'İstanbul seçimleri' dünya basınının gündeminde: Türkiye'de ekonomik kriz ihtimali arttı

Yüksek Seçim Kurulu'nun İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimini yenileme kararı dünya basınında da geniş yankı buldu. ABD ve Avrupa basını kararın etkilerine geniş yer verirken gazeteler ekonomik kriz ihtimalinin arttığı vurgusu üzerinde durdu. Gazetelerin konu ile ilgili yayınları şöyle: NEW YORK TIMES: “ERDOĞAN, O GECE ÖFKE NÖBETİNE TUTULDU” New York Times, “İstanbul kararı sosyal kargaşa ve yeni bir ekonomik kriz ihtimalini artırdı” dedi. ABD’li gazete ayrıca; ismini vermeyen bir yetkilinin, “Erdoğan o gece öfke nöbetine tutuldu” dediğini de aktardı. New York Times gazetesi, Yüksek Seçim Kurulu’nun İstanbul’daki Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerini yenileme kararına ilişkin haberinde, “Karar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için ezici bir mağlubiyeti sildi. Ancak sosyal kargaşa ve yeni bir ekonomik kriz ihtimalini artırdı” diye yazdı. Amerika’nın yüksek tirajlı gazetelerinden New York Times Carlotta Gall imzalı haberinde, “Ülkenin en büyük şehri ve ticari merkezi İstanbul için eşi benzeri görülmemiş mücadele, Erdoğan ve partisi için kaybın ne kadar derin bir yara açtığının altını çiziyor” şeklinde kaydetti. Erdoğan’ın Adalet ve Kalkınma Partisi’nin başkent Ankara’nın yanı sıra Türkiye’nin güneyindeki önemli bazı endüstri kentlerini de kaybettiğini belirten ABD’li gazete “Ancak siyasi üssü ve arka bahçesi olmasının yanı sıra ailesi ve yakın çevresi için zenginlik ve prestij kaynağı olan İstanbul’un kaybı, özellikle acı vericiydi” dedi. Muhalefetin İstanbul’da seçimlerin yenilenmesi talebini, Erdoğan’ın ve partisinin seçmenlerin iradesini hiçe sayma girişimi olarak yorumladığını kaydeden gazete, “Tartışmalı seçim bölgelerinde yapılan yeniden sayımlarda sonucun değişmedi” ifadelerini kullandı. Yüksek Seçim Kurulu’nun Erdoğan’ın seçimlerin yenilenmesi çağrısını reddedeceğine ilişkin muhalefette bir umut olduğunu dile getiren gazete, “(YSK’nın) kararı, kurulun üyelerinin görevlerini Erdoğan’ın partisine borçlu oldukları ve baskıya karşı savunmasız oldukları şüphesini pekiştirdi” dedi. YSK Başkanı ve üyelerinin görev sürelerinin AKP’nin verdiği yasa teklifiyle 2018’de bir yıl daha uzatılması nedeniyle kurumun bağımsızlığının muhalefet tarafından sorgulandığını belirten gazete, kararın 4’e karşı 7 oyla alındığını da ifade etti. New York Times, Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nde Türkiye Araştırmaları Programı’nın direktörü olarak görev yapan Soner Çağatay’ın, “Türkiye’de ilk özgür ve adil seçimlerin yapıldığı 1950’den beri demokratik seçimlerin ilk kez bu kadar fazla tahribata uğradı. Bu Türkiye için üzücü bir gün. Türkiye’de şimdiye kadar bir seçimin kaybedeni seçim sonuçlarını tanımamazlık etmemişti. Bu karar, iktidar ve hükümetin demokratik seçimler yoluyla el değiştirmesine ilişkin, Türkiye’de on yıllar boyunca süren yoğun çabayla kazanılmış mutabakata şüphe düşürüyor” şeklindeki görüşlerine yer verdiği haberinde, “İstanbul’u bırakmak istemeyenlerle yenilginin kabul edilmesini tavsiye edenler arasında güç mücadelesi yaşandı” diye yazdı. “Karşı yaptırımı olması korkusuyla gazeteye isimlerini vermeden konuştukları belirtilen siyasi analistler, Erdoğan’ın İstanbul’daki seçimleri kaybetmesine çok kızdığını söylüyorlar” diyen New York Times, bu kaynaklardan birine dayandırdığı haberinde, “Erdoğan’ın seçim gecesi öfke nöbetine tutulduğu da belirtiliyor” şeklinde kaydetti. Gazeteye konuşan başka bir kaynağa göre ise, “AKP’nin adayı Binali Yıldırım, seçimlerde yenilgiyi kabul etmeye hazırdı, ancak muhtemelen Erdoğan tarafından" son dakikada durdurularak seçimleri kazandığını ilan etmesi istendi” diye yazdı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zaman zaman yenilgiyi kabul etmeye hazır göründüğü yorumunu yapan ABD’li gazete, “Seçim gecesi ve takip eden günlerde kapalı kapılar ardında "İstanbul’u bırakmamaya kararlı hırslı, şahin bir yakın çevreyle, daha eski isimlerden oluşan ve şehrin kaybedildiğinin kabul edilmesi tavsiyesini veren geniş bir çevre arasında bir güç mücadelesi yaşandı” dedi. Bu yakın çevrenin başını Erdoğan’ın damadı ve Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın çektiğine inanıldığını vurgulayan New York Times haberinde ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Ortada bir şaibe, yolsuzluk var ve bu yolsuzluğun, şaibenin ortadan kaldırılması hem Yüksek Seçim Kurulunu aklayacaktır hem de milletimizin gönlü ferah hale gelecektir” şeklindeki sözlerini de aktardı. INDEPENDENT: “AKP, İMAMOĞLU’NUN ULUSAL SİYASİ FENOMEN ROLÜNÜ DAHA FINANCIAL TIMES: “ERDOĞAN’A YÖNELİK ELEŞTİRİLER ARTACAK” Financial Times gazetesi, İstanbul seçimlerinin iptali Türkiye’deki siyasi kargaşa olasılığını artırdığını yazdı. İngiliz Financial Times gazetesi, “Karar, Türk demokrasisinin durumu konusunda Erdoğan’a yönelik eleştirileri artıracak” dedi. “Yüksek Seçim Kurulu dün İstanbul’daki belediye başkanlığı seçimi sonuçlarını iptal etti ve seçimlerin tekrarlanması kararını verdi, bu da ülkede siyasi kargaşa olasılığını daha da artırdı” diyen gazete, “CHP’nin adayı Ekrem İmamoğlu 13 bin oy farkla seçimleri kazandı ve oyların yeniden sayımının sonucu değiştirmemesinin ardından geçen ay 5 yıllık görev süresine başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Adalet ve Kalkınma Partisi ise bir dizi seçim hilesi ve usulsüzlük olduğunu öne sürdü” şeklinde kaydetti. CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Adıgüzel’in “AKP’ye karşı seçime girmek serbest ama kazanmak yasak. Millet iradesinin ayaklar altına alındığı, hukukun hiçe sayıldığı bu düzen ne demokratiktir ne de meşrudur. Bu düpedüz diktatörlüktür! Şeklindeki sözlerine de yer veren Financial Times, “Türkiye’de seçimlerin iptali nadir görülüyor ve geçen yıl yetkileri artırılmış bir Cumhurbaşkanı olarak seçilip, parlamentonun iradesinin zayıflatıldığı bir sisteme geçildikten sonra, Türk demokrasisinin durumu konusunda Erdoğan’a yönelik eleştiriler artacak gibi duruyor” dedi. AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans’ın geçen ay Erdoğan’a Avrupa değerlerine bağlı kalma ve seçimin sonuçlarına saygı duyma çağrısı yaptığını da hatırlatan gazete, “Karar zaten endişeli olan yatırımcıların güvenini daha da sarsacak. Kararın ardından Türk Lirası’nın yüzde 2,2 oranında değer kaybederek ABD dolarının TL karşısında Ekim 2018’den beri ilk kez 6 düzeyini aştı” diye yazdı. İmamoğlu’nun, Türkiye’nin 16 milyon nüfuslu ekonomik güç merkezi İstanbul’u kazanmasının, AKP’ye şehirdeki 25 yıllık kontrolünü kaybettirdiğini belirten Financial Times, “Muhalefeti AKP’ye ve ülkedeki hakimiyetini yavaş yavaş artıran Erdoğan’a karşı harekete geçirdi” dedi. DER TAGESSPIEGEL:  “TÜRKİYE, ARTIK BİR DEMOKRASİ OLARAK KABUL EDİLEMEZ” Der Tagesspiegel, Türkiye demokrasinin önemli prensiplerine veda ettiğini belirttiği haberinde, “Türkiye, artık bir demokrasi olarak kabul edilemez. Batı Ankara ile ilişkilerini gözden geçirmeli” dedi. Türkiye’de seçimlerin anlamını yitirdiğini ve sadece AKP’nin kaybetmesi nedeniyle seçimlerin yenileneceğini kaydeden Alman gazetesi şöyle devam etti: “Seçimlerin yenilenmesiyle Türkiye özgür seçim ve seçmenin tercihini kabul etmek gibi demokrasinin önemli prensiplerine veda ediyor. Bu şimdiye kadar her şeyin yolunda olduğu anlamına da gelmiyor. Erdoğan hükümeti demokrasilerde iktidar sahiplerinden bağımsız olması gereken kurumları geçen yıllarda adım adım kontrolü altına aldı. Yargı ve medya hizaya getirildi, parlamentonun gücü elinden alındı, seçilmiş siyasetçiler hapse atıldı ve son olarak seçilen Kürt belediye başkanlarına mazbata verilmedi. Bu Türkiye’nin iç politikası açısından bir felaket olmasının yanı sıra ekonomik krizi de kötüleştirecek. Çünkü bu keyfilik yatırımcıları korkutuyor. Dış politikada da bir dönem yıkılıyor. Türkiye artık bir demokrasi olarak kabul edilemez. Batı Ankara ile ilişkilerini gözden geçirmeli”. FRANKFURTER ALLGEMEINE: “RÜŞVET KAYNAĞI İSTANBUL’UN ALINMASI, İNANDIRICILIĞINDAN DAHA ÖNEMLİ” Frankfurter Allgemine Zeitung AKP’nin seçimleri yineleyerek kazanma yöntemini daha önce de uyguladığını hatırlattığı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın isteğine karşı gelinmesinin mümkün olmadığına işaret ettiği haberinde, “Yandaşları açısından önemli bir rüşvet kaynağı olan İstanbul’un geri alınması, inandırıcılığından daha önemli” dedi. Almanya’nın önemli gazetelerinden Frankfurter Allgemeine, “Bu Türk usulü demokrasi: İstenilen sonuç alınana kadar seçim yapmak. Bu yöntem Erdoğan’ın partisi AKP parlamentoda çoğunluğu kaybettiği ve seçimlerin yenilenmesiyle seçimleri yeniden kazandığı 2015’te de işe yaramıştı… 31 Mart seçimleri öncesinde AKP’ye yakın çevreler AKP’nin kaybedemeyeceğini ve muhalif CHP’nin kazanamayacağını dile getiriyordu. Bu Yüksek Seçim Kurulu üzerinde baskı yapmış olmalı ki bu acı cümle gerçeğe dönüştü… Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın isteğini yerine getirmemeye kim cüret edebilir ki? Yandaşları açısından önemli bir rüşvet kaynağı olan İstanbul’un geri alınması, inandırıcılığından daha önemli” diye yazdı.