Bursa’da hala daha AK Parti birinci durumda ancak ikinci partiyle arasındaki fark gittikçe kapanıyor. Bursa 3,1 milyon nüfusu ile Türkiye’nin dördüncü büyükşehri konumunda. Bursa’yı parlamentoda yirmi milletvekili temsil etmekte. Bursa’da 2 ayrı seçim bölgesi bulunuyor. Birinci bölgede Büyükorhan, Karacabey, Mustafakemalpaşa, Nilüfer, Orhaneli ve Osmangazi ilçeleri bulunmakta. İkinci bölgeyi ise Gemlik, Gürsu, Harmancık, İnegöl, İznik, Keles, Kestel, Mudanya, Orhangazi, Yenişehir ve Yıldırım ilçeleri oluşturmakta. Bursa’nın ekonomisinde sanayi ve tarım ön plana çıkmakta. Otomotiv, mobilya ve halı-kilim sanayi Bursa’da oldukça geniş bir yer tutmakta. Tarım alanında ise ön plana çıkan ürünler şeftali, zeytin, kestanedir. Bursa’nın demografik yapısına baktığımızda ise oldukça kozmopolit bir tablo çıkmakta karşımıza. Şehirde yaşayanların yalnızca %55,’inin nüfus kütüğü Bursa’ya kayıtlı. Kütüğü Bursa’ya kayıtlı olanların oranı Gürsu’da %40,1, Yıldırım’da %40,7, Gemlik’te %43,7 oranında bulunmakta. En çok göç alınan şehirler Erzurum, Samsun, Giresun, Muş ve Artvin. 2002 itibariyle yapılan tüm genel seçimlerde Ak Parti birinci sırada ve CHP’de ikinci sırada. 2018 genel seçimlerinde %55’e %45 iktidar-muhalefet dengesi bulunuyor şehirde Aşağıda 2018 genel seçimlerinde alınan milletvekilliği sonuçlarına göre hazırlanan grafik ve harita bulunuyor. Bursa’da AK Parti, %45 birinci parti ve onu 22 puan geriden %22,8 oy oranıyla CHP takip ediyor 2015 Kasım seçimlerine göre AK Parti’de %9, CHP’de %3, MHP’de %2 oranında oy kaybı var Bursa’da. HDP ise %1,2 oranında oy kazanmış. Seçime ilk defa katılan İyi Parti’nin oy oranı ise %12,6 seviyesinde
  • Büyükorhan, İnegöl ve Keles AK Parti’nin Bursa’da en yüksek oy oranına eriştiği ilçeler. 3 ilçede Ak Parti’nin oy ortalaması %60 seviyesinde.
  • CHP’nin Gaziantep’te ön plana çıktığı bölgeler ise Mudanya, Gemlik ve Nilüfer ilçeleri. 2018 genel seçimlerinde Nilüfer ve Mudanya’da CHP birinci partiydi.
  • HDP’nin ön plana çıktığı tek ilçe ise Yıldırım oluyor. Yıldırım’da HDP’nin oy oranı Bursa genelinin %3 kadar üzerinde bulunuyor.
  • MHP, 2018 genel seçimlerinde Bursa’da oy kaybetti ancak bu duruma rağmen bazı ilçelerde oy oranını artırdı. Gürsu, İnegöl ve Yıldırım MHP’nin 2018’de oy artırdığım ilçeler.
  • İyi Parti Bursa’da %12,6 oranında oy oranına sahip oldu. Bu oran Türkiye ortalamasının %2,5 üzerinde. İyi Parti’nin en fazla oy aldığı 3 ilçe ise Karacabey, Mustafakemalpaşa ve İznik’tir.
BURSA’DA MAHALLE BAZLI DEĞİŞİMLER Bursa’da AK Parti, MHP, CHP ve HDP’nin yoğun oy aldığı mahalleler bulunuyor. 2011’den 2018 seçimlerine kadar Mersin’de partilerin önde oldukları mahalle sayılarını incelediğimiz analizin grafiği aşağıdadır.
  • Bursa’daki mahallelerin %85’inde AK Parti’nin üstünlüğü var. Nilüfer ve Mudanya hariç tüm ilçelerde birinci olan AK Parti, önde olunan mahalle sayısında da Bursa’yı domine etmiş durumda ancak 2022 Temmuz itibariyle AK Parti’nin 435 mahallede üstünlüğünü kaybetmesi beklenmektedir. Bursa’da AK Parti’nin en yüksek oy aldığı mahalleler (seçmen sayısı 500 ve üzeri) ise şunlar:
  1. Mustafakemalpaşa-Yenidere Mahallesi: %88,7
  2. İnegöl-Madenköy Mahallesi: %85,5
  3. Osmangazi-Mehmet Akif Mahallesi: %82,6
  • CHP’nin önde olduğu mahalleler Gemlik, Mudanya ve Nilüfer ilçelerinde yoğunlaşıyor. Partinin önde bulunduğu 139 mahallenin 96’sı bu 3 ilçede bulunuyor. CHP, en çok mahallede 2015 Haziran seçimlerinde önde bulunuyor. 2011 seçimlerinde 160 mahallede birinci parti olan CHP, 2015 Haziran seçimlerinde hem AK Parti’nin oy kaybetmesi hem de kendisinin oy artırmasıyla birlikte 83 mahallede daha öne geçiyor ve toplamda 243 mahallede lider konuma geliyor. 2022 Temmuz itibariyle ise CHP’nin Bursa’da 365 mahallede birinci olması tahmin edilmektedir. CHP’nin 2018 genel seçimlerinde en yüksek oy aldığı mahalleler sıralanmıştır.
  1. Mustafakemalpaşa-Kabulbaba Mahallesi: %91,4
  2. Nilüfer-Badırga Mahallesi: %87,9
  3. İnegöl-Şehitler Mahallesi: %78,4
2022 Temmuz itibariyle CHP’nin seksen mahallede en çok oyu alan parti olması beklenmektedir.
  • MHP’nin oy oranı azalıyor ancak önde bulunduğu mahalle sayısında artış var. 2015 Kasım seçimlerinde Bursa genelinde yalnızca 7 mahallede birinci parti olan MHP, 2018 genel seçimlerinde önde olduğu mahalle sayısını 17 çıkarıyor. MHP’nin 2018 genel seçimlerinde öne geçtiği on mahallenin tümü bir önceki genel seçimde Ak Parti’nin yoğun oy aldığı mahalleler. Bu durum bize gösteriyor ki AK Parti’den MHP’ye yoğun bir oy geçişi var. MHP’nin Bursa’da en güçlü olduğu mahalleler ve oy oranları aşağıdadır.
  1. Kestel-Orhaniye Mahallesi: %53,5
  2. Kestel-Burhaniye Mahallesi: %42,5
  3. Yenişehir-Karabahadır Mahallesi: %50,3
2022 Temmuz itibariyle 4 mahallede MHP’nin birinci olması bekleniyor.
  • HDP, Kürt gettolarında oy kaybediyor ancak oy oranında artış var. Kürt yurttaşların yoğun olarak yaşadığı mahallelerde HDP’nin %3 civarında oy kaybı var 2018 genel seçimlerinde. CHP’nin yoğun oy aldığı mahallelerde ve ilçelerde ise HDP’nin oy oranı 2015 Haziran seçimlerinin dahi üzeri bir oranda. 2018 genel seçimlerinde 5 mahallede birinci sırada bulunan HDP’nin bugün itibariyle 4 mahallede birinci olduğu tahmin edilmektedir.
  • İyi Parti, MHP ve CHP’den aldığı oylarla birçok mahallede %10’dan fazla oy aldı. İyi Parti, Karacabey ve Mustafakemalpaşa’da %18-19 civarında oy oranına sahip ve en güçlü olduğu 2 ilçe burası. 2018 genel seçimlerinde İyi Parti 11 mahallede birinci durumda ancak 2023 genel seçimlerinde 232 mahallede lider olması beklenmektedir. İyi Parti’nin Bursa’da en çok oy aldığı 3 mahalle sıralanmıştır.
  1. Karacabey-Sazlıca Mahallesi: %40
  2. Mustafakemalpaşa-Güveçdere Mahallesi: %40
  3. Karacabey-Eskisarıbey Mahallesi: %38,6
PARTİLERİN ÖNDE OLDUKLARI MAHALLELERDE OY GEÇİŞLERİ Bu başlık altında Bursa’da AK Parti, CHP, HDP ve MHP’nin 2011 seçimlerinde en yüksek oy oranına ulaştıkları 100 mahalle belirlendi ve her partinin yüksek oy aldığı mahallelerde 2011-2018 genel seçimleri arasındaki oy geçişleri tespit edildi. İlk analiz 2011 genel seçimlerinde AK Parti’nin en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahalle için yapılacak ve aşağıdaki grafik AK Parti’nin Bursa’da en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahallenin son dört genel seçimdeki sonuçlarını göstermekte. 2011 seçimlerinden bu yana AK Parti’nin oy kaybı 5,5 puan.
  • 2011-2018 arasında yapılan seçimlerde AK Parti oyları en yüksek oy aldığı 100 mahallede %85 ile %75 arasında değişmekte.
  • 2015 Haziran seçimlerinde AK Parti’den MHP ve CHP’ye doğru oy geçişleri var. AK Parti, 2015 Haziran seçimlerinde %6 civarında oy kaybetmiş durumda ancak 5 ay sonra yapılan 2015 Kasım seçimlerinde 2011’de aldığı oy oranının dahi yukarısına çıkarak %85 seviyesine yükselmiş parti.
  • 2018 genel seçimlerinde AK Parti’nin oy kaybettiği tek parti MHP olarak görünmekte.
  CHP’de düzenli bir oy kaybı mevcut ve kaybedilen oyların yönü tek bir parti değil  
  • 2015 Haziran seçimleri öncesinde Bursa’da CHP milletvekili adaylarını önseçim yöntemiyle belirlemişti. CHP, bu yöntemin meyvesini almış gibi görünüyor 2015 Haziran seçimlerinde. Yaptığımız sandık analizlerinde 2015 Haziran seçimlerinde belirlenen mahallelerde CHP’den HDP’ye %1,5 civarında oy geçişi tespit ettik ancak CHP bu kayba rağmen oy oranını %2,3 oranında artırmış durumda.
  • 2018 genel seçimlerinde CHP %7,4 oy kaybı yaşıyor yüksek oy aldığı mahallelerde. AK Parti’nin kaybettiği oy miktarı AK Parti’nin kaybından %1,8 daha fazla. CHP’nin son seçimlerde hem HDP’ye hem de İyi Parti’ye kaybettiği oylar AK Parti ile oy oranlarını yaklaştırıyor.
MHP, 2011 seçimlerinde en fazla oy oranına sahip olduğu 100 mahallede artık dördüncü parti durumunda. Aşağıdaki grafik 2011 seçimlerinde MHP’nin Bursa’da en fazla oy aldığı 100 mahallenin 2018’e kadar değişen aritmetiğini göstermektedir.    
  • Örneklemi oluşturan 100 mahallenin 87 AK Parti, 8’inde CHP, 5’inde MHP birinci parti konumunda. 100 mahallenin toplamında ise AK Parti’nin %38 civarında bir oy oranı ile üstünlüğü var ve onu %29 ile CHP takip ediyor. MHP’nin ise belirlenen mahallelerdeki oy oranı %25 oluyor 2011 seçimlerinde.
  • 2015 Haziran seçimlerinde AK Parti’den MHP’ye ve CHP’ye oy geçişi var. Ayrıca AK Parti’den MHP’ye de oy geçiyor ancak MHP’nin oy kayıpları nedeniyle oran sabit kalmış.
  • 2018 seçimlerinde MHP, İyi Parti’ye %15 civarında oy kaybediyor ve %10 civarında bir orana geriliyor. Son anketlere göre MHP’deki düşüş sürüyor. MHP örneklem alınan mahallelerde %10’un altına gerileyebilir.
    HDP, 2015 Haziran seçimlerinde hem AK Parti hem de CHP’ye oy veren Kürt seçmenden ciddi destek gördü ve 2018 itibariyle seçmenini önemli bir ölçüde konsolide ediyor.
  • 2011 genel seçimlerine HDP Bursa’da Mehmet Deniz Büyük ismiyle katıldı il genelinde %1,5 seviyesinde oy oranına sahip oldu. Mehmet Deniz Büyük’ün en yüksek oy aldığı 100 mahallenin 2011-2018 yılları arasında yapılan seçimlerdeki sonuçların değişimi grafikte görüldüğü gibidir.
  • 2015 Haziran seçimlerinde HDP %20 oranına erişiyor ancak bir sonraki seçimde HDP’nin oy oranı %16’ya gerilemiş durumda. 2018 seçimlerinde HDP’nin oy oranı belirlenen mahallelerde %2,2 oranında artış gösteriyor
  TEMMUZ 2022 İTİBARİYLE ANKET VERİLERİ IŞIĞINDA BURSA’DA SEÇİM ARİTMETİĞİ Aşağıdaki grafikte Bursa’da partilerin bugünkü tahmini oy oranları yer almaktadır. Tahmin edilen sonuçlar kamuoyu araştırmalarında “Bu Pazar bir seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz?’’ ve “2018 genel seçimlerinde hangi partiye vermiştiniz?” sorularına verilen cevaplardan oluşan anket verilerinin geçmiş seçim sonuçlarındaki bölgesel ağırlıklar kullanılarak ilçelere göre dağıtılması ve ardından ilçelerin seçmen sayısı ile oranlanmasıyla il genel sonucu elde edilmiştir. Aşağıdaki tabloda partilerin ilçeler bazında tahmin edilen oy oranları verilmiştir. Açık yeşil ile renklendirilen kısımlar partinin o ilçede birinci parti olduğunu temsil etmektedir. Güncel anket verilerinin 2018 seçimlerinde oluşan ağırlığa göre dağıtılması sonucunda Bursa’da; Büyükorhan, Karacabey, Mustafakemalpaşa, Orhaneli, Osmangazi, Gürsu, Harmancık, İnegöl, İznik, Keles, Kestel, Orhangazi, Yenişehir ve Yıldırım’da Ak Parti birinci sırada görünüyor. Mudanya, Gemlik ve Nilüfer’de ise CHP önde. Temmuz 2022 Mersin Genel Seçim Tahminleri
  • Anket verilerine göre 2018’den bu yana AK Parti’de %11,4, HDP’de %0,9 MHP’de ise %5 civarında oy kaybı tahmin edilmekte.
  • Temmuz 2022 verilerine göre CHP %3,3, İyi Parti %6,2 oy artırmakta.
  • Yeni kurulan partilerden ise Deva Partisi %2,3, Gelecek Partisi %1,4, Zafer Partisi %2,2 ve Yeniden Refah Partisi %1,5 oy oranına ulaşmakta.
Bugünkü Aritmetikte Milletvekili Dağılımı Nasıl Olur?   Milletvekilliği seçiminde Bursa’daki dağılımın nasıl olabileceğine dair 3 ayrı senaryo var.
  1. Tüm partiler ayrı listelerle seçime katılıyor
  2. Cumhur İttifakı ortak liste (Ak Parti+MHP+BBP), Millet İttifakı (CHP+İyi Parti+DP), 3.İttifak (SP+DEVA+GP), HDP
  3. Cumhur İttifakı (Ak Parti+MHP+BBP), 6’lı İttifak (CHP+İyi Parti+DP+SP+DEVA+GP), HDP
Senaryo-1 Tüm partilerin ayrı ayrı seçime katıldığı bu senaryoda milletvekili dağılımı aşağıdaki gibi oluyor. BÖLGE-1 Bölge-1’de tüm partiler kendi listeleriyle seçime katıldıklarında Bölge-1’de Ak Parti 4, CHP 4, İyi Parti 2 milletvekili elde edebilmekte. %9,4 oranında oy ise parlamentoda temsil hakkı bulamamakta. İttifaklar üzerinden değerlendirmek gerekirse Cumhur ittifakı 4, Millet ittifakı ise 6 milletvekili kazanmakta.  BÖLGE-2 Bölge-2’de ise AK Parti 5, CHP 3 ve İyi Parti 2 milletvekili kazanmakta. Cumhur ittifakı 5, Millet ittifakı 5 milletvekiline sahip olmakta bu bölgede. %11,8 oranındaki oy ise parlamentoya milletvekili gönderememiş görülmekte. Senaryo-2 Senaryo-2’de Cumhur İttifakı ortak liste ile seçime katılıyor ve muhalefette İyi Parti, CHP ve DP ortak liste ve SP, DEVA, GP ise kendi aralarında farklı bir ortak listeyle seçime katılıyor. HDP ise senaryo-1’de olduğu gibi seçime tek başına katılıyor. BÖLGE-1
  • Milletvekili sayılarında Senaryo-1’e göre bir değişiklik gözlemlenmedi.
  • Muhalefet 6, iktidar bloğu ise 4 milletvekili çıkarabiliyor.
 BÖLGE-2
  • Bu senaryoda iktidar-muhalefet dengesinde milletvekili sayısı açısından bir değişiklik ortaya çıkmamakta. Cumhur İttifakı, 5 Millet ittifakı 5 milletvekili elde etmekte.
  • SP, DEVA ve GP’nin ortak listede birleşmesi Bursa’da milletvekili çıkarmaları için yeterli olmamış görünmekte.
  Senaryo-3 Senaryo-3, 6’lı masa üyelerinin tek liste seçime katıldığı, Cumhur İttifakı’nın da listede ortaklaştığı ve HDP’nin yalnız seçime katıldığı bir durumu öngörmekte. BÖLGE-1
  • Senaryo-3’te altı parti tek listede seçime katılıyor ancak sonuç yine değişmiyor. İktidar bloğu 4, muhalefet 6 milletvekili elde etmekte.
  • SP, GP ve DEVA oyları Millet ittifakı listesinden seçime katılmaları durumunda Millet ittifakına fazladan milletvekili kazandıramıyor bölge-1’de
BÖLGE-2
  • Bölge-2’de de sonuç değişmiyor. Senaryo-1 ve senaryo-2’de olduğu gibi iktidar ve muhalefet 5’er milletvekiline sahip oluyorlar.
HDP kıl payı milletvekili çıkarabiliyordu ancak Bursa’nın iki bölgeye ayrılmasıyla vekil çıkarması zora girmiş durumda. Kaldı ki yaptığımız hiçbir simülasyonda HDP vekil çıkaramadı. Barajın %7’ye çekilmesiyle emanet oylar CHP’ye geri dönüyor.
BURSA’DA DEĞİŞİMİN YÖNÜ
  1. Bursa’da hala daha AK Parti birinci durumda ancak ikinci partiyle arasındaki fark gittikçe kapanıyor. İktidar-Muhalefet dengesine bakıldığında da %51-49 iktidarın lehine bir sonuç var.
  2. CHP, yüksek oy aldığı bölgelerde %7-10 civarında oy kayıpları yaşadı 2018 seçimlerinde ancak kayıplarını bir miktar toparlamış görünüyor.
  3. HDP, önceki dönemlerde Bursa’da kıl payı diyebileceğimiz bir oranla milletvekili çıkarabiliyordu ancak Bursa’nın iki ayrı bölgeye ayrılmasıyla beraber milletvekili çıkarması çok daha zora girmiş durumda. Kaldı ki yaptığımız hiçbir simülasyonda HDP milletvekili çıkaramadı. Barajın %7’ye çekilmesiyle emanet oylar CHP’ye geri dönüyor.
  4. MHP, son seçimlerde %3 oy kaybetmişti Bursa’da. MHP’nin güçlü olduğu bölgelerde İyi Parti Bursa genelinin üzerinde oylar aldı 2018’de. MHP’deki güç kaybı devam ediyor görünmekle beraber İyi Parti’nin oy oranında %6 civarında bir artış var.
(Pazartesi: Hatay)