Hatay’ın 1,67 milyon nüfusu bulunuyor ve TBMM’de on bir milletvekili ile temsil ediliyor. 2018 genel seçimlerinde on bir milletvekilinin beşi Ak Parti’den, dördü CHP’den, biri MHP’den, biri ise HDP’den meclise girmeye hak kazanmıştı. Antakya, İskenderun ve Defne ilçeleri nüfus açısından en büyük ilçeler. Yayladağı, Belen ve Kumlu ise Hatay’ın nüfusu en az ilçeleri. Hatay otuz büyükşehir arasında en az göç alan şehir olarak öne çıkıyor. Şehirde yaşayanların %87’si Hatay kütüğüne kayıtlı. Hatay’ın en fazla göç alan iki bölgesi ise Payas ve Erzin ilçeleri. Hatay’ın ekonomisinde tarım, sanayi ve ulaştırma (nakliyecilik) ön planda. Hatay’da bulunan Amik ovası ve çevresinde birçok tarım ürünü yetişir. Kavun, karpuz, soğan, limon, portakal en fazla üretilen ürünlerdendir. Hatay’da %25-30 civarında alevi yurttaş yaşamaktadır. Alevi yurttaşların yaşadığı mahalleler Arsuz, Samandağ ve Defne ilçesinde yoğunlaşmakta. Aşağıda 2018 genel seçimlerinde alınan milletvekilliği sonuçlarına göre hazırlanan grafik ve harita bulunuyor.
  • Sarı: AKP
  • Kırmızı: CHP
2018 Genel seçimlerinde Ak Parti %35 oy oranıyla birinci parti ve onu %31 ile CHP takip ediyor. MHP %14, HDP ise %11 seviyesinde. İyi Parti ise Hatay’da %6,6 ile Türkiye ortalamasının çok gerisinde bir oy oranına sahip.
  • Altınözü, Hassa ve Kırıkhan ilçeleri Ak Parti’nin Hatay’da en yüksek oy oranına eriştiği ilçeler. Bu üç ilçede Ak Parti’nin oy oranı %60 seviyesinde 2018 genel seçimlerinde. Samandağ, Defne ve Arsuz ise Ak Parti’nin en düşük oy aldığı ilçeler.
  • CHP, Arsuz, Samandağ ve Defne ilçelerinde %50’den fazla oy alıyor 2018 seçimlerinde. Alevi yurttaşların çoğunlukta olduğu bu ilçelerde CHP’den HDP’ye %20 civarında oy geçişi var.
  • HDP’nin Hatay’da en fazla oy aldığı ilçeler ise Defne, Samandağ ve Erzin. Samandağ ve Defne’de HDP’nin oylarının neredeyse tamamı Alevi yurttaşlardan oluşuyor ancak Erzin’de Kürt yurttaşların (Diyarbakır ve Mardin göçmenleri) oyları HDP’yi %14 seviyesine taşımış durumda.
  • MHP, 2018 genel seçimlerinde Hatay’da %2 civarında oy artırdı. Ancak birçok ilçede MHP’nin oy oranında azalma mevcut. Dörtyol, Erzin Hassa, İskenderun ve Payas’ta oy kaybetti. Reyhanlı ve Yay1adağı ise MHP’nin oy oranını %10’dan fazla artırdığı iki ilçe. İyi Parti Bursa’da %6,6 oy oranı elde etti. Bu oran Türkiye ortalamasının %3,5 puan gerisinde. İyi Parti, Belen, Dörtyol, Hassa ve Erzin’de %10’dan fazla oy oranına sahip.
Hatay’da Mahalle Bazlı Değişimler Hatay’da Ak Parti, MHP, CHP ve HDP’nin yoğun oy aldığı mahalleler bulunuyor. 2011’den 2018 seçimlerine kadar Hatay’da partilerin önde oldukları mahalle sayılarını incelediğimiz analizin grafiği aşağıdadır.
  • 2011 genel seçimlerinde Hatay’da bulunan mahallelerin %65’inde Ak Parti’nin üstünlüğü vardı. Samandağ, Defne ve Arsuz hariç tüm ilçelerde birinci olan Ak Parti, önde olunan mahalle sayısında da yapılan son dört genel seçimin hepsinde en fazla mahallede birinci olan parti Hatay’da. 2022 Temmuz itibariyle Ak Parti’nin 2018 genel seçimlerine göre 144 mahallede üstünlüğünü kaybetmesi beklenmektedir. Ak Parti 2022 itibariyle en fazla mahallede birinci olan parti değil Hatay’da. Ak Parti’nin 2018 genel seçimlerinde en yüksek oy aldığı mahalleler (seçmen sayısı 500 ve üzeri) ise şunlar:
  1. Yayladağı-Sebenoba Mahallesi: %89,4
  2. Reyhanlı-Oğulpınar Mahallesi: %88,3
  3. Altınözü-Kıyıgören Mahallesi: %84,5
  • CHP’nin önde olduğu mahallelerin önemli bir kısmı Samandağ, Defne ve Arsuz ilçelerinde bulunuyor. Partinin önde bulunduğu iki yüz doksan mahallenin iki yüz beşinde oy oranı %50’den fazla. CHP, en çok mahallede 2015 Haziran ve 2018 genel seçimlerinde önde bulunuyor. Bu duruma en fazla etki eden faktör Ak Parti’nin yüksek oranda oy kaybetmiş olması. 2011 seçimlerinde 245 mahallede birinci parti olan CHP, 2015 Haziran seçimlerinde hem Ak Parti’nin oy kaybetmesi hem de kendisinin oy artırmasıyla birlikte 45 mahallede daha öne geçiyor ve toplamda 290 mahallede lider konuma geliyor. 2022 Temmuz itibariyle ise CHP’nin Hatay’da 358 mahallede birinci olması tahmin edilmektedir. CHP’nin 2018 genel seçimlerinde en yüksek oy aldığı mahalleler sıralanmıştır.
  1. Arsuz-Akçalı Mahallesi: %90,4
  2. Samandağ-Avcılar Mahallesi: %86,1
  3. Altınözü-Gözecik Mahallesi: %84,1
  • MHP’nin oy oranı artış gösterdi 2018 genel seçimlerinde ve önde bulunduğu mahalle sayısı da 71 oldu. 2015 Kasım seçimlerinde Hatay genelinde yalnızca on bir mahallede birinci parti olan MHP, 2018 genel seçimlerinde önde olduğu mahalle sayısını 71 çıkarıyor. MHP’nin 2018 genel seçimlerinde öne geçtiği 61 mahallenin tümü bir önceki genel seçimde Ak Parti’nin yoğun oy aldığı mahalleler. 2018 seçimlerinde Ak Parti’den MHP’ye doğru ciddi miktarda oy geçişi var. 2018 genel seçimlerinde MHP’nin en fazla oy aldığı
  1. Altınözü-Türkmenmezraası: %61,4
  2. Reyhanlı-Çakıryiğit Mahallesi: %57,8
  3. Reyhanlı Cilvegözü Mahallesi: %55,8
2022 Temmuz itibariyle yirmi sekiz mahallede MHP’nin birinci olması bekleniyor.
  • HDP’nin Hatay’daki oyları alışılmışın dışında çoğunlukla Alevi yurttaşlardan geliyor. Hatay’da HDP 2018 seçimlerinde en yüksek oy oranını alıyor. Kürt yurttaşların yoğun olarak yaşadığı İskenderun-Buluttepe ve Erzin-Bahçelievler mahallelerinde HDP’nin oy oranında 2015 Haziran seçimlerinden bu yana bir değişiklik yok. Hatay genelinde HDP oyları %5’den %10,8’e yükselirken bu mahallelerde sabit kalması HDP’nin Kürt seçmende oy artıramaması veya oy kaybetmesi (CHP seçmeni tarafından desteklenmesiyle açıklanabilir) durumunu ortaya koyuyor. CHP’nin yoğun oy aldığı mahallelerde ve ilçelerde ise HDP’nin oy oranı 2015 Haziran seçimlerinin çok daha üzerinde. 2018 genel seçimlerinde iki mahallede birinci sırada bulunan HDP’nin bugün itibariyle yine iki mahallede birinci olduğu tahmin edilmektedir.
Partilerin Önde Oldukları Mahallelerde Oy Geçişleri Bu başlık altında Hatay’da Ak Parti, CHP ve MHP’nin 2011 seçimlerinde en yüksek oy oranına ulaştıkları 100 mahalle belirlendi ve her partinin yüksek oy aldığı mahallelerde 2011-2018 genel seçimleri arasındaki oy geçişleri tespit edildi. İlk analiz 2011 genel seçimlerinde Ak Parti’nin en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahalle için yapılacak ve aşağıdaki grafik Ak Parti’nin Hatay’da en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahallenin son dört genel seçimdeki sonuçlarını göstermekte. 2011 seçimlerinden bu yana Ak Parti’nin oy kaybı 13,8 puan.
  • 2011-2018 arasında yapılan seçimlerde Ak Parti oyları en yüksek oy aldığı yüz mahallede %84,2 ile %70,6 arasında değişmekte ve en düşük oyu 2018 genel seçimlerinde alıyor.
  • 2015 Haziran seçimlerinde Ak Parti, MHP ve CHP’ye doğru oy kaybediyor. 2015 Kasım ayında yapılan seçimde ise kaybettiği oyları tekrar konsolide ediyor.
  • 2015 Haziran seçimlerinde ve 2018 genel seçimlerinde CHP’nin Ak Parti’den oy aldığı tespit edilmiştir. Her iki seçimde de CHP’nin oy oranı Hatay genelinde azalırken Ak Parti’nin yüksek oy oranına sahip olduğu mahallelerde oy oranı artmakta CHP’nin. Bu durum Hatay’da Ak Parti ile CHP’nin arasında oy geçişi olduğunu göstermekte.
  • 2018 genel seçimlerinde Ak Parti en düşük oy oranına sahip yüksek oy aldığı mahallelerde. Ak Parti’den MHP’ye %10-12 civarında oy geçişi var.
Yedi yıl içerisinde CHP’de %20 oy kaybı var.
  • Hatay’da CHP’nin en fazla oy aldığı 100 mahallenin kırk ikisi Alevi yurttaşların yoğun olarak yaşadığı mahalleler. 2011 seçimlerinde CHP’nin bu bölgelerdeki oy ortalaması %74 civarındayken 2018 genel seçimlerinde %54’e düşmüş durumda. Arada %20 civarında bir oy kaybı söz konusu CHP adına. 2015 Haziran seçimlerinde hem HDP’nin ilk defa parti olarak seçime katılıyor olması hem de Samandağ belediye başkanı Refik Eryılmaz’ın bağımsız milletvekili adayı olması CHP’nin birçok mahallede %20-30 civarında oy kaybetmesine sebep oldu. 2015 Kasım seçimlerinde Refik Eryılmaz’ın tekrar aday olmaması CHP’nin %5 kadar oy artırmasını sağlasa da 2011 genel seçimleriyle 1 Kasım seçimleri arasında %12 fark var CHP’nin aleyhine. 2018 seçimlerinde ise Türkiye İşçi Partisi mensubu Barış Atay’ın HDP listesinden milletvekili adayı olması CHP’den HDP’ye daha fazla seçmenin transfer olmasının önünü açtı ve CHP’nin oy oranı %54’e kadar geriledi.
MHP, 2011 seçimlerinde en fazla oy oranına sahip olduğu 100 mahallede artık dördüncü parti durumunda. Aşağıdaki grafik 2011 seçimlerinde MHP’nin Hatay’da en fazla oy aldığı 100 mahallenin 2018’e kadar değişen aritmetiğini göstermektedir.  
  • Belirlenen 100 mahallede Ak Parti birinci durumda 2011 genel seçimlerinde. 2015 Haziran seçimlerinde Ak Parti’nin MHP’ye %9 civarında oy kaybetmesiyle MHP birinci duruma geliyor. 2015 Kasım seçimlerinde ise Ak Parti kaybettiği oyları tekrar kazanarak yeniden %52 oy ile birinci parti oluyor. 2018’de ise MHP ile Ak Parti’nin oy oranları eşit.
  • CHP’nin oy oranı dört seçimde neredeyse sabit kalmış.
  • 2018 seçimlerinde İyi Parti’nin belirlenen mahallelerde %11,5 oranında ve il genelinde %5 daha yüksek. MHP’nin 2015 Kasım seçimlerinde oy aldığı seçmenin 1/3’ü İyi Parti’ye yönelmiş görünüyor.
Temmuz 2022 itibariyle Anket Verileri Işığında Bursa’da Seçim Aritmetiği Aşağıdaki grafikte Bursa’da partilerin bugünkü tahmini oy oranları yer almaktadır. Tahmin edilen sonuçlar kamuoyu araştırmalarında “Bu Pazar bir seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz?’’ ve “2018 genel seçimlerinde hangi partiye vermiştiniz?” sorularına verilen cevaplardan oluşan anket verilerinin geçmiş seçim sonuçlarındaki bölgesel ağırlıklar kullanılarak ilçelere göre dağıtılması ve ardından ilçelerin seçmen sayısı ile oranlanmasıyla il genel sonucu elde edilmiştir. Aşağıdaki tabloda partilerin ilçeler bazında tahmin edilen oy oranları verilmiştir. Renklendirilen sütunlardaki partiler o ilçede birinci parti olmuştur. Güncel anket verilerinin 2018 seçimlerinde oluşan ağırlığa göre dağıtılması sonucunda Hatay’da; Altınözü, Belen, Dörtyol, Hassa, Kırıkhan, Kumlu, Payas, Reyhanlı ve Yayladağı ilçelerinde Ak Parti birinci sırada görünüyor. Antakya, Arsuz, Defne, İskenderun ve Samandağ’da ise CHP önde.                          Temmuz 2022 Hatay Genel Seçim Tahminleri
  • Anket verilerine göre 2018’den bu yana Ak Parti’de %8,5, HDP’de %1,6, MHP’de ise %6,4 civarında oy kaybı tahmin edilmekte.
  • Temmuz 2022 verilerine göre CHP %3,7, İyi Parti %5,8 oy artırmakta.
  • Yeni kurulan partilerden ise Deva Partisi %1,7, Gelecek Partisi %1,2, Zafer Partisi %2,5, Yeniden Refah Partisi %1 ve Memleket Partisi %0,7 oy oranına ulaşmakta.
Bugünkü Aritmetikte Milletvekili Dağılımı Nasıl Olur? Milletvekilliği seçiminde Hatay’daki dağılımın nasıl olabileceğine dair 3 ayrı senaryo var.
  1. Tüm partiler ayrı listelerle seçime katılıyor
  2. Cumhur İttifakı ortak liste (Ak Parti+MHP+BBP), Millet İttifakı (CHP+İyi Parti+DP), 3.İttifak (SP+DEVA+GP), HDP
  3. Cumhur İttifakı (Ak Parti+MHP+BBP), 6’lı İttifak (CHP+İyi Parti+DP+SP+DEVA+GP), HDP
Senaryo-1 Tüm partilerin ayrı ayrı seçime katıldığı bu senaryoda milletvekili dağılımı aşağıdaki gibi oluyor Senaryo-1’de CHP beş, Ak Parti üç, İyi Parti, HDP ve MHP ise birer milletvekili kazanmakta. Cumhur ittifakı dört, Millet ittifakı altı milletvekiline sahip olmakta bu bölgede. %9,3 oranındaki oy ise parlamentoya milletvekili gönderememiş görülmekte.
  • Sarı: AKP
  • Kırmızı: CHP
Senaryo-2 Senaryo-2’de Cumhur İttifakı ortak liste ile seçime katılıyor ve muhalefette İyi Parti, CHP ve DP ortak liste ve SP, DEVA, GP ise kendi aralarında farklı bir ortak listeyle seçime katılıyor. HDP ise senaryo-1’de olduğu gibi seçime tek başına katılıyor.
  • Bu senaryoda iktidar-muhalefet dengesinde milletvekili sayısı açısından bir değişiklik ortaya çıkmamakta. Cumhur İttifakı, dört, Millet ittifakı altı milletvekili elde etmekte.
  • SP, DEVA ve GP’nin ortak listede birleşmesi Hatay’da milletvekili çıkarmaları için yeterli olmamış görünmekte.
  • Sarı: Cumhur İttifakı
  • Kırmızı: Millet İttifakı
Senaryo-3 Senaryo-3, 6’lı masa üyelerinin tek liste seçime katıldığı, Cumhur İttifakının da listede ortaklaştığı ve HDP’nin yalnız seçime katıldığı bir durumu öngörmekte.
  • Senaryo-3’te altı parti tek listede seçime katılıyor ancak sonuç yine değişmiyor. İktidar bloğu dört, muhalefet yedi milletvekili elde etmekte.
  • SP, GP ve DEVA oyları Millet ittifakı listesinden seçime katılmaları durumunda Millet ittifakına fazladan milletvekili kazandırmaya yetmiyor.
  • Sarı: Cumhur İttifakı
  • Kırmızı: Millet İttifakı
Hatay’da Değişimin Yönü
  1. Hatay’da CHP 2002’den sonra ilk defa birinci parti görünmekte ancak 2011 seçimlerinin %4 daha gerisinde Temmuz 2022 itibariyle. CHP’nin 2011 seviyesine tekrar yükselebilmesi için HDP’ye kaptırdığı oyları geri toparlaması gerekiyor ancak Barış Atay’ın HDP listesinden aday olması bu oy geçişini zorlaştırıyor.
  2. Ak Parti, 2002’den bu yana en düşük oy oranında görünüyor Hatay’da. Ak Parti 2018 seçimlerinden sonra Deva Partisi, Gelecek Partisi, İyi Parti ve Yeniden Refah Partisine oy kaybediyor görünmekle beraber %26,7 oy oranıyla ikinci parti konumuna düşmüş durumda.
  3. MHP, geleneksel olarak Hatay’da güçlü bir parti ve 1999’dan bugüne kadar tüm seçimlerde MHP’nin Hatay’daki oy oranı Türkiye genelinden yukarı bir oranda oldu. Bugün itibariyle MHP tabanının İyi Parti’ye doğru kaydığı sandık analizlerinden ve anket verilerinden tespit ediliyor. Oy oranı azalsa dahi MHP hala daha Türkiye ortalamasının üzerinde Hatay’da.
  4. HDP’nin tabanını Kürt yurttaşlar oluşturuyor genelde ancak Hatay’da HDP’nin oylarının ezici çoğunluğu Alevi yurttaşlardan ve sol görüşlü seçmenlerden gelmekte. 2018 seçimlerinde Barış Atay’ın HDP listesinden aday olması HDP’yi Hatay’da %10,8 oy oranına taşıdı ancak bu oy oranı HDP için suni bir oran olabilir çünkü şehirde partinin marka değerinden çok adayın ismi daha popülerdi. Temmuz 2022 itibariyle HDP’de %1,6 oy düşüşü tahmin ediliyor ancak Barış Atay’ın aday olmaması durumunda oy oranındaki düşüş çok daha fazla olabilir. Bu durum CHP’yi olumlu etkileyecektir.