Atık depolama alanında yangın neden çıkar, yangın çıkarsa ne olur? Yangının birdenbire çıktığı yok. Yangın çıkartılıyor, atıklar yakılıyor. Yeni gelen atıklara yer açmak için eskilerini yakıyor. Maalesef sorun burada yeniden başlıyor; yok olmuyorlar! Diyarbakır'ın Bağlar ilçesinde, bir bölümü Mardin Karayolu kenarında bulunan hurda atık depolama alanında dün gece yarısı yangın çıktı. Alevler yanıcı atık malzemeler sebebiyle kısa sürede büyüdü. Depoda bulunan atık malzemelerden kaynaklı zaman zaman patlamalar meydana geldi. Kentin büyük bölümünden duyulan patlama sesleri endişe yarattı. Vatandaşların ihbarıyla olay yerine itfaiye, polis ve sağlık ekipleri sevk edildi. İtfaiye ekipleri yangına müdahale etti. Polis ekipleri ise tedbir amacıyla Mardin Karayolu'nun bir bölümünü ulaşıma kapattı. Patlamalar nedeniyle güçlükle müdahale edilen yangın, itfaiye görevlilerinin 2 saatlik çalışmasıyla kontrol altına alındı. Atık depolama alanında yangın neden çıkar, yangın çıkarsa ne olur? Bu soruları cevaplamadan önce bu “atık depolama alanında yangın çıktı” haberinin bir defaya mahsus bir olay olmadığını söylemek isterim. Temmuz, 2017: Bursa'nın merkez Osmangazi ilçesinde bulunan Hamitler katı atık depolama alanında yangın çıktı. Haziran, 2019: Sakarya’nın Erenler ilçesinde bir geri dönüşüm tesisinde çıkan yangında tesis büyük zarar gördü. Saatler süren söndürme çalışmalarının ardından yangın güçlükle kontrol altına alındı. Haziran, 2019: Şanlıurfa'da katı atık depolama alanında yangın… Haziran 2019: Balıkesir'in Burhaniye ilçesinde, katı atık depolama alanında çıkan yangını itfaiye söndürdü. Kasım, 2021: Güngör katı atık depolama alanında yangın söndürme çalışmaları devam ediyor. Ağustos 2022: Çiğli Harmandalı Katı Atık Depolama Tesisinde akşam saatleri üzerinde nedeni bilinmeyen bir sebepten yangın çıktı. Eylül, 2022: Antalya'nın Demre ilçesinde, belediyenin sebze atıklarını depolayıp öğüttüğü alanda yangın çıktı.
Depolanan atıklar başlı başlına bir sorunken, yakıldıklarında sorun çoğalıyor ve yayılıyor. Açığa çıkan zehirli gazlar atmosfere karışıyor ve hepimiz bunu soluyoruz.
Onlarcasını daha yazabilirim ama gerek yok. Bu haberlere bakarsanız, yok yere, birdenbire, kimse ne olduğunu anlamadan, bilinmeyen bir sebeple yangın çıkmış! Yangının birdenbire çıktığı yok… Yangın çıkartılıyor, atıklar yakılıyor. Çünkü atık depolarının çoğunluğunda atıkları geri dönüştürecek ekipmanlar bulunmuyor. Atık depo sahipleri de yeni gelen atıklara yer açmak için eskilerini yakıyor. Öyle ya! Eski atıklarla mı uğraşsınlar… Yakıyorlar, yok oluyor işte… Maalesef sorun burada yeniden başlıyor; yok olmuyorlar. Depolanan atıklar başlı başlına bir sorunken, yakıldıklarında sorun çoğalıyor ve yayılıyor. Bunların yakılması sırasında açığa çıkan zehirli gazlar atmosfere karışıyor ve hepimiz bunu soluyoruz.
Atık depolama alanlarında “yakma yöntemi”nin bir yönetmeliği ve buna bağlı son derece sıkı uygulama biçimleri vardır. “Piknik ateşi yakar gibi çöp yakmak” bu uygulama biçimlerinden biri değildir.
Atık depolama alanlarında “Yakma yöntemi” de atıkların azaltılması ve saklanması için kullanılan bir yöntemdir ama bir yönetmeliği ve buna bağlı son derece sıkı uygulama biçimleri vardır. “Piknik ateşi yakar gibi çöp yakmak” bu uygulama biçimlerinden birisi de değildir. Hindistan, Pakistan, Bangladeş’te örneklerini gördüğüm, önlemek için çabaladığım, ilerde kanser dahil pek çok hastalığın oluşmasına neden olacak bir felaketin kendi ülkemde “para kazanma hırsı, denetimsizlik, adam sendecilik” yüzünden gerçekleştiğini görmek çok üzücü. Geçmiş yıkımlarına göz atan bütün insanlar –gelmekte olan yıkımlardan kaçınabilmek için– kökten yeni bir şeye başlayabilme gücünde olduklarını hayal ederler. Geçmişte yaşadığı yıkımlar sırasında kılını kıpırdatmayan, örgütlenemeyen, konuşmaktan başka bir şey yapmayan bu insanlar için “bir şeye başlayabilme gücü” sadece kendilerini kandırdıkları bir yalandan ibarettir.