Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın istifasıyla birlikte ekonomik krizin derinleştiği günden bu yana Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından görevden alınan ya da “görevden affını” isteyen MB başkanlarının yoğunluğu bir kez daha gündem oldu.
Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın
“görevden affını isteyerek”, duyurduğu istifasının ardından 2018 sonrası ağırlaşan ekonomik tablo karşısında istifa eden ya da Erkan’ın deyimiyle
“görevden affını isteyen” MB başkanlarının sayısı bir kez daha gündem oldu.
Erkan’ın istifası öncesinde de AK Parti'nin 22 yıllık iktidar süresi boyunca Merkez Bankası ve Başkanları defalarca tartışma konusuydu.
Erkan, AK Parti’nin iktidara geldiği
2002 yılından bu yana değişen
7’inci Merkez Bankası Başkanı oldu.
Merkez Bankası Başkanlığı’nda yaşanan görevden alınanların büyük bölümü, 2018’de geçilen
'başkanlık sistemi' ve sonrasında giderek derinleşen ekonomik kriz döneminde gerçekleşti.
Başkanlık sistemine geçildiği
2018 yılından bu yana Erkan’ın istifasıyla beş
Merkez Bankası Başkanı değişti.
AK Parti’nin iktidara geldiği
2002 yılında bu yana Merkez Bankası Başkanlığı’nda yaşanan değişimlerse şöyle;
- Süreyya Serdengeçti (2001-2006)
- Durmuş Yılmaz (2006-2011)
- Doç. Dr. Erdem Başçı (2011-2016)
- Murat Çetinkaya (2016-2019)
- Murat Uysal (2019-2020)
- Naci Ağbal (2020-2021)
- Dr. Şahap Kavcıoğlu (2021- Haziran 2023)
- Hafize Gaye Erkan (Haziran 2023- 2 Şubat 2024)
Erdoğan'a başkan dayanmıyor
Erdoğan’ın
“faiz sebep enflasyon sonuç” söylemini dillendirdiği dönemlerde Merkez Bankası'nın para politikalarını sık sık eleştirerek başkanları hedef almıştı. Erdoğan'ın Merkez Bankası başkanları ile tartışmalarından en bilineni,
Erdem Başçı ile yaşadığıydı. Erdoğan, Başçı'nın görevde olduğu dönemde 'Merkez Bankası'nın para politikalarını
'ihanetle' suçlamıştı.
Erdem Başçı cevap olarak AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'a,
"Bugün yine rivayetler ortaya atılmış bunların hiçbirinin aslı olmadığına dair açıklamalar yapıldı" demişti.
‘Başkanlık sistemi’ MB’ye yaramadı
Erdoğan,
'başkanlık sistemine' geçildiğinden bu yana çoğunlukla faiz politikalarında yaşanan görüş ayrılığını neden göstererek, üç Merkez Bankası başkanını aniden görevden almıştı.
İlk görevden ayrılan 2019 yılında
Murat Çetinkaya oldu. Çetinkaya’nın yerine 6 Temmuz 2019’da göreve başlayan
Murat Uysal 2020’nin kasım ayında görevden alındı. Uysal’ın yerine büyük umutlarla getirilen
Naci Ağbal da göreve erken veda edenlerden oldu. 20 Mart 2021’ye kadar dayanabilen Ağbal’ın koltuğuna
Şahap Kavcıoğlu oturdu. Bu değişiklikle birlikte Ağbal’ın ekibi de görevden alındı. Kavcıoğlu dönemiyse 26 ay sürdü. Bu dönemde Erdoğan'ın istekleri doğrultusunda düşürülen faiz oranlarıyla döviz ve enflasyonda rekor yaşandı.
Seçimler sonrasıysa ekonomide 'U dönüşü' yaşandı. Kötü giden ekonomiyi toparlaması için ‘tam yetki’yle Hazine ve Maliye bakanlığına getirilen
Mehmet Şimşek’in Merkez Bankası koltuğuna
Hafize Gaye Erkan’ı geçirdi. Faiz oranını yüzde 45'e yükselten Erkan'ın görev süresiyse sekiz ay oldu.