Gözüne fener tutulmuş tavşan misali

Türkiye’de beklenti anketleri artık gerçek değil. Yani ankete katılanlar gerçek beklentilerini bile söyleyemiyorlar ya da umut tacirliğinden vazgeçemiyorlar. FED; Dünya hafta başı Powell’ın faiz artışında sona gelinmiş olunabileceği tarzında “güvercinvari” söylemleri ile pembe hayallare dalıyordu ki, peşpeşe gelen açıklamalar can sıktı. Bu söylemin hemen ardından bir Eyalet FED başkanının, “enflasyon cininin şişeye dönüp dönmediğine karar vermek için henüz çok erken” söylemi geldi. Ardından “yeterince kısıtlayıcı duruş sergilediğimizden emin değiliz, faiz daha da artabilir” söylemi geldi. Dünya yine gözüne ışık tutulmuş tavşana döndü. Ben Fed’in faiz kılıcını 2023 yılı boyunca piyasaların üzerinde sallamaya devam edeceğini ısrarla her yazımda belirtiyorum biliyorsunuz. FED’in faiz konusundaki bir sonraki adımını öğrenmek için 2024 yılındaki ilk veya ikinci toplantısını beklemek zorundayız sanıyorum. ECB içinde benzer ılımlı yorumlar var. AB bölgesinde gelecek on iki aylık enflasyon beklentisi %3,5 dan %4 seviyesine çıktı. Buna karşı ECB başkanı 2024 için %3 faizi dillendiriyor. Faizin %3, enflasyonun %4 olması oldukça kafa karışıklığı yaşatmaya devam edecek gibi duruyor. Çin moral bozmaya devam ediyor. Ekim ayında Çin tüketici fiyatları, önceki iki ay sıfıra yakın artışa karşın %0,2 düştü. Üretici fiyatları ise peşpeşe 13. ayda da  %2,6  düştü. Belki artık Japonya ve Kore gibi Çin’in de alevi bitmiştir. Gelecekte dünyadaki en büyük on ekonomi içinde kendine uygun bir yer edinecektir. Petrol fiyatları hafta boyunca düştü. Brent petrol 79 dolara kadar gevşedi. Dünyada durgunluk beklentisi bunun en büyük nedeni. Ancak geçen hafta Fitch’in petrol yorumu kafa karışıklığına yol açtı. İlgili yorumda, Orta Doğu gerilimi ve petrol arzı kesintileri sebebiyle 2024 yılında Brent petrolun 120 dolar seviyesine çıkabileceğini ön görüyor. Hem durgunluk hem yüksek petrol fiyatları dünyanın canını acayip sıkar. Petrol fiyatları artarsa, Türkiye’nin ise canı yanar. Bir yıldır yazıyorum, dünyada petrol dahil emtia fiyatlarının düşmesi Türkiye için can simidi oluyor. Haziran 2022 ayında dünya emtia endeksi 140 puanı gördükten sonra 2023 Mart ayına kadar 102 puana düştü. O zamandan beri de aynı seviyelerde dolanıyor.

2023 Haziran ayında brent 126 dolardı, Türkiye benzin fiyatı 27,50 lira civarındaydı. Bugün brent petrol 81 dolar, yani %35 düşmüş. Türkiye’de benzin 34,50 lira, yani %25 artmış. Komik değil mi? Gülün vallahi. Brent petrolün 120 dolar olduğu zaman Türkiye’de benzinin kaç lira olacağını hesaplayın artık.

Merkez Bankası rezervleri ve dış borçlanma; 2023 yılına MB, 129 milyar dolara yakın döviz (altın+döviz) rezervi ile başlamıştı. Mayıs 2023 sonunda 30 milyar dolar azalarak 99 milyar dolara indik. 03 Kasım 2023 itibariyle 2023 başına geri geldik.

CDS puanlarına da yansıdı bu durum. CDS puanımız 2023 başındaki rakamların altına geldi. Son altı ayda CDS puanı en çok düşen ülkeyiz. Altı ayda,  beş yıllık CDS puanımız %33 düzelme yaşamış. Aynı sürede Brezilya %25, Meksika %11, Güney Afrika % 9 düzelme sağlayabilmiş. Yine de temerrüte düşme olasılığı, Türkiye  %6,16, Brezilya %2,76, Meksika %%1,78, Güney Afrika %4,35 olarak hesaplanıyor. CDS düzelmesi döviz borçlanmasına yansıdı. Daha önce hazine, doları %9,50 faiz ile borçlanırken bu haftaki ihalede %8,50 ile borçlandı.

İç borçlanma; İç borçlanmada ise Nas’ın amansız savunucu ülke liderinin bakanı faizde rekorlar kırmaya devam ediyor. Hazine'nin geçen hafta  düzenlediği 2 yıl vadeli sabit kuponlu tahvil ihracında ortalama bileşik faiz %42.2 oldu. 10 yıl vadelide ise bu oran %32 oldu. Durmak yok, faiz artışına devam.

2024 ayında enflasyon, petrol fiyatlarında devasa artış olmazsa baz etkisiyle gevşemeye başlayacaktır. Aslında 2023 Mayıs ayında seçim yatırımı yüzünden doğalgaz fiyatlarını sıfırlamasalar baz etkisi daha erken etkili olurdu. Baz düşüşü bu yüzden 2024 temmuz ayını bulacak.

Temmuz %9,50, Ağustos %9, Eylül %4,75 tüfe yerini büyük olasılık %3 altında bir rakama bırakacaktır. Bu demektir ki tahvil faizi %42 ile %45 arası seviyeden yabancı alışı gelebilir. Reel faiz geçici olsa da sağlanıyor bu şekilde.

Yabancı tahvil portföyü 2018 yılına kadar 20 milyar doların üstündeydi. Bugün bir milyar doların altında. Reel kazanc için üç milyar dolar civarında yabancı gelebilir.

Ancak doları 28 lira düzeyinde baskılamaları bu gelişi etkiliyor. Yabancı gelmesi için doların 32 lira ile 35 lira arasında olmasını tercih ederler diye tahmin ediyorum. Yakında doları serbest bırakacaklardır. Hem yabancı yatırımcı hem bizim ihracatçı için.

Beklenti anketleri; Türkiye’de beklenti anketleri artık gerçek değil. Yani ankete katılanlar gerçek beklentilerini bile söyleyemiyorlar ya da umut tacirliğinden vazgeçemiyorlar. Son bir, iki haftada yaşananlara bir bakalım.

-Dünyanın terörist dediği Hamas’ı kardeş ilan ettik,

-Yargıtay,  Anayasamıza göre kararları nihai olan Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkkında suç duyurusunda bulundu. Cumhurbaşkanı, Yargıtay’a destek çıktı,

- Yeni kentsel dönüşüm yasası ile sadece tarım arazileri, ormanlar tehdit altında değil artık, tapulu evin olanlar bile tehdit altına girdi,

- Ford ve Koç ortaklığıyla Ankara'da yapılacak 32 milyar TL'lik batarya fabrikası yatırımı iptal edildi,

- Mazda, Türkiye satış ofisini kapatarak, Türkiye den çekildi. Ne yapıyordu ki, diyebilirsiniz. Yüzlerce personeli işsiz kalacak.

- Yabancı bir banka Türkiye'den çıkma yolunda yeni bir adım attı ve hatırı sayılır şubesini kapattı. 2020 de Türkiye’den çıkma kararı aldığı söyleniyordu. Neden böyle yavaş yavaş çıkıyor, anlayamıyorum. Türkiye için umudunu canlı tutmak mı istiyor yoksa çıkamıyor mu?

Kısaca sevgili dostlar, bir İçişleri Bakanı, bir de Hazine Bakanı ile beklentiyi yükseltmek bana mantıklı gelmiyor. Personel dünyanın en iyisi olsa ne fark eder? Her şeye karar veren patron aynı. Patron ne derse o oluyor. Dünya çapında personelini bir gece de kapıya koyabilir.

Dolar/TL: Teknik 30 ile 31 lira arasını göstermeye devam ediyor. Ama yabancı portföy gelmesi ve ihracatçının selameti açısından 33 lira ile 35 lira arası daha mantıklı geliyor bana. Doları kontrol altında tutma çabası olduğunu düşünüyorum. İşin komiği teknikte “Aralık ayının ikinci haftasına kadar tutabilirler” diyor. Allah aşkına doların diğer paralar karşısında son aylardaki günlük dalgalı seyrine bakın, bir de TL  karşısındaki seyrine bakın. Dolar karşısında dünyanın en istikrarlı parası TL Bist100:  Hisse senetleri bir süredir ya durgunluktan çıkacak ekonominin kazançları artıracağı ya da daha zayıf bir ekonominin Fed'in faiz indirimlerinin habercisi olacağı beklentileri ile sert şekilde yukarıya gitti. Özellikle ABD hisse senetlerinde iki haftadır  yaşanan sert yukarı gidiş iskambil kağıtlarından yapılan evlere benzemez umarım.

Bizim borsamıza gelirsek yatay hareket devam ediyor gibi duruyor. Yargıtay çıkışı normal bir ülkede olsaydı, borsası o andan itibaren iki gün dip yapardı. Türkiye borsası gözüne fener tutulmuş tavşan modunda kaldı.  7400 puan destek, 8200 ve 8500  direnç. 7700 ile 8200 puan arasında sıkışacak gibi duruyor. Aslında karışmasalar, piyasamız derinlikli olsa endekse 5700 puan civarına iner, dolar 35 lira olur, endeks 1,60 dolar civarına iner, borsaya yabancı gelir. Bu gelenler büyük olasılık sırtlanlar olacaktır. Eee! Bu sorunun çözümünü de “ ben ekonomistim” diyenlerden isteyeceksiniz.

Altın/ons: Yukarı hareketin devamı için 1930 doların altında kapanış yapmaması gerekiyor bu hafta. 1930 dolar altı kapanış 1850 doları hedefe sokar. Euro/Usd: 1.0650  destek. Bu haftayı  1,0795 üstünde kapatabilirse doların gücü, euro karşısında tükeniyor galiba diyebiliriz. ECB yetkililerin cesur yorumları, durgunluğun ve faiz artışlarının sonuna gelindiği beklentilerinin artması Euro ya iki haftadır prim yaptırıyor.

1,0650, 1,0570 ve 1,04 destek. 1,0795, 1,1075, 1,1180 direnç. Ne yazık ki desteklerini mi, direneçlerini mi deneyecek fikrim yok.

Bitcoin: İki hafta önce; “33000 doları bu hafta destek yapmaya çalışabilir. Destek yapabilirse önünde 37350 dolar direnci olsa bile esas direnci 42150 dolarda” tahmininde bulunmuştum. Devam ediyor. Brent Petrol: Geçen hafta ; “86 doların üstünde kalamazsa 78 dolar seviyelerini deneyebilir. 89 ve 92 dolar direnç olarak karşımıza çıkıyor. 78 dolara inmesi daha yüksek olasılık” tahmininde bulunmuştum.  79 dolara çok yaklaştı. Bu hafta 78 dolar desteği çok daha önemli, aşağı kırılabileceğini hiç sanmıyorum.