Sakarya, Genç Parti’nin siyaset sahnesinden çekilmesinden sonra siyasi rekabetin en düşük olduğu şehir olarak ön plana çıkıyor. AK Parti Sakarya’da oy kaybediyor ancak hala rakibi olabilecek bir parti yok.
Sakarya, 1,1 milyon nüfusuyla TBMM’ye yedi milletvekili göndermektedir. Şehrin en büyük ilçeleri Adapazarı ve Serdivan’dır. Sakarya, İstanbul ve Ankara’nın arasında bulunmasının avantajıyla birçok büyük fabrikaya ve işletmeye ev sahipliği yapmaktadır. Bu özelliğiyle fabrikaların yoğunlaştığı bölgeler işçi şehri kategorisinde değerlendirilebilir. Sakarya çoğunlukla Doğu Karadeniz ve çevre kentlerinden göç almıştır.
Kentte Sakaryalılardan sonra en fazla Trabzonlular yaşamaktadır.
Aşağıda 2018 genel seçimlerinde alınan milletvekilliği sonuçlarına göre hazırlanan grafik ve harita bulunuyor.
2018 Genel seçimlerinde AK Parti %57,4 oy oranıyla birinci parti ve ikinci sırada %13,6 ile MHP bulunuyor. Üçüncü sırada %13,5 oy oranıyla CHP bulunurken, CHP’yi %9,5 oy oranı ile İYİ Parti, 2,2 oy oranı ile HDP, 2,1 oy oranı ile Saadet Partisi izliyor.
- Akyazı, Karapürçek ve Kaynarca ilçeleri AK Parti’nin Sakarya’da en yüksek oy oranına ulaştığı ilçeler. Üç ilçede AK Parti’nin oy ortalaması %67 seviyesinde. AK Parti’nin en düşük oy aldığı üç ilçe ise Sapanca, Serdivan ve Adapazarı.
- CHP, en yüksek oy oranını %18,36 ile Sapanca’dan alırken en düşük desteği %8,36 ile Taraklı’dan almaktadır.
- MHP’nin oy oranı Ferizli, Kaynarca ve Hendek’te %15’nin üzerinde. Geyve, Pamukova ve Söğütlü ise MHP’nin en düşük oy oranına sahip olduğu ilçeler.
- İyi Parti’nin oyları Pamukova, Geyve ve Serdivan %12’den fazla oy aldığı ilçeler olurken Akyazı, Karapürçek ve Kaynarca ise İyi Parti’nin %6’dan aza oy aldığı ilçeler olmaktadır.
- HDP ise Sakarya’da yalnızca Arifiye ilçesinde ön plana çıkmaktadır. Arifiye’de HDP’nin %5 civarında oyu bulunmaktadır.
SAKARYA’DA MAHALLE BAZLI DEĞİŞİMLER
Sakarya’da AK Parti, CHP ve MHP yoğun oy aldığı mahalleler bulunuyor. 2011’den 2018 seçimlerine kadar Sakarya’da partilerin önde oldukları mahalle sayılarını incelediğimiz analizin grafiği aşağıdadır.
- 2011 genel seçimlerinde Sakarya’da bulunan mahallelerin altı yüz kırk sekizinde AK Parti’nin üstünlüğü vardı. AK Parti’nin önde bulunduğu mahalleler tüm ilçelerde yoğun olarak görülmektedir. 2015 Haziran seçimlerinde altı yüz otuz dört, 2015 Kasım seçimlerinde altı yüz elli altı ve 2018 seçimlerinde altı yüz elli sekiz mahallede birinci olan AK Parti’nin bugün itibariyle beş yüz yetmiş bir mahallede birinci olması beklenmektedir. 2018 genel seçimlerinde AK Parti’nin en yüksek oy oranına ulaştığı üç mahalle aşağıda sıralanmıştır.
- Taraklı-Esenyurt Mahallesi: %88,7
- Geyve-Çengel Mahallesi: %88,0
- Erenler-Tepe Mahallesi: %87,7
- CHP’nin önde olduğu mahalleler çoğunlukla Adapazarı ve Sapanca ilçelerinde bulunuyor. Parti, 2011 seçimlerinde sekiz mahallede birinci durumdaydı. 2015 Haziran seçimlerinde 2015 Haziran seçimlerinde Sakarya’nın dokuz mahallesinde birinci olan CHP, 2015 Kasım seçimlerinde AK Parti’ye oy kaybetmesiyle ancak dört mahallede birinci olabilmiştir. 2018 genel seçimlerinde ise CHP’nin birinci olduğu mahalle sayısı beştir.. 2022 Ağustos itibariyle CHP’nin Sakarya’nın on yedi mahallesinde birinci olması tahmin edilmektedir. 2018 genel seçimlerinde en yüksek oy aldığı mahalleler aşağıda sıralanmıştır.
- Adapazarı-Harmantepe Mahallesi: %56,2
- Sapanca-Kırkpınar Mahallesi: %45,3
- Hendek-Çukurhan Mahallesi: %42
- MHP, 2011 genel seçimlerinde Sakarya’da dört mahallede birinci parti durumdaydı. 2015 Haziran seçimlerinde AK Parti’den %5 civarında oy alan MHP, önde bulunduğu mahalle sayısını altıya yükseltti. 2015 Kasım seçimlerinde ise AK Parti’nin MHP’den oy alarak güçlenmesiyle önde olunan mahalle sayısı üçe geriledi. 2018 seçimlerinde AK Parti’den MHP’ye oy geçişi olmasına rağmen MHP’nin de İyi Parti’ye oy kaybetmesiyle MHP’nin önde olduğu mahalle sayısı üçte sabit kaldı. 2022 Ağustos itibariyle Sakarya’nın hiç bir mahallesinde MHP’nin birinci parti olması beklenmemektedir. 2018 genel seçimlerinde en yüksek oy aldığı üç mahalle sıralanmıştır.
- Erenler-Şükriye Mahallesi: %32
- Ferizli-Yeni Mahallesi: %30,9
- Geyve-Nuruosmaniye Mahallesi: %30,3
PARTİLERİN ÖNDE OLDUKLARI MAHALLELERDE OY GEÇİŞLERİ
Bu başlık altında Sakarya’da AK Parti, CHP ve MHP’nin 2011 seçimlerinde en yüksek oy oranına ulaştıkları 100 mahalle belirlendi ve her partinin yüksek oy aldığı mahallelerde 2011-2018 genel seçimleri arasındaki oy geçişleri tespit edildi.
İlk analiz 2011 genel seçimlerinde AK Parti’nin en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahalle için yapılacak ve aşağıdaki grafik AK Parti’nin Sakarya’da en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahallenin son dört genel seçimdeki sonuçlarını göstermekte.
2011 seçimlerinden 2018 seçimlerine kadar AK Parti 10,5 puan oy kaybetmiş durumda. MHP, AK Parti’den 2018 seçimlerinde %10 civarında oy almaktadır.
- 2011-2018 arasında yapılan seçimlerde AK Parti oyları en yüksek oy aldığı yüz mahallede %87,4 ile %76,8 arasında değişmekte ve AK Parti en düşük oy oranını 2018 genel seçimlerinde elde ediyor.
- 2015 Haziran seçimlerinde AK Parti; MHP, HDP ve Saadet Partisi’ne oy kaybediyor. 2015 Kasım seçimlerinde AK Parti, 2015 Haziran seçimlerinde kaybettiği tüm oylardan daha fazlasını kazanıyor ve %87,4 oranına yükseliyor. 2018 genel seçimlerinde ise AK Parti’de %10,6 oy kaybı gerçekleşmiş.
CHP en güçlü olduğu 100 mahallede birinci parti değil ve gittikçe güç kaybediyor
- Sakarya’da CHP’nin en yüksek oy oranına ulaştığı yüz mahallede AK Parti birinci sırada yer almaktadır.
- 2011 seçimlerinde Konya’da CHP’nin en fazla oy aldığı ilk yüz mahallede ortalama oy oranı %28,5 iken 2018 itibariyle bu oran %22,3 seviyesine gerilemiş durumda.
- 2015 Haziran seçimlerinde CHP, HDP’ ye %1,5 oranında oy kaybediyor.
- 2018 seçimlerinde ise CHP hem HDP’ye hem de İyi Parti’ye oy kaybediyor ve oy oranı %4 civarında azalıyor.
MHP, 2011’de en fazla oy aldığı yüz mahallede 2018 genel seçimlerinde dördüncü parti konumuna gerilemiş durumda.
- 2011 genel seçimlerinde MHP’nin en yüksek oranda oy aldığı yüz mahallede AK Parti %53,3 oy oranıyla birinci parti. MHP ise %21,9 ile ikinci sırada yer almakta. 2015 Haziran seçimlerinde ise MHP’de %2,8 oy artışı var. 2015 Haziran seçimlerinde ise CHP, MHP’den %1 civarında oy almaktadır.
- 2018 seçimlerinde ise MHP %2,2 oranında oy kaybediyor görünüyor. Ancak AK Parti’nin kaybettiği oylar ve İYİ Parti’nin %13,3 oranındaki oyu göz önüne alındığında AK Parti’den MHP’ye %10 civarında bir oy geçişi tespit etmek mümkün olabilir. İyi Parti ise MHP’den %11 civarında oy almış durumda.
Ağustos 2022 itibariyle Anket Verileri Işığında Sakarya’da Seçim Aritmetiği
Aşağıdaki grafikte Sakarya’da partilerin bugünkü tahmini oy oranları yer almaktadır. Tahmin edilen sonuçlar kamuoyu araştırmalarında ‘’Bu Pazar bir seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz (?)’’ ve ‘’2018 genel seçimlerinde hangi partiye vermiştiniz, bugün hangi partiye oy verirsiniz (?)’’ sorularına verilen cevaplardan oluşan anket verilerinin geçmiş seçim sonuçlarındaki bölgesel ağırlıklar kullanılarak ilçelere göre dağıtılması ve ardından ilçelerin seçmen sayısı ile oranlanmasıyla il genel sonucu elde edilmiştir.
Aşağıdaki tabloda partilerin ilçeler bazında tahmin edilen oy oranları verilmiştir. Renklendirilen sütunlardaki partiler o ilçede birinci parti olmuştur.
Sakarya’da güncel anket verilerinin 2018 seçimlerinde oluşan ağırlığa göre dağıtılması sonucunda tüm ilçelerde ise AK Parti birinci parti.
Ağustos 2022 Sakarya Genel Seçim Tahminleri
- Anket verilerine göre 2018’den bu yana AK Parti’de %13, MHP’de %6,2 ve HDP’de %0,2 civarında oy kaybı tahmin edilmektedir.
- Ağustos 2022 verilerine göre CHP %1,7, İyi Parti %7 oranında oy artırmaktadır.
- Yeni kurulan partilerden ise Deva Partisi %3,1, Gelecek Partisi %1,6, Zafer Partisi %1,8, Yeniden Refah Partisi ise %3,4 oy oranına ulaşmaktadır.
BUGÜNKÜ ARİTMETİKTE MİLLETVEKİLİ DAĞILIMI NASIL OLUR?
Milletvekilliği seçiminde Sakarya’daki dağılımın nasıl olabileceğine dair 3 ayrı senaryo var.
- Tüm partiler ayrı listelerle seçime katılıyor
- Cumhur İttifakı ortak liste (AK Parti+MHP+BBP), Millet İttifakı (CHP+İYİ Parti+DP), 3.İttifak (SP+DEVA+GP), HDP
- Cumhur İttifakı (AK Parti+MHP+BBP), 6’lı İttifak (CHP+İyi Parti+DP+SP+DEVA+GP), HDP
Senaryo-1
Tüm partilerin ayrı ayrı seçime katıldığı bu senaryoda milletvekili dağılımı aşağıdaki gibi oluyor.
Senaryo-1’de AK Parti beş, İYİ Parti ve CHP birer milletvekiline sahip oluyorlar. MHP ise milletvekili çıkaramıyor. %24 oranındaki oy ise parlamentoda temsil edilemiyor. 2018 genel seçimlerine göre AK Parti bir milletvekili artırırken MHP bir milletvekili kaybediyor. CHP ve İYİ Parti’de ise bir değişiklik yok.
Senaryo-2
Senaryo-2’de Cumhur İttifakı ortak liste ile seçime katılıyor ve muhalefette İYİ Parti, CHP ve DP ortak liste ve SP, DEVA, GP ise kendi aralarında farklı bir ortak listeyle seçime katılıyor. HDP ise senaryo-1’de olduğu gibi seçime tek başına katılıyor.
- Bu senaryoda CHP, DP ve İyi Parti’nin ortak listede seçime katılması muhalefete +1 milletvekili kazandırmaktadır. Cumhur İttifakı dört, Millet İttifakı üç milletvekili çıkarmaktadır.
- Deva Partisi, Saadet Partisi ve Gelecek Partisi’nin ortak listeden aday göstermesi Sakarya’da milletvekili çıkarmak için yeterli olmuyor.
Senaryo-3
Senaryo-3 ise, 6’lı masa üyelerinin tek liste seçime katıldığı, Cumhur İttifakı’nın da listede ortaklaştığı ve HDP’nin ise tek başına seçime katıldığı bir durumu öngörmektedir
- Senaryo-3’te 6’lı ittifakın ortak listede birleşmesi Cumhur İttifakı’nın bir milletvekili kaybetmesine neden olmuyor. İktidar bloğu dört milletvekili elde ederken, muhalefet üç milletvekili elde etmektedir.
SAKARYA’DA DEĞİŞİMİN YÖNÜ
- Sakarya’da hiç bir siyasi parti AK Parti ile rekabet edebilecek kadar güçlü değil. Mahalleler ve ilçeler bazında %50’nin altında bir oy oranına sahip olmasına rağmen AK Parti’nin net üstünlüğü var.
- CHP, 2018 genel seçimlerine göre %1,7 oy artırmış durumda. CHP oyları AK Parti, yeni seçmen ve HDP’den alıyor görünmektedir.
- İYİ Parti büyük ölçüde MHP’den oy alıyor. 2018 genel seçimlerinde MHP’ye oy veren seçmenin %40’ı İYİ Parti’ye yöneliyor Sakarya’da