Hollanda'nın ardından yeni bir kriz mi: “Türkiye, S-400 füzeleri için Rusya’dan kredi istedi”

Rus devlet savunma şirketi Rostec Genel Müdürü Sergey Çemezov, Moskova ve Ankara’nın Türkiye’ye S-400 füze savunma sistemleri dahil olmak üzere Rus silahlarının alımı için kredi verilmesini görüştüklerini açıkladı. Daha önce de Çin ile füze savunma sistemi anlaşması yapan, ancak ABD ve NATO’nun baskıları üzerine geri adım atan AKP iktidarının son girişimi de yeni bir kriz çıkarmaya aday Rusya, NATO’nun “zayıf halkası” Türkiye üzerinden, ittifakın iç istikrarsızlığını artırma hamlelerini sürdürüyor. Rus devlet savunma şirketi Rostec’ten, Moskova ve Ankara’nın Türkiye’ye S-400 füze savunma sistemleri dahil olmak üzere Rus silahlarının alımı için kredi verilmesini görüştükleri açıklaması geldi. Sputnik’in haberine göre, Rostec’in Genel Müdürü Sergey Çemezov, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi almak için kredi talep ettiğini söyledi. Rossiya 24 televizyonuna konuşan Çemezov, Ankara ile Moskova arasında silah satın almaya yönelik görüşmeler gerçekleştirildiğini belirtti. Çemezov “Türkiye Moskova’ya kredi almak istediğini belirtti, ancak konu henüz çözüme kavuşmadı. Maliye bakanlıkları arasında görüşmeler gerçekleştiriliyor. Anlaşma imzalandığında ve kredi miktarı üzerinde bir karara varıldığında S-400’ün de aralarında bulunduğu silahların sevkiyatı için anlaşma imzalayacağız” dedi. DHA’nın haberine göre ise, söz konusu kararın ne zaman alınacağını söylemenin zor olduğunu belirten Çemezov, bu tür sevkiyatlarda Rus devlet silah ihracatı şirketi Rosoboroneksport’un aldığı ön ödemenin yüzde 15-30 seviyesinde olacağının altını çizdi. ÇİN İLE YAPILAN FÜZE İHALESİ İPTAL EDİLMİŞTİ NATO üyesi Türkiye’nin Eylül 2013’teki hava savunma sistemi ihalesini 3.4 milyar dolar veren Çin kazanmış ve Çin devlet firması CPMIEC ile el sıkışılmıştı. İhaleye göre Çin ve Türkiye ortak üretim yapacaktı. Türkiye’nin füze sistemi ihalesinde tercihini Çin’den yana kullanmasına NATO ve ABD’den itirazlar gelmişti. Çünkü CPMIEC, İran’a silah satışı gerekçesiyle ABD’nin yaptırım listesinde. Üstelik ABD, yaptırımları 2013’te uzatma kararı almıştı. NATO’da da Ankara’ya kararı gözden geçirme çağrısı yapmıştı. Ekim 2013’te Alman Spiegel Online sitesine açıklama yapan adı açıklanmayan ABD’li bir general, “Ankara’nın satın alma planını hayata geçirmemesi için yoğun baskı yapıyoruz. Bir NATO ortağının, bu kadar önemli, güvenlik açısından gerekli bir donanımı Çin’den temin etmesi doğru olmaz” demişti. İngiliz bir askeri yetkili de füze savunma sisteminin Çin’e sipariş verilmesi halinde, “Bir daha kapanması mümkün olmayan güvenlik açığına yol açacağını” savunarak “Türkiye’nin yaptığı, ihanettir” ifadesini kullanmıştı. ERDOĞAN ‘NATO BU KONUDA BELİRLEYİCİ DEĞİL’ DEMİŞTİ O dönem Başbakanlık koltuğunda oturan Tayyip Erdoğan ise NATO’dan yapılan açıklamalara tepki göstererek, “En uygun şartlar Çin’i göstermektedir. NATO’nun bu konuda yapmış olduğu açıklamalar belirleyici değil ve bağımsızlık anlayışımızı kimsenin gölgelemeye hakkı yok” ifadesini kullanmıştı. Şubat 2015’te dönemin Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ise, “Sistem, Türkiye’nin savunması için milli sistemlere entegre edilecek ve NATO’ya entegre edilmeden kullanılacak” demişti. İPTAK KARARI, ERDOĞAN-OBAMA GÖRÜŞMESİ ÖNCESİ DUYURULMUŞTU Ancak 15-16 Kasım 2015’te Antalya’da düzenlenen G-20 zirvesinden hemen önce Türkiye, projeyi iptal ettiğini duyurmuştu. 15 Kasım 2015’te Reuters’e konuşan Başbakanlık’tan bir kaynak, “Bu ihalenin iptali edilmesi kararlaştırıldı. Buna ilişkin kararı Başbakan Ahmet Davutoğlu bu hafta içinde imzaladı. İhalenin iptal edilmesindeki temel gerekçe, Türkiye’nin milli füze üretim projesini başlatacak olması” demişti. İptal kararının önceden alınmış olmasına rağmen G-20’de Tayyip Erdoğan ile dönemin ABD Başkanı Barack Obama görüşmesine denk getirilmesi de dikkat çekmişti. Savunma Sanayii Müsteşarı İsmail Demir de 7 Ocak 2016’da TBMM Savunma Komisyonu’na verdiği brifingde, ihalenin iptal gerekçelerinden birinin ‘caydırıcılık’ olduğunu belirtmişti. Demir ayrıca, Türkiye “milli füze savunma sistemi”nin 5-10 yılda kurabileceğini açıklamıştı.