2022’de yeniden eve dönüş başlıyor. Bu pandemi dönüşü değil. Ekonominin zorunlu dönüşü. Düşen alım gücünün etkisiyle ile keyfi harcamalar kısıtlanacak, tasarruf etme artacak, güvensizlik hissi artacak. Evlerimize sığınacağız. 21 kategoride 450 binden fazla kişiyle yaptığımız sürekli takip çalışmalarımızın verilerini anonimleştiririz, tahmine dayalı yapay zekâ uygularız ve gelecek yılın tahminlerini çıkartırız. Bakalım 2022 için küremizde neler var. Nasıl bir veriden bahsediyorum? Geleneksel olarak her yılın sonunda, son 2 yılın büyük ve derin verisine bakarak, 21 kategoride 450 binden fazla kişiyle yaptığımız sürekli takip (ürün, marka, imaj, alışveriş) çalışmalarımızın verileri anonimleştiririz, tahmine dayalı yapay zekâ uygularız ve gelecek yılın tahminlerini çıkartırız. Geleceği öngörmek kesin bir bilim olmasa da tüketici verisi ve farklı sektörlerde olup bitenleri yapay zekâ ile harmanladığımızda gelecek yılın eğilimlerini tahmin etmek mümkündür. En azından şimdiye kadarki öngörülerimiz bizi pek yanıltmadı. Çalıştığımız markalarımızın her yıl sabırsızlıkla beklediği bu rapor, gelecek yılın stratejileri için önemli bir girdi oluşturur. TAHMİNLER Başlıyorum… Dünyada, gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan ülkelerde ekonomik büyüme hızlarının ayrışması söz konusu. Gelişmekte olan ülkeler doğal olarak daha hızlı büyüyorlar. Büyüme özellikle hizmet sektörlerinde hızlı toparlanmasından bekleniyor ancak küresel üretimde ciddi bir ivme kaybı söz konusu. Dünya üretemiyor.
TL’nin değer kaybı ve az evvel bahsettiğim pandemiden çıkarken piyasada talebin arzdan çok daha hızlı toparlanması mevzusu, fiyatları yukarıya çekmeye, enflasyonu uçurmaya devam edecek.
Arz kısıtları ve tedarik zincirindeki sorunların yanı sıra, yeni virüs varyantların varlığı, üretim risklerini 2022’de çok yükseltecek. Talep, Covid çıkışlarından hemen sonra ciddi arttı ama üretim bu hıza yetişemedi. Dünya ve Türkiye bazı ürünlere ulaşmakta zorlanacak. TL’nin değer kaybı ve az evvel bahsettiğim pandemiden çıkarken piyasada talebin arzdan çok daha hızlı toparlanması mevzusu, fiyatları yukarıya çekmeye, enflasyonu uçurmaya devam edecek. Hanelerin borçluluğuna gelince, düşünüldüğü kadar borçlu değil hanelerimiz. Hatta gelişmekte olan ülkeler arasında, en düşük hane borcu olan ülkelerden birisiyiz. Diğer taraftan da hızlıca borçlanmaya başladık bile. Bizim borcumuzun büyük kısmı bireysel kredi kartları. Kredi kartlarımızın limitlerinin yarısını tükettik. Geriye kaldı diğer yarısı. Tüm markalar bu diğer yarının peşine düşecek. 2022’de yeniden eve dönüş başlıyor. Bu pandemi dönüşü değil. Ekonominin zorunlu dönüşü. Düşen alım gücünün yarattığı domino etkisi ile keyfi harcamalar kısıtlanacak, tasarruf etme motivasyonu artacak, güvensizlik hissi artacak. Evlerimize sığınacağız. 2022’de Türkiye’nin %69’u geçtiğimiz bir yılda kaybettiğim alım gücünü karşılayan gelir artışım olmayacak diyor. Enflasyona karşı bir ücret artışı beklemiyor pek kimse.
2022 yılında canlanma ve keyif motivasyonları düşüşte olacak, güven ve kontrol motivasyonları yükselişe geçecek. Tüketici tasarruf peşinde koşacak.
Sadece temel ihtiyaçlarım için alışveriş yapıp, keyfi alışverişlerden uzak duracağım diyeceklerin oranı %68’e ulaşacak. Covid ile birlikte, hijyen ürünleri ve ev temizlik malzemesi kullanımı, geçmişe kıyasla kullanımında en çok artış gören ürünlerdi. Bu 2022’de devam edeceği için, sepetimizi en çok bu ürünler vuracak. Vatandaş sepeti kontrol altına almak adına, giyimi, atıştırmalıkları ve aksesuar satın almayı azaltacak. Türkiye’nin % 41’i hazır giyime ayırdığı bütçeyi azaltacak. 2022’de vatandaş en çok neyi konuşacak? % 80’i ekonomiyi, % 79’u işsizliği, % 78’i de temel gıda fiyatlarını konuşacak. Bunlar en önemli üç gündem. Ekonomik sorunlar stres seviyelerini önemli ölçüde arttırmış olacak. Covid olma endişesi, geçim sıkıntısı endişesine dönüşecek. Stres arttıkça artacak. Bir gün tüm bunlar bitince, Covid de geçmiş olunca, Türkiye’de hâlihazırda 9 milyon kişinin aldığı psikolojik destek, rekor rakamlara ulaşacak. Krizle birlikte işten çıkarılma korkusu, maaş kesintisi korkusu, artan masraf kalemleri gündemleriyle ile birlikte artık hiçbir konuya müdahale edememe hali nedeniyle, çalışan kitle artık kontrolün kendisinde olduğunu hissedemeyecek. Ev hanımlarının %58’i eşimin işini kaybetme ihtimalinin aile düzenimi kötü etkileyeceğinden endişeleniyorum diyecek. Özetle, 2022 yılında canlanma ve keyif motivasyonları düşüşte olacak, güven ve kontrol motivasyonları yükselişe geçecek. Tüketici tasarruf peşinde koşacak. Ancak bu koşu kısa mesafe koşusu olacak çünkü kozalarından çıkmak istemeyecekler. Eve dönüş devam edecek. Mahalleye, siteye gelen her şey daha makbul hale gelecek.