Faizle oynamanın ciddi ekonomik etkileri olur. Devletler ekonomilerine yön vermek, dünyayla entegre hareket edebilmek için faiz kararı alırlar. Bu işi dünyadan farklı yönettiğimiz anlaşılıyor. Umarım Türkiye haklıdır ve dünya ekonomi jargonuna yeni bir deyiş eklenir.
Aşağıdaki grafiklerde göreceğiniz üzere üç merkez bankasından Rusya ve Brezilya'nın faiz grafikleri birbirinin neredeyse aynı. Tüm dünya ile benzer hareket etmişler. Türkiye ise sürekli onlardan ayrışmış.
2018 yılı boyunca iki banka sabitken, Türkiye üç defa faiz artırmış. 2019 yılı üçüncü çeyreğinden itibaren iki merkez bankası ile birlikte biz de düşürmeye başlamışız. 2020 yılının üçüncü çeyreğine kadar Brezilya faizleri %69, Rusya ise %43 düşürmüş. Türkiye de benzer şekilde %65 düşürmüş.
Bundan sonra 2021 yılına kadar Brezilya ve Rusya faizleri sabit bırakırken Türkiye artırmaya başlamış, bir yıl içinde faizler %106 artmış.
2021 ile faiz artışı başlamış. Brezilya, Rusya artışına ilk çeyrek Türkiye'de eşlik etmiş. Türkiye en son Mart 2021 yılında faiz artışı yaparken Rusya ve Brezilya artırmaya devam etti. Eylül 2021 ayına geldiğimizde İki ülke faiz artışına devam ederken Türkiye bir kez daha dünyadaki konjonktüre aykırı olarak faiz indirdi.
Faiz ile oynamanın ciddi ekonomik etkileri olur. Devletler ekonomilerine yön vermek, dünya ile entegre hareket edebilmek için faiz kararı alır ve uygularlar. Bu tablolardan bu işi dünyadan farklı yönettiğimiz anlaşılıyor. Umarım Türkiye haklıdır ve Dünya ekonomi jargonuna yeni bir deyiş eklenir.
TÜRKİYE’DE YABANCI PORTFÖYÜ
TCMB faiz kararlarını alırken yabancı portföylerin DİBS hareketlerine baktım. İlginç bir durumla karşılaştım. 2017 sonunda yabancı DİBS portföyü 29 miLyar dolarmış. 22 milyara düştüğü anda MB faiz artırmaya başlamış. Faiz %24’e geldiğinde yabancı portföyü 13 milyar dolara kadar düşmüş. MB faiz indirmeye başlamış. Portföy yeniden 15.5 milyar dolara çıkmış. Faiz %8.25 seviyesine geldiğinde yabancı portföyü 5 milyara kadar düşmüş. MB faiz artırmaya başlamış. %19 lere geldiğinde portföy 10.5 milyar dolardan 7.5 milyar dolara kadar düşmüş. Ardından yine yükselmiş. 17 Eylül MB verilerine göre 9 milyar doları bulmuşken yani 1.5 milyar dolarlık alışları var iken bir günde %18 e düşen tahvilden yine ciddi para kazanmışlar. Şimdi bir miktar satıyorlardır. Kasım ayı gibi 100 baz puan daha düşüş beklentileri olursa ekim sonu ile birlikte yeniden almaya başlarlar ufak ufak…
