Statlarda siyaset yapılır mı?

Onların arzu ettikleri, apolitik, lümpen, iktidar erkinin hizasında saf tutan, “siyaset üstü” bir taraftar kitlesi. Sadece tribünlerden değil, toplumdan beklentileri de bu yönde. Halbuki 12 Eylül’ün yarattığı depolitizasyon süreci çoktan ömrünü tamamladı.

Loading...

Osmanlıcadan dilimize giren bir kelime olan siyasetin, at bakıcılığı ve idare etmesi ile aynı kökenden geldiğini bilmeyen yoktur. Diğer bir kavram olan politika ise Antik Grek topraklarında kentlerin (polislerin) yönetimi için türemiş bir kelime. “Siyaset” kelimesinin kültürümüzde bir hakaret gibi kullanılan bir kavrama dönüşmüş olmasının altında da aslında Osmanlıcadan dilimize geçiş şekliyle bağlantısından dolayı olduğu çok açık. Kelime aslında politika ile aynı kavramı açıklamak üzere seçilmiş olmasına rağmen köken itibariyle insanların haklarını ve hukuklarını idare etme işini “At Terbiyeciliğine” benzetmesi elbette ki Osmanlıdaki devlet ve insan ilişkilerinin hiyerarşisinden kaynaklanmaktaydı. Saray, toplumsal tabakaları değerlendirirken çevresinde imtiyaz sahibi olmayan tüm halkı “reaya” olarak görüyordu. Aynı “siyaset” kavramı gibi “reaya” da halkı küçük gören bir kavramdı ve koyun sürüsü anlamına geliyordu. Uzun yıllardır ülkemizi ve devleti yöneten kadroların Osmanlı Devletine öykünme nedenleri daha anlaşılır olmakta. Reayaya “siyaset” yapmayı yakıştıramamaların sebebini de anlamış oluyoruz. Pandemi olduğunda, yangın çıktığında, deprem sonrasında, ekonomi bozulduğunda halkın tepkisine karşı “şimdi siyaset yapmanın sırası mı?” ya da “Bu koşullarda bile hâlâ siyaset yapıyorsunuz.” Tüm bu “siyaset yapmayın!” söylemleri aynı dürtünün sonucu. İktidar ve yandaşlarının “siyaset yapmayın” baskısı ne kadar anlaşılmaz ise toplumun yaşam koşullarındaki bozulmaya, dayatmalara ve kötü yönetime itiraz ve isyanı bir o kadar anlaşılır ve haklıdır. Siyasi iktidar halkın itirazlarını görmek, duymak ve sorunları çözmek ile görevli olduğunu unutmamalıdır. Fenerbahçe ve Beşiktaş tribünlerinden yükselen “Hükümet İstifa” sesleri iktidar saflarında fırtınalar koparmış durumda. Zaman mekân fark etmeksizin her platformda siyaset yapanlar, camilerden üniversitelere, kamu kurumlarından kışlaya her yere kendi siyasetlerini dikte ettirenler, sporun birleştirici ve bütünleştirici gücünden söz edip, hükümete tepki gösteren taraftarları şuursuzlukla suçluyor. İşlerine geldi mi her yeri ve her olguyu politize eden iktidar, işine gelmeyen bir konu veya tepki geliştiğinde “siyaset üstü” örtüsüne sarılıyorlar. Toplumun en lümpen, en apolitik kesimi olarak kodladıkları tribünlerden yükselen "hükümet istifa" sesleri hiçbir siyasi oluşumun yaratamadığı korkuyu yarattı. Maçların seyircisiz oynanması önerisinden, kulüplerden istifalara kadar giden akıldışı tepkiler bunların sonucu.

Sokaklar, meydanlar nasıl ki siyasetin bir alanıysa, tribünler de siyasetin, toplumsal muhalefetin bir alanıdır. Sokakta, meydanlarda ne varsa, tribünlerde de o var. Taraftar grupları Gezi eylemlerinin dinamosuydu.

Başkanları ve yöneticileri AKP’li isimlerden oluşan birkaç spor kulübünün açıklama yayınlayarak sürece dahil olmaları, hatta taraftarlara foseptik fareleri olarak hakaret etmeleri, hangi birlik ve beraberliğin, hangi siyaset üstü bir yaklaşımın sonucudur bilinmez. Toplumsal acılar karşısında birlik ve beraberlik, duyarlılıkla somutlaşır. Ülkedeki her kurum, her birey karınca kararınca elini taşını altına koyup afetzedeler için elinden geleni yapmaya çalışırken, bundan daha ala bir birlik ve beraberlik görüntüsü mü olur! Onlar toplumsal değil, kendi saflarında siyasi bir birlik ve beraberlik peşindeler. Temelinde siyasal bir önerme olan “siyaset üstü” yaklaşımının tuzağına kimsenin düşmemesi, halkın bu işin siyasal sorumlularından hesap sorması iktidarın ayarını tam anlamıyla bozduğunu görüyoruz. Sokaklar, meydanlar nasıl ki siyasetin bir alanıysa, tribünler de siyasetin, toplumsal muhalefetin bir alanıdır. Sokakta, meydanlarda ne varsa, tribünlerde de o var. Taraftar grupları Gezi eylemlerinin dinamosuydu. Taraftar grupları Gülen Cemaati’ne bayrak açan, isyan eden, F-tipi barikatları yıkan ilk gruplardan biriydi. Tribünlerdeki aykırı sesleri kesmek, insanları fişlemek için çıkardıkları e-bilet sistemine rağmen, taraftarların sesini kesemediler. 34. Dakikada “Ali İsmail Korkmaz Fenerbahçe Yıkılmaz” diye hep bir ağızdan tezahürat ettiler, tribünleri “Her yer Taksim her yer direniş” demekten alıkoyamadılar. 3 Temmuz sürecinden Gezi eylemlerine birçok konuda tribünlerin toplumsal muhalefetin bir parçasıymış gibi hareket ettiklerini görmekteyiz. Öte yandan, İzmir Marşı’nı politik bir tepki olarak kodlayıp, tribünleri susturmaya çalışanları hatırlayınca, iktidar erkinin ve spor kulüplerinin yayınladıkları açıklamalardaki devlet ve millet birlikteliği vurgusunun dayandığı politik zemin çok daha iyi anlaşılıyor. Ülkenin kurucusuna atıfta bulunmayı politik bulanların sıkıştığında tribünlerdeki muhalif sesleri itibarsız kılmak için sundukları argümanların hepsi sonuna kadar politiktir, sonuna kadar siyasidir. Tabii onların arzu ettikleri, apolitik, lümpen, iktidar erkinin hizasında saf tutan, “siyaset üstü” bir taraftar kitlesi. Sadece tribünlerden değil, toplumdan beklentileri de bu yönde. Halbuki 12 Eylül’ün yarattığı depolitizasyon süreci çoktan ömrünü tamamladı. İsmi, cismi değişse de yörüngesi değişmeyen iktidar erkinin politik saflaşmanın dışında tutmak istediği her kesim politikleşmeye başladı. Yukarıda da vurguladığımız gibi toplumun en lümpen kesimi olarak kodladıkları tribün gruplarından yükselen muhalif sesler bunun en somut göstergesidir. Korkularının, tepkilerinin büyüklüğü de bundandır. Kendilerini iktidara taşıyan kitlenin artık ellerinden kaydığını görüyorlar. Statlarda siyaset yapılır mı? Siyaset yapmayı kendileri dışında herkese yasaklamaya çalışan bir zihniyet siyasetini nasıl ki spora, tribünlere, kulüplere “siyaset üstü” bir söylemle dayatıyorsa, bu dayatmanın karşısında isyan bayrağını açmak, toplumsal olaylar ve krizler karşısında muhalif bir tavır geliştirmek de zaman mekân fark etmeksizin meşrudur. Yani evet, statlarda siyaset bal gibi yapılır…