Türkiye’yi daha kötü enflasyondan global durgunluk koruyor. Sürekli yazıyorum, global durgunluk emtia fiyatlarının artışını engelliyor. Bakın son 1,5 ayda dünyada petrol fiyatları %20 artı diye Türkiye’de benzin ve motorin fiyatları % 100 üstünde arttı.PİYASA Ekonomi yönetiminin kredi kullanımını engelleme çabaları sonuç veriyor. 4 Ağustos BDDK verilerine göre, ilgili hafta krediler 44 milyar TL büyümüş. Ticari kredilerdeki büyüme %0,35 de kalırken bireysel krediler %0,75 büyümüş. 2024 yılında %70 enflasyon beklentisi olursa adam kredi faizine bakmadan borçalanıp alıyor. Bugün 100 liraya almazsa seneye 300 liraya hiç alamayacak. Şimşek ve Erkan göreve geldiğinde yazmıştım hatırlarsanız; MB brüt rezervleri iki aya 15 milyar dolar üstüne çıkacak, borsaya 2 milyar dolar yabancı yatırımcı gelecek diye. 4 Ağustos MB verilerine göre bu tahminlerim bire bir tuttu. Dolar/TL: Spot fiyat ile ağırlıklı ortalama fiyat nihayet birbirine yapıştı. Sanırım Eylül ayı sonuna kadar 26,90 ile 27,10 lira arasında yatayda kalacağız. Eylül ayı civarında bir küçük bir zıplama yapabilir. Yaparsa 31 lira olur en fazla ve seçim bitene kadar buralarda kalır. Süper bono veya benzeri bir ürün yeniden inceleme gerektirir. Bist100: Seçim sonrası endeks 5.700 puan iken “hedefi 7.250 ile 7.500 puan arasında” diye tahmin etmiştim. 7.500 puanı geçtik. Henüz bir dönüş işareti yok. 10 Ağustos Perşembe günü satış yedi ama ertesi gün karşılandı gibi duruyor. Dolar bazında da 2,60 dolar üstü, büyük olasılık 2,85 dolar demiştim. Gerçekleşti. Bundan sonrası kader. Altın/ons: Ağustos 2023 sonuna kadar 1800 doları görürsek şaşırmam! Euro/USD: Bu hafta 1,0940 destek... Bunun altına gelmesi yeniden gevşemeye yol açar. 1,07 civarını yeniden görebiliriz. 1,12 ye geri mi dönecek, 1,07 ye mi gidecek, karar vermesi eylül ayını bulabilir. Nedense 1,07 olasılığı daha güçlü gibi görünüyor. Gümüş/USD: Geçen hafta; “kendini 24,20 dolar üstüne atamazsa 22,5 dolara kadar gevşeyebilir” tahmininde bulunmuştum.22,55 doları gördü. Bu hafta 22 dolar civarından tepki alımı gelebilir ama altına benzer bir kader bekliyor sanki gümüşü de. Dünya Emtia endeksi: Uzunca bir süre 102 puan ile 109 puan arasında kalacaktır. Brent ; 86,65 ile 89 dolar arasında kalır diye tahmin ediyorum. Türkiye, dövizi bir müddet yatayda baskılayacak gibi duruyor. Brent petrol ümit ederim 89 doları kırmaz. Bir sonraki direnç 100 dolarda çünkü. 100 dolar Türkiye’de benzini dolar kıpırdamasa bile 50 liraya taşır. Bitcoin: 29.000 ve 33.000 dolar arasındaki sıkışma devam eder diye düşünüyordum ama gevşeme belirtisi gösterdi. Bu hafta 28.500 doların altında kapanış 25.000 doları hedef yapar. TR Tahviller: Geçen hafta ; “10 yıllıkların faizi %19,05 seviyesine kadar çıktı ama bence yetersiz. %22 hedefte. 2 yıllıklar %15,60 direncinin üstüne çıktı, bence %18 üstünü deneyecektir” tahmininde bulunmuştum. İki yıllıklar %18,12 seviyesini gördü. %18,80 ve %20,70 hedefe girdi. 10 yıllık tahvil faizinde %20 ve %22,80 hedefte.
Süper bono mu?
Süper Bono söylentileri epeyce arttı son zamanlarda. Çıkarırlar mı? Çıkarabilirler? Döviz, enflasyon kısır döngüsünü kırmak için yüksek faize ihtiyaç var. Etkili olur mu, işte ona pek emin değilim.
Ole! Cari fazla; Haziran ayında 700 milyon dolar civarı cari fazla verdik. TL, %35 civarında değer kaybetti, turizm geliri arttı, yurtdışında çalışan vatandaşlarımız geldi, borsaya 2 milyar dolara yakın döviz girdi. Mayıs ayında 7,5 milyar dolar ekside olan “Net hata ve Noksan Hesabı” Haziran ayında 5,5 milyar dolar artı yazdı. Mayıs ayınde seçim sebebiyle “ne olur ne olmaz” diye giden para, haziran ayında geri gelmiş demek ki! Net Hata ve Noksan Hesabı, 2020 yılı başından beri Mayıs ayında en yüksek eksiyi, Haziran ayında en yüksek artıyı gördü. Sonuçta herkesin beklediği cari fazla gerçekleşmiş oldu.
Kalıcı olur mu? Hiç sanmıyorum. Sürekli değer kaybeden Türk lirası, enflasyonu artırıyor; artan enflasyon da liranın daha çok değer kaybetmesine yol açıyor. Bel fıtığı gibi. Ağrın oluyor yana yatıyorsun, yana yattıkça ağrın daha çok artıyor. Bu kısır döngü kırılmadan işimiz zor. Döviz sürekli değer kazanıyor. İthalatımızın nerdeyse tamamı hammade ve ara mal. Dolaysıyla fiyatlar artıyor. Döviz artıkça enerji fiyatları artıyor. Fiyatlar artıkça ücretliye daha çok zam yapılıyor. Zam, fiyatları artırıyor. Bir de “ Faiz sebep, enflasyon sonuçtur” gazı yüzünden faizi kelepçeledik. Reel faizi bulamayan yatırım konuta gitti, konut fiyatları patladı. Hammadde pahalı, işçilik pahalı, enerji pahalı, kira pahalı. Üretimde dünya ile nasıl rekabet edeceksin? Göreceli turizm ve ihracat gelirimiz arttı diye kendimizi kandıracağız. Türkiye turizmde de , ihracat ürünlerinde de pahalı artık.
Süper Bono söylentileri epeyce arttı son zamanlarda. Çıkarırlar mı? Çıkarabilirler? Döviz, enflasyon kısır döngüsünü kırmak için yüksek faize ihtiyaç var. Etkili olur mu, işte ona pek emin değilim. 2023 sonunda MB, TÜFE hedefini %58 olarak açıkladı. 2024 Haziran gibi %70 civarı ile tepe yapması bekleniyor. Ağustos ayında çıkacak bir bononun cazip olması için reel kazanç sağlaması için faizi kaç olacak?
2018 Eylül ayında MB faizini %24 seviyesine çıkardı. Ama Ağustos 2018 ayında tahviller %25 - %30 seviyelerine dayanmıştı bile. TÜFE %15 civarındaydı. Yıl sonu beklentisi %20 civarındaydı. Yatırımcı dövizini bozup tahvile koştu. Ağustos ayında 7,5 lira olan dolar, yıl sonunda 5,15 liraya kadar düştü.
Bugün faize karşı duyarlı olan döviz yatırımcısı zaten KKM hesabında. Süper bono ihracını en az üç ay boyunca her hafta yapmaları gerekir ki, KKM da vadesi dövizini bonoya geçsin.
Türkiye’yi daha kötü enflasyondan global durgunluk koruyor. Sürekli yazıyorum, global durgunluk emtia fiyatlarının artışını engelliyor. Bakın son 1,5 ayda dünyada petrol fiyatları %20 artı diye Türkiye’de benzin ve motorin fiyatları % 100 üstünde arttı. Dünyada brent petrol 86 dolar civarında, geçen sene 125 dolar üstündeydi. Son aylardaki çıkışına rağmen geçen seneye göre %32 daha ucuz ama Türkiye’de akaryakıt fiyatları geçen seneye göre %25 daha pahalı. Bakır, Demir, Çelik, Alüminyum, Plastik gibi emtiada petroldeki gibi global artış olduğunu düşünsenize!