“İktidar yeni bir tavşan çıkarır”. İmkan yok. İktidarın son tavşanı KKM hesabıydı. Yediler onu. Ve artık hazım sorunu çekiyorlar. “Varlık satışı olacak”. Evet. Başka çareleri de yok. THY, Telekom gibi şirketler yok pahasına satılacaktır.
Pandemi sonrası sıkı pandemi tedbirlerinin kalkmasıyla Çin’deki üretim ve tüketim artışının global durgunluğu dengeleyeceği ümit ediliyordu. Ne yazık ki Çin’in seyahat harcamaları, tüketim harcamaları, ihracat, konut ve taşıt satışları şimdiye kadar geçen senenin altında kalınca moraller bozuldu.
ABD VERİLERİ
- Çeyrek GSYH’nin %1,4 büyümesi beklenirken %2 büyüdü. Konut satışları sürpriz bir atak yaptı. Tüketici güveni 2022 yılı başından bu yana en yüksek seviyesine yükseldi. Mayıs ayında %1 azalması beklenen dayanıklı mal siparişleri %1,7 arttı. Bu veriler, ekonomik durgunluğu önleyecek algısı yaratamasa da, öteleme etkisi yarattı. Geçen hafta FED ‘in faizi 25 baz puan daha artırmasını bekleyenelerin oranı, %87 seviyesindeydi. FED’in yılsonuna kadar iki defa 25 baz faiz artışı yapması bekleniyor.
Ama bu artış 26 Temmuz toplantısında olur mu yoksa temmuz ayını da pas geçerler mi?! Henüz net değil. Buna rağmen dolar endeksinin yükselmesinin ve ABD tahvillerindeki satışın sınırlı kalması ilginç. Bunun nedeni büyümede kişisel harcamaların iki itici güçten biri olması olabilir. Burası Türkiye’ye benziyor. Benzemeyen taraf ise ikinci itici güç. Türkiye’de ithalat iken ABD’de ihracat. Biz kişisel harcama ve ithalatla büyümeye göbek atıyoruz oysa...
Dünya üçlü güç merkezinde çöküş; Avrupa Birliği ve İngiltere merkez bankalarının faiz artırmasına kesin gözüyle bakılıyor. ECB’nin, 21 Temmuz faiz toplantısında 25 baz ve Eylül toplantısında da 25 baz puan artış olacak. ABD, AB ve Çin ekonomik göstergeleri, dünya üçlü güç merkezinin eş zamanlı çöküşü endişesini artırıyor.
TÜRKİYE GÜNDEMİ
Dünya yangını görüp telaşına düşmüşken Türkiye her zaman ki gibi rutin gündemi, parti ve seçim dedikoduları ile gününü gün ediyor. Üçlü merkezin çöktüğü bir dünyada en büyük darbeyi Türkiye alır, kimse oralı değil. Vatandaş halen goy goyda “Türkiye cennet. Kriz filan yok. Yollar, oteller, lokantalar, plajlar tıklım tıklım”. Sanırım gümrük kapılarına, bilboardlara, karayollarındaki ışıklı yazılara “BATTIK” diye yazılmadan kimse inanmayacak gerçek durumumuza.
Geçen hafta MB swap hariç net rezervlerinde 10 milyar dolar iyileşme var. Eksi 76 milyar dolardan eksi 64 milyar dolara kadar azaldı. Ama bu iyileşmenin nereden kaynaklandığı belirsiz. İhracat mı, reeskont mu, KKM veya Yuvam hesap mı yoksa arka kapıdan direk alışlardan mı kaynaklanıyor?!
Döviz ve faiz artışı enflasyonu yukarı yönlü tetikleyecektir. Asgari ücret ile emekli ve memur maaşlarına yapılan zam anında tüketim maliyetlerine yansıyacaktır. Fiyatlar daha maaş zamları ele geçmeden yukarı gitmeye başladı. Mayıs 2023 yıllık TÜİK TÜFE %39,59 iken ÜFE %65,47. Tüketime yansımayan maliyet artışı söz konusu. Her maaş artışında üretici bu farkı tüketiciye yansıtacaktır.
Ülke kredi notu çöp. Ülkenin ekonomi programı belli değil. Nitelikli yabancı yatırımcı gelmez. Vurkaçcılar gelir, gelirse. Onlarda seçim öncesi çıkabilir; bu durum seçim öncesi iktidarı zor durumda bırakabilir.
TÜRKİYE’YE YABANCI KAYNAK GELİR Mİ?
a-)
“Kamuoyunda, döviz belli bir fiyata gelince Körfez ülkerinden döviz yağacak beklentisi oldukça güçlü”
Swap veya depo mevduat olarak gelirse bir işe yaramayacağını düşünmüyorum.
b-)
“Global yatırımcı gelecek”.
Tahvil faizleri %25 seviyesine dolar da 30 lira üstüne çıkarsa gelebilir. Ama hukuksal, sosyal, siyasi sorunlarımız var. Ülke kredi notu çöp. Ülkenin ekonomi programı belli değil. Nitelikli yabancı yatırımcı gelmez. Vurkaçcılar gelir, gelirse. Onlarda seçim öncesi çıkabilir; bu durum seçim öncesi iktidarı zor durumda bırakabilir.
c-)
“İktidar yeni bir tavşan çıkarır”
İmkan yok. İktidarın son tavşanı KKM hesabıydı. Yediler onu. Ve artık hazım sorunu çekiyorlar.
d-) “Varlık satışı olacak”
Evet. Başka çareleri de yok. Önce Varlık fonu içindeki THY, Telekom gibi şirketler yok pahasına satılacaktır. Ardından sıra yere göğe koyamadığımız savunma sanayi şirketlerimize gelecektir. Tüm bunlar yeter mi!? İnanın emin değilim.
Bu hafta sonuna kadar eğer sıçrama olmazsa 26,60 liranın üstünde tutunmasını bekliyorum.
PİYASA
Dolar/TL: Teknik 34 lirayı hedeflemiş gibi duruyor. Olur da,bu hafta sonuna kadar 32 lirayı görürse kalmak için çok ısrarcı olmamak gerekir gibi geliyor bana. İçimden bir ses teknikten farklı olarak 28 ile 34 lira arasını yeterli görüyor.
Bist100: Dünya borsaları aslında iyi dayanıyor. Global durgunluk, banka iflasları, merkez bankalarının faiz artışlarına rağmen ayakta durdular ya da durmak zorunda kaldılar. Tüm bu olumsuzluklar hisse fiyatlarının içinde. Aslında bundan sonra gevşememesi gerek. Beni korkutan 2008 yılında olduğu gibi ilk çeyrekte gelen banka iflaslarının ikinci ve büyük dalgasının 2008 yılının son çeyreğinde gelip piyasaları alt üst ettiği gibi 2023 son çeyreğinde yine benzer bir gelişme yaşar mıyız!?
Bu hafta 5770 puan direnç. Üstünde kalmayı becerirse yükseliş devam eder. Teknik olarak 7250 puan hedefe girer. Haftalık destek 5175 puanda. Dolar bazında 2,60 doların yirmi yıllık ana dirençlerden biri olduğunu unutmayın lütfen. Yeni haftaya 2,21 dolarda başlayacağız.
Altın/ons: Sekiz hafta önce “Çok net üçlü tepe görünüyor.” yazmıştım. Şimdiye kadar ki hareketleri ve gelişmelere verdiği tepkiler bu formasyonun çalışacağını daha güçlü gösteriyor. Geçen hafta Rusya darbe girişimine bile tepki gösteremedi.
Teknik, Kasım 2023 ayına kadar zaman zaman yukarı hareketler olsa bile gevşemenin 1680 dolara kadar devam edeceğini gösteriyor. Yukarı hareketler artık 1970 puanın üstünde kalamayacaktır. Aşağıda 1800 dolar çok güçlü bir destek olmakla beraber, oradan yukarı bir tepki gelse bile gevşeme büyük olasılık devam edecektir. 2022 yılında 1800 dolar kırılmış 1600 dolara kadar inen altın, Çin talebi ile hızla yukarı toparlamıştı.
TL olarak 2000 lirayı bulacak beklentisi oldukça güçlü. Altının onsu 1950 dolar civarındayken dolar, 30 lira üstüne çıkabilir; o zaman altının gramı 2000 lirayı görür.
Euro/USD: Haftalık, 1,0825 destek. 1,1090 direnç.
Bitcoin: Bitcoinin spot ETF (Borsa Yatırım Fonu) sistemine dahil edilip bu fon ile x2 kaldıraçlı işlem yapabilmesi ürünü hareketlendirdi. ABD Sermaye Hareketleri Denetleme Kurumu (SEC) iki de bir de bitcoin hakkında suç duyurunda bulunurken kaldıraç işlemine sessiz kalması piyasalara ilginç geldi. SEC, en geç Şubat 2024 tarihine kadar bu duruma itiraz edebilir. Yoksa işlem devam eder. Bu durumda bitcoin itici bir güç kazanabilir.
Teknik bu süreyi 29000 ile 33500 dolar arasında geçirebileceğini söylüyor. Uzun zamandır yazdığım gibi yukarı hareketin başlaması için haftalık kapanışın 31500 dolar üstünde kalması gerekiyor.
Dolar Endeksi: Yılın başından beri belirttiğim gibi endeks 103,90 ile 101,35 puan arasında hareketini devam ettiriyor. Sarkmalarda Yukarıda 105 puan direnç, aşağıda 100,90 puan destek. Bunların kırılması için bilmediğimiz, yeni olaylar gerekir.
Türkiye Tahviller: 15 ile 25 Temmuz arasında Hazine’nin sekiz adet ihale ve ihracı var. Tahvil faizlerinin buralarda kalması bana sürpriz olur. 15 Temmuz’a kadar faizler artar bence. İki yıllık faizlerin %18,50 üstüne, hiç olmazsa %17,50 ile %18,50 arasına; 10 yıllık faizlerin ise %22 civarına oturmasını bekliyorum. Bu arada TCMB faiz kararını 20 Temmuz’ dan bir hafta önceye çekebilir.