BİLAL ÇELİK
@bllcelik_
Orman Genel Müdürlüğü (OGM), yangınlarda kullanılmak üzere 5 helikopterin kiralanması için ihale açtı. 2 Ağustos’ta sonuçlanan ihaleyi, CMC Savunma ile Kaan Havacılık şirketleri ortak aldı.
Tek teklifi veren 'CMC-Kaan' ortaklığı ihaleyi 62 milyon 570 bin lira olan 'sözleşmeye esas' yaklaşık maliyetinin 18 milyon 610 bin lira üstüne aldı. İhaleyi, 81 milyon 180 bin liraya alan şirketlere ayrıca yüzde 15 fiyat avantajı sağlandı.
İhale, Kamu İhale Kanunu'nun 21B maddesi gereğince 'pazarlık' usulü ile yapıldı. Bu yasanın 'doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen durumlarda' kullanılması gerekiyor.
İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) daha dün yayımladığı raporunda sürekli değiştirilen Kamu İhale Sistemi’yle kamu alımlarında rekabetçi/şeffaf eğilimin yüzde 50'nin de altına düştüğü belirtilmişti.
Kurulduktan bir yıl sonra ihale kaçırmadı
CMC, ihalelerini aldığında genellikle yurt dışından getirdiği uçak ve helikopterleri OGM’ye kiralıyor. Örneğin 2021’de ‘Beriyev-200 tipi’ uçakları Rusya’dan 2022'de ise 'Chinook' tipi 10 helikopteri Amerika'dan getirilmişti.
2019’da kurulan bu şirket, 2020’den itibaren yangın söndürme ihalelerini almaya başladı. 2020’deki ihalede 120 gün için 2 uçağa ödenecek kira tutarı 84 milyon 180 bin TL olmuştu. Bu yıl Kaan Savunma ortaklığı ile bu ihaleyi alan CMC, daha önce uçak kiralama ihalelerini Türkiye Hava Kurumu ortaklığında alıyordu.
'Tecrübesi de helikopteri deyok, yurt dışından kiralıyor'
Manavgat, Marmaris, Köyceğiz, Milas gibi birçok merkezde eş zamanlı orman yangınları başlamış; yangınlar günler sonra kontrol altına alınabilmişti. Bu dönemde CMC Savunma’ya verilen ihaleler tartışma konusu olmuştu.
2021'de İsmail Saymaz’a konuşan kaynaklar, THK Gökçen Havacılık İktisadi İşletmesi'nin sadece işletme ruhsatı ve uçakların bakımına destek olup küçük bir komisyon aldığı ama asıl gelirin CMC Savunma tarafından tahsil edildiğini belirtmişti.
Muhalefet, CMC'nin buna ruhsatı olmadığını ve bu yüzden ihalelere ortaklıkla girdiğini belirterek tepkilerini dile getirmişti.
2021'deki yangınlardan sonra “Yangın söndürme ihalesini alan firmanın hiçbir yangın söndürme deneyimi yok" açıklaması yapan İYİ Partili Türkkan firma hakkında şunları söylemişti: "Ne yapıyor bu CMC firması biliyor musunuz? Sadece Türk Hava Kurumu’nun işletme ruhsatını kullanıyor. Parayı ise 3 yılda 3 kez sahip değiştiren CMC şirketi alıyor. Parayı götüren o CMC şirketi. CMC’nin uçağı falan da yok. Ruslardan kiralıyorlar."
Beş yıl önce kuruldu, sık sık el değiştirdi
CMC Savunma 2019’da Ankara'da Can Çolak tarafından 100 bin lira sermaye ile kurulmuş; 2020’de Baki Sezek’e devredilmişti.
Ocak 2021'de şirket bir kez daha el değiştirip, ikametgah adresi Los Angeles olan Cem Çolak’a geçmişti.
CMC Holding'in web sitesine bakıldığında faaliyet alanlarının bilgi teknolojileri, savunma sanayi, enerji ve inşaat olarak sıralandığı görülüyor.
CMC Holding ve Çolak ailesinin ticari geçmişine bakıldığında havacılık ve yangın söndürme konusunda hiçbir deneyiminin olmadığı görülüyor.
2019 yılında kurulan CMC Savunma adlı şirket bir yıl sonra Orman Bakanlığı’nın açtığı yangın söndürme uçağı ihalesini kazanıyor. Bir sonraki yıl da yine THK ile birlikte yangın söndürme uçağı ihalesini kazanıyor.
