Ortak Çalışma  Grubu’nun 9 ana, 60 alt başlık altında temel politika alanlarında yürüttükleri çalışmada ilerleme kaydedildiği şeklindeki değerlendirmeler sürecin yurttaşlara yönelik bilgilendirici niteliğiyle, komutacı siyasetin karşısında şeffaf siyasete özgü değerli açıklama şeklinde okunabilir. Altılı Masa’yı oluşturan partilerin liderleri alternatif bir Türkiye tasarımı hedefli buluşmalarının ikinci turunun ikinci toplantısını neredeyse tam gün mesaisiyle tamamladı. Masaya yedinci ortak olarak dahil olmak isteyen Bağımsız Türkiye Partisi’nin kurumsal bir parti yapısına sahip olmadığı, Altılı Masa’nın çeşitli kurullarına katkı sağlayamayacak olması gibi nedenlerle isteğinin kabul edilmediği sosyal medyada iddia edilmektedir[1]. Bu tür bir gerekçeye dayalı red sözkonusu ise, genç liderinin politik performansına rağmen dahil edilmeyişi kurumsal gerekçelere dayalı olduğu için anlaşılabilir bir durum. ORTAK AÇIKLAMADA SIYASET, EKONOMI, TOPLUM TAHAYYÜLÜ Genel başkanların ortak açıklamasının[2] daha ilk paragrafında terör saldırısını lanetlemeleri ve Türkiye’yi terör saldırılarıyla dizayn etmek isteyenlere asla izin verilmeyeceği şeklindeki vurgu  sadece terörü lanetleme anlamında değil, bölgesinde her türlü şiddetten arınmış güvenli bir ülke özlemini ifade etme anlamında da dikkate değerdir. Kutuplaşma stratejisi karşısında özgür ve demokratik bir Türkiye idealine ulaşmak için birlik ve uzlaşı içinde çalışmalara kararlılıkla devam edildiği vurgusu da, Altılı Masa’nın dağılmakta olduğuna ilişkin iddialara net bir yanıt olması anlamında önemlidir. Haziran seçimlerine atfedilen önemin temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınacağı, hukuk devletinin tüm kurum ve kurallarıyla hayata geçirileceği bir karar anı olarak tanımlanması, seçimin özgürlükçü ve demokratik Türkiye’nin vatandaşların desteği ile inşa edileceğinin belirtilmesi, seçimin anlam ve önemini göstermesi açısından dikkate değerdir.
“Ne yapıyorlar?” sorusuna verilen bir yanıt olduğu gibi, geçiş sürecindeki çatının anayasal ve yasal anlamda inşa sürecinin bitmekte olduğunun da habercisidir.
Ortak açıklamada Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçiş Süreci Yol Haritası ile ortak komisyonların çalışmalarının değerlendirildiği, Yol Haritasının en kısa sürede tamamlanıp kamuoyu ile paylaşılacağı, Ortak çalışma Grubu, Anayasal ve Yasal Reformlar Komisyonu, Seçim Güvenliği Komisyonu ve İletişim Komisyonu çalışmalarının sürdüğü, kurulan Ortak Çalışma  Grubu’nun 9 ana, 60 alt başlık altında temel politika alanlarında yürüttükleri çalışmada ilerleme kaydedildiği şeklindeki değerlendirmeler sürecin yurttaşlara yönelik bilgilendirici niteliğiyle, komutacı siyasetin karşısında şeffaf siyasete özgü değerli açıklama şeklinde okunabilir. Diğer yandan, bu çalışmaların varacağı yerin Türkiye’nin sorunlarınının nasıl çözüleceğine ilişkin somut adımlarla ortaya konacağı, belirlenecek hedef, politika ve projeleri ortaklaşa ve kararlılıkla gerçekleştirme iddiasıyla ilerleneceği sürecin yöntemine dair bilgi vericidir. Türkiye’nin dönüştürücü gücü olmaya aday Altılı Masa’nın ortak açıklamasında sürdürülen çalışmalarda adım adım sona doğru gelindiğini gösteren ifadeler   göze çarpıyor. Nitekim, Anayasal ve Yasal Reformlar komisyonunun Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mutabakat metni doğrultusunda yapılması gereken Anayasa değişikliklerinin kodifikasyonunu tamamlamış olması ve 28 Kasım’da açıklanacağının ifade edilmesi, “Ne yapıyorlar?” sorusuna verilen bir yanıt olduğu gibi, geçiş sürecindeki çatının anayasal ve yasal anlamda inşa sürecinin bitmekte olduğunun da habercisidir. Seçim Güvenliği komisyonunun sürecin tüm aşamalarının yönetimiyle ilgili çalışmalarını sürdürmesi, atılacak adımları planlaması konunun hayati önemi dolayısıyla adımların sağlam biçimde atıldığını düşündürtmektedir. Kurulan iletişim komisyonunun komisyon rapor ve çalışmalarını kamuoyunu duyurma anlamında daha etkin çalışacak olması yurttaşların süreç hakkında bilgilendirilmesi için işlevsel olacaktır. Bu işlevsilliği pekiştirme adına Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem ve Anayasa çalışmasının tanıtımına yönelik ortak programların düzenlenmesi, çalışmaların yurttaşlar tarafından takip edilmesi için web sitesi oluşturulması yüzü yurttaşa dönük bir süreç yönetiminin nihayet başlayacağını gösteriyor. Özellikle web sitesi seçmenlerin bilgilendirilmesi adına önemli olmakla birlikte, bu sitenin bilgilerin yukarıdan aşağıya doğru tek yönlü belge, bilgi akışı şeklinde işlememesi, toplumun tüm kesimlerinin, sivil toplum örgütlerinin görüş ve önerilerine açık olacak şekilde eş zamanlı interaktif düşünce, öneri paylaşımına imkan verecek şekilde tasarlanması, sürece yurttaş katılımı aracılığıyla demokratik meşruiyet takviyesi için olmazsa olmazdır. www.altilimasa.biz sitesi incelendiğinde, sürecin yönetimi ve işleyişi anlamında tarihe not düşülecek bir format dikkat çekmekle birlikte, belge, bilgi, faaliyet takvimi, fotoğraf paylaşımıyla sınırlı bir içerik mevcut. Kanımızca bireysel ya da kollektif olarak yurttaşların önerilerinin alınacağı, sorularına eş zamanlı cevap verilecek bir format eklenmesi siyasi katılım kanalları tükenmiş bir ülkede yurttaş düşüncelerinin yeni sistem, anayasa, yasa değişiklikleri çerçevesinde Millet ittifakı nezdinde  önemsenmesi adına da önemli bir girişim olacaktır. Şunu da belirtmek gerekir ki Altılı Masa’dan yurttaşlara, yurttaşlardan Altılı Masa’ya görüş, öneri ve talepleri aktaracak bir sosyal medya mecrasının bugüne kadar kurulması gerekirdi.
Türkiye’nin dönüştürücü gücü olmaya aday Altılı Masa’nın ortak açıklamasında sürdürülen çalışmalarda adım adım sona doğru gelindiğini gösteren ifadeler   göze çarpıyor.
BAŞARMA İDDIASININ KİLOMETRE TAŞLARI Ortak açıklamada Türkiye’nin yaşadığı ekonomik ve sosyal sorunlar ayrıntılı olarak yeniden sıralanırken, bunların ortadan kaldırılacağına ilişkin iddialar yenilenmektedir: Adaletsiz ve çarpık düzene son verilmesi, enflasyonun tek haneye indirilmesi, alım gücünün yükseltilmesi, istihdam artışının gerçekleştirilmesi, yoksulluğun ortadan kaldırılması, sosyal adaletin sağlanması, refahın hakça paylaşıldığı bir ekonominin inşası gibi. Tüm bunların nasıl başarılacağı sorusuna bu açıklamada bir yanıt olmamakla birlikte, başarının araç ve yöntemlerini kapsayan reformların Ortak Politikalar metni ile kamuoyuna açıklanacağı belirtiliyor. Türkiye için tahayyül edilen siyasette  temel hak ve özgürlüklerin bir kavga konusu olmaması, Anayasanın temel hak ve özgürlüklerin parçalanamadığı bir bütün olarak görülmesi, kimsenin düşünce, inancından, kadınların kıyafet ve giyim tarzından dolayı ayrımcılığa maruz kalmamasına yönelik net duruşlar dikkat çekerken, mevcut rejim sansür yasası, sivil toplum ve sosyal medyanın tehdit edilmesi, düşünce ve ifade özgürlüğünün ayaklar altına alınması örnekleriyle otoriter yönetim şekllinde tanımlanırken, bu anlayışa son verileceği iddiası açıklamada dikkat çeken bir diğer husustur. Altılı Masa’nın inşa etmeyi taahhüt ettiği Türkiye ortak açıklamada adalet, liyakat ve iştişare ruh ve yöntemiyle Cumhuriyetin ikinci yüzyılında konuşan, tartışan, kendini özgürce ifade eden, güçlü, demokratik ve müreffeh, Cumhurbaşkanının altılı masanın ortak adayı olarak 13. Cumhurbaşkanı, hükümet isteminin Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem şeklinde tasarlandığı bir ülke olup, hedef, ulusu özgür ve müreffef yarınlara kavuşturma şeklinde çizilmektedir. Vatandaşlara müsterih olma mesajıyla sonlandırılan açıklama,  masanın aktörlerinin sorumluluklarının bilinciyle hareket ettikleri, süreci bir yöntem çerçevesinde ilerlettikleri,  Türkiye’nin sorunlarını çözme meselesini  kişilerin ötesinde, kurallar ve kurumları demokratik bir siyasi rejime yakışır biçimde inşa etmek istedikleri izlenimi vermektedir. Açıklama bugüne kadar ne yapıldığına, nelerin yapılmakta olduğuna ilişkin bir hesap verme faaliyeti olarak da okunabilir. “Nasıl bir cumhuriyetin ikinci yüzyılı?” sorusuna yönelik yanıtlar güven verici içeriğe sahip olmakla birlikte, “Nasıl?” sorusuna özellikle ekonomik sorunların çözümü temelinde çalışmaların sürmesi nedeniyle seçmende “Bu masada umut var” şeklinde bir algı yaratması için, artık adımların hızlandırılması gerektiği de açıktır. Bir sonraki toplantının iki hafta sonra yapılacağının açıklanması, Altılı Masanın elini çabuk tutması gerektiğinin bilincinde olduğunun işareti olarak değerlendirilebilir. --- [1] Medyanın Elli Tonu, twitter erişim tarihi: 14 Kasım 2022. [2] www.politikyol.com, Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.