MEHMET BARAN KILIÇ
@MehmetBaranKl
barankilic.iletisim@gmail.com
Türkiye, yaz olimpiyatlarını 3 gümüş ve 5 bronz madalyayla 64’üncü sırada bitirdi. Bu, tarihin en kötü sonuçlardan biri.
Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak’sa başarısızlığının sorumlusu olarak federasyonları işaret etti. Her türlü olanağı tanıdıklarını savunan Bak, olimpiyatların bitiminde şunları demişti: “Biz, Türkiye Cumhuriyeti devleti olarak spor federasyonlarımıza en üst düzey imkanları sunduk. Sağladığımız bu imkanlar, dünyanın pek çok ülkesinde yok. Bunu sadece biz değil uluslararası tüm spor kamuoyu söylüyor. Buna rağmen; bu imkanları doğru ve verimli kullanamayan federasyonlar bunun hesabını verecektir."
PolitikYol, dün yayınladığı haberle spor federasyonlarının adeta iktidarın ‘arka bahçesi’ haline geldiğini ortaya koymuştu. Federasyon yönetimlerinde çok sayıda AK Parti ve MHP yöneticisiyle iktidara yakın bürokrat bulunuyor.
Paralar vakıf ve derneklere gitti
Bunun haricinde resmi verilere göre Gençlik ve Spor Bakanlığı, kesenin ağzını dernek ve vakıflar için ‘açtıkça açmış.’
Bakanlık, 2019’da ‘kar amacı gütmeyen kuruluşlara’ 195 milyon 764 bin 846 lira aktardı.
Bakanlığını bu kuruluşlara diğer yıllarda aktardığı tutar şu şekilde:
- 2020: Yılın başında 181 milyon 691 bin lira ödenek alındı. Yılın sonunda aktarılan tutar 257 milyon 308 bin 872 lira oldu.
- 2021: Yılın başında 199 milyon 761 bin lira ödenek alındı. Yılın sonunda aktarılan tutar 285 milyon 508 bin 912 lira oldu.
- 2022: Yılın başında 225 milyon 493 bin lira ödenek alındı. Yılın sonunda aktarılan tutar 563 milyon 515 bin 839 lira oldu.
- 2023: Yılın başında 466 milyon 145 bin lira ödenek alındı. Yılın sonunda aktarılan tutar 1 milyar 13 milyon 466 bin 339 lira oldu.
Son dört yılda bu kuruluşlara aktarılan para her sene artarken ayrılan bütçeyi de geçti. 2022 ve 2023 yıllarındaysa ayrılan bütçenin iki katından fazlası dernek ve vakıflara aktarıldı.
Milyarlarca lira daha aktarılacak
2024 yılı içinse ‘kar amacı gütmeyen kuruluşlara’ aktarmak için 1 milyar 325 milyon 4 bin lira ödenek alındı.
Ocak-Haziran 2024 dönemindeyse bu kuruluşlara 699 milyon 71 bin 530 lira aktarıldı.
Ayrıca, bakanlığın yayınladığı ‘2024-2028 Stratejik Plan’ raporuna göre 'Özel barınma hizmeti veren kurumların kalite standartlarını belirlemek, vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan derneklere ait yükseköğrenim yurtlarında barınan öğrencilere beslenme ve barınma yardımı yapmak' amacıyla 14 milyar lira bütçe ayrıldı.
Sayıştay’a takılan usulsüzlükler
Sayıştay 2022 ve 2023 yıllarında yayınladığı raporlarda bakanlığın, ‘kar amacı gütmeyen kuruluşlara’ yardımda bulunurken bazı usulsüzlüklere imza attığını tespit etti.
2022’de yayınlanan rapora göre yüksek nakdi yardım alan bazı spor kulüplerinin lisanslı veya faal sporcusu yokken ya da çok az sporcusu varken hiç yardım almayan veya ortalama tutarda yardım alan bazı kulüpler yüksek sporcu sayılarına sahip. Sayıştay, sporcu sayısı benzer olup birbirinden çok farklı miktarlarda nakdi yardım alan kulüplerin olduğunu ve bunun eşitlik ilkesine aykırı olduğunu kaydetti.
Sayıştay’ın tespitine göre 2021’de İstanbul’da 2328 kulüp vardı ve bunların 737’sine 6 milyon 545 bin lira nakdi yardım yapıldı. Rapora göre sadece 15 kulüp, yardımın yüzde 28’ini yani bir milyon 832 bin lirasını aldı. Aynı 15 kulüp, 2020’de de yardımların yüzde 30’unu almıştı.
Sayıştay, yardım alanlarının kapsamını net bir biçimde sınırlandırılmadığını, her türlü giderin yardım kapsamında değerlendirildiği, yardım yapılamayacak kulüplerin sürekli ve etkin bir biçimde takip edilmediği, yardıma ilişkin harcama belgelerinin takip ve kontrol edilmediğini de tespit etti.
Uyarılara rağmen usulsüzlükler sürdü
Sayıştay, uyarılara rağmen bakanlığın aynı usulsüzlükleri tekrarladığını 2023 yılında yayınlanan raporunda da belirtti.
Örneğin İstanbul Gençlik ve Spor Müdürlüğü bir derneğe 2021’de 625 bin, 2022’de 1 milyon 5 bin 200 lira nakdi yardımda bulundu ancak derneğin sadece üç antrenörü varken faal sporcusu yok.