Hollanda Başbakanı Mark Rutte, NATO'nun yeni lideri olmaya hazırlanıyor

NATO Genel Sekreterliği yarışında Hollanda Başbakanı Mark Rutte’nin karşısında yarışan Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis yarıştan çekildi. Böylece Rutte, göreve talip olan tek kişi kaldı.  The Guardian'ın haberine göre Hollanda Başbakanı Mark Rutte’nin, 1 Ekim’de NATO Genel Sekreterliği görevini bırakacak Jens Stoltenberg’in yerine gelmesi neredeyse kesinleşti. Rutte’nin karşısında yarışan Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis’in de yarıştan çekilmesiyle göreve talip tek kişi kalan Rutte’nin kısa süre içinde resmi olarak tanıtılması bekleniyor.

Bu konudaki resmi karar, 9-11 Temmuz’da Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) başkenti Washington’da yapılacak NATO zirvesinde açıklanacak.

Rutte, Hollanda’daki koalisyon hükümetinin bozulması üzerine 7 Temmuz 2023’te istifa etmiş ve yeni hükümet kurulana kadar başbakanlık görevini sürdürüp aktif siyaseti bırakacağını açıklamıştı. Stoltenberg’in görevini bir dönem daha uzatmayacağı kesinleşince Rutte, NATO Genel Sekreterliği adaylığını açıklamıştı. Kısa süre içinde birçok ülkenin desteğini kazansa da Macaristan, Slovakya, Romanya, Rutte’nin adaylığını desteklemiyordu.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, NATO’nun Ukrayna’ya dönük yardım planlarını eleştiren isimlerden biri. Orban önce ülkesinin NATO’nun Ukrayna’ya yardım planlarına katılmaması konusunda Stoltenberg’den güvence almıştı. Rutte, bir mektupla Orban’a Macaristan’ın NATO çerçevesinde Ukrayna’ya herhangi bir askeri ya da mali yardımda bulunmak zorunda bırakılmayacağı konusunda teminat verdi. Orban, 18 Haziran Salı günü yaptığı açıklamada, “Başbakan Mark Rutte de bizim anlaşmamızı destekliyor ve bunun devamını sağlayacağını söylüyor. Bizce gelecekteki NATO Genel Sekreteri o olmalı” demişti.

Orban’ın bu hafta Rutte’ye destek açıklamasının ardından atanmasının önündeki tek engel karşısında yarışan Iohannis’ti. Iohannis, bugün (20 Haziran) yarıştan çekildiğini duyurdu ve Iohannis başkanlığındaki Bükreş Yüksek Savunma Konseyi, Romanya’nın Rutte’yi destekleyeceğini açıkladı. Ayrıca koney, ülkenin müttefik devletlerden benzer bir hava savunma sisteminin temin edilmesi şartıyla sahip olduğu iki operasyonel Patriot füze sisteminden birini Ukrayna’ya bağışlayacağını açıkladı.

Rutte, siyasi kariyerinde sıklıkla Ukrayna’yı destekleyen açıklamalarıyla gündeme geldi. Her ne kadar Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i eleştirse de NATO’daki 32 ülkenin de fikir birliğine sahip olmasını sağlayacak kadar merkez konumunu koruyan siyasetçilerden biri olarak görülüyor.