabilirse önünde 37350 dolar direnci olsa bile esas direnci 42150 dolarda.
Gümüş: Altın hareketlenince gözler doğal olarak gümüşe dönecektir. Altının fiyatı, Mayıs 2023 fiyatına yükseldi. Mayıs ayında 2020 dolar üstündeydi. Sonra %10 düşerek 1820 dolara kadar indi ve geçen hafta %10 çıkarak 2010 dolara geldi. Aynı tarihlerde dolar 25,92 dolardan %20 düşerek 20,68 dolara geldi. Altının yaptığı hareketi yapsaydı %20 çıkarak 24,80 dolara çıkabilirdi. % 12 de kaldı. Hem oransal hem de teknik olarak 24,25 ile 24,75 dolar arası bir yerlere çıkabilir.
Yorumlar