Bir takipçimin “İngiltere izin versin, şoföre boğarız!” yorumu üzerine araştırdım. TIR şoförlerinin Türkiye’deki yıllık kazancı 12 bin euro iken, İngiltere’de 60 bin pound. Kapılar açılsa şoför bulamayız. Ancak TIR şoförü ihtiyacı küresel bir sorun ve Türkiye de bundan mustarip. İngiltere’de geçen hafta TIR şoförü yetersizliğinden ötürü benzin istasyonlarına yakıt ikmali yapılamaması ve tüketicilerin panikle istasyonlara hücum etmesiyle baş gösteren akaryakıt krizi, hızı kesilmekle birlikte halen devam ediyor. 1 MİLYON ŞOFÖRE MEKTUP YOLLANDI Hükümet, tır şoförü açığını kısa dönemde kapamaya yönelik geçici formülleri devreye soktu bile. Bu bağlamda, Noel’e dek 5 bin kadar yabancı işçiye kısa dönemli (üç aylık) vize verilmesi, ağır vasıta ehliyet sınavlarının hızlandırılması, ehliyet sonrası eğitim masraflarının hükümet tarafından karşılanması ilk etapta yürürlüğe giren uygulamalardan bazıları. Hükümet ayrıca, ehliyet sahibi olup halihazırda çalışmayan 1 milyon şoföre mektup yollayarak, mesleğe geri dönüş çağrısı yapıyor. Ancak zaman isteyen tüm uygulamalar %100 netice verse dahi telaffuz edilen 100 bin TIR şoförü açığının hızlı bir şekilde kapanması mümkün görünmüyor. Kaldı ki, geçtiğimiz hafta Polonyalı şoförlerin “Teşekkür ederiz Başbakan, ama teklifinizle ilgilenmiyoruz,” şeklinde basına yansıyan beyanatları Johnson hükümetinin işinin o kadar kolay olmayacağını düşündürüyor. Anlaşılan, yabancı şoförler için üç aylığına İngiltere’ye taşınmak veya ailelerinden uzak kalmak cazip bir seçenek değil. Doğrusu, abartılı bir kibir ve siyasi öngörüsüzlük örneği göstererek Avrupa Birliği’nden ayrılan İngiltere’nin içine düştüğü ibretlik durumun, başta Avrupalı devletler olmak üzere birçoklarında Schadenfraude (başkasının çektiği acıdan haz alma) duygusu yarattığı aşikar. Fransız gazetesi Libération’un Brexit’e atıfla, bitmiş tuvalet kağıdı rulosu fotoğrafı üzerine attığı “Hayal kırıklığı içinde gelecek günler!” manşeti veya Almanya’da seçimleri ilk sırada tamamlayan Sosyal Demokrat Parti (SPD) lideri Olaf Scholz’un açıklamaları ilk akla gelen örneklerden. İNGİLTERE’DE ÇALIŞMAK, ALMANYA’DA ÇALIŞMAKTAN DAHA ZOR Peki Türkiye’den kriz nasıl görülüyor? Geçen haftaki yazıma cevaben sosyal medyada bir takipçimin “İngiltere hele bir izin versin, şoföre boğarız!” yorumu üzerine konuyu araştırmaya karar verdim. İngiltere’deki tır şoförü açığı Türk tır şoförleri açısından bir fırsat mı? Sektör gelişmeleri nasıl değerlendiriyor? Ve en önemlisi, tabii, İngiltere bu açığının bir kısmını Türkiye üzerinden kapamayı düşünür mü? Bu hafta konuya bir de Türkiye’den bakalım dedik. 30 yıldan uzun bir süredir hizmet veren, sektörün saygın şirketlerinden Metin Group Lojistik Genel Müdürü Metin Özkavcı’ya sordum. Türkiye’den İngiltere’ye şoför tahsisi mümkün mü? Türk şoförleri İngiltere’nin çalışma koşullarını nasıl değerlendiriyor? Özkavcı’ya göre İngiltere, çalışma koşulları açısından Almanya, Belçika veya Hollanda gibi Avrupa ülkelerine kıyasla çok da cazip bir seçenek değil. Uluslararası Çalışma Örgütü’nün belirlediği ilkeler uyarınca ağır vasıta şoförleri günde en fazla 9 saat kesintisiz çalışabiliyor. Türkiye’de servis başı maaş alan şoförler için, seferi mümkün olan en kısa sürede bitirip, yeniden servise çıkabilmek avantajlı. “Diyelim ki, Belçika’nın Anvers limanından malını yükledi şoför. Aynı gün malını Köln’e (Almanya) teslim edip, geri dönebiliyor. Oysa Londra’dan Manchester’e gitmeye kalktı diyelim, günün yarısı yolda geçti mi? Bunun üzerine, bir de Brexit sonrası gümrük düzenlemelerini, uzayan evrak işlemlerini ekleyin. Eskiden bir irsaliyeyle çıkıp gitmek mümkündü halbuki!” diyor Özkavcı. Coğrafi uzaklığın yanı sıra, trafiğin ters akması, Brexit sonrası AB menşeili ağır vasıta ehliyetine sahip olanların İngiltere’de trafiğe çıkmak için ek eğitimden geçmelerinin gerekmesi ve elbette yine Brexit sonrası sıkılaşan vize kriterleri gibi pek çok olumsuz etkenin altını çiziyor, Özkavcı. Her şeye rağmen konu ne kadar kazandığına gelince, işlerin değişeceğini söylüyor. “Şayet, İngiltere vize koşullarını gevşetirse, yarın çalıştıracak bir tane şoför bulamayız,” diyor, net bir şekilde. Servis başı para alan Türk TIR şoförlerinin yıllık kazancı yaklaşık 12 bin Euro iken, km başı ücret veren İngiltere’de tır şoförünün ortalama yıllık kazancının 60 bin pound olduğunun altını çiziyor. Bu arada, biz İngiltere’nin TIR şoförü açığına yoğunlaşıyoruz ama Türkiye de aynı sorundan mustarip. Nitekim, Ulaştırma Bakanlığı talebi karşılamak ve istihdamı genişletmek amacıyla eylül ayı içerisinde, ticari araç kullanım yaşı üst sınırını 65’ten 69’a yükseltti. İngiltere’deki gelişmeleri endişeyle takip ettiklerini belirten Uluslararası Nakliyeciler Derneği  (UND) İcra Kurulu Başkanı Alper Özel de, TIR şoförü sıkıntısının küresel ölçekte bir sorun olduğunu vurguluyor. “Bizim en başta sürücü istihdamını teşvik edecek mekanizmaları geliştirmemiz gerekli. [Misal], bir çocuk büyüyünce itfaİyeci olmak istediğini söylüyor da TIR şoförlüğünü saymıyor? Bunun nedenleri üzerine düşünüp, çalışma koşullarını iyileştirmek suretiyle, mesleğe yönelik olumsuz algıları ortadan kaldırmalıyız” diyor Özel. Dolayısıyla, İngiltere’nin Türkiye’den TIR şoförü tahsisi yönünde bir talebi olduğu takdirde, bunun yerel sektörde kayıp yaratması söz konusu. Ancak halihazırda böyle bir talep de yok. Birleşik Krallık Başkonsolosluğu, geçici vize programının hangi kriterlere göre işletileceğini, AB ülkelerinden başvurulara öncelik verilip verilmeyeceğini merak edenleri hükümetin resmi sitesine yönlendirmekte. Böyle olunca da insan düşünmeden edemiyor. Türkler gelecek diye AB’den çıkan bu hükümet, şimdi “Türk şoförleri alıyor,” dedirtmek ister mi?”