Rusya’nın sabıka kaydı: Ukrayna’daki suçlarından bazıları

Uluslararası örgütlerin soruşturmalarına, raporlarına konu olan veya kamera görüntüleriyle, tanık beyanlarıyla ispatlanan hukuka, demokrasiye ve sivillerin yaşamına yönelik saldırılardan bazıları…  Putin’in 21 Şubat’taki “ulusa sesleniş” konuşmasının üzerinden 74 gün geçti. Bu çalışma ilk saldırıların başladığı 24 Şubat sabahından, 4 Mayıs akşamına kadar geçen 70 günlük sürede Rus ve Çeçen işgalcilerin hukuka, demokrasiye ve sivillere karşı işledikleri suçlardan bazılarının derlemesidir. AB, BM Genel Kurulu, BM İnsan Hakları Konseyi, Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC), İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Uluslararası Af Örgütü (Amnesty), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Dünya Gıda Programı (WFP), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) vb. kuruluşların kararlarına, tavırlarına, basın açıklamalarına, soruşturmalarına ve raporlarına yansıyan durumlar, olaylar… Tüm bunlara dair Cumhuriyet, Sözcü, Birgün, Evrensel, Duvar, Karar, Independent Türkçe ve BBC Türkçe’de yayınlanmış haberlerden seçilenler… SAYILAR… Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin (UNHCR) son açıklamasına göre, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırdığı 24 Şubat’tan bu yana yaklaşık 13 milyon Ukraynalı yerini yurdunu terk etmek zorunda kaldı. BM'ye göre bunlardan 7 milyon 700 bini Ukrayna toprakları içinde kaldı, gerisi  yurt dışına çıktı. Ukrayna'yı terk eden 5 milyondan fazla kişinin çoğunun kadın, çocuk ve yaşlılardan oluştuğu bildirildi. Bunlar arasında bir yetişkinin eşlik etmediği çocuklar ve gençler bulunduğu da haber veriliyor. En az 2 bin 899 sivilin hayatını kaybetti, 3 bin 235 sivilin yaralandı. Bu arada 21 gazeteci de katledilenler arasındaydı… 24 ŞUBAT Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna kentlerinin hedef alındığı iddiasını reddetti. Bu açıklama sabah saat 07.00’de yapılmıştı. Akşama doğru Cumhuriyet gazetesinin twitter hesabından paylaşılan bir videoda sivil alanda alçaktan uçan bir helikopter görülüyor: “Rusya'nın Ukrayna'ya askeri harekat başlatmasının ardından tüm dünyayı tedirgin eden görüntüler gelmeye başladı” 26 ŞUBAT Rus tankının Ukraynalı sivil aracı ezdiği görüntüler sosyal medyaya düştü. Rus Ordusu'na ait bir askeri araç, Kiev'in kuzeyinde bulunan Obolon'da seyir halindeki sivil bir aracı ezdi. Aracın sürücüsü çevredekiler tarafından yaralı olarak kurtarıldı. 28 ŞUBAT Rusya’nın Ukrayna'da misket bombası kullandığına dair görüntülere ulaşıldı. Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) bu ihtimali soruşturmaya başladı.   28 ŞUBAT BM Genel Sekreter Yardımcısı: "Ukrayna'daki sivillerin durumu endişe verici" BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths, Ukrayna'daki sivil kayıpların ölçeğinin ve altyapı tahribatının "ilk günlerde bile endişe verici" olduğunu söyledi.   1 MART WFP sözcüsü Tomson Phiri: Bölgede gıda kaynakları giderek azalıyor.   https://youtu.be/Z3jK562yfm8

İşgalin henüz ikinci gününden unutulmaz bir görüntü. Rus tankı sivil aracı eziyor.

  1 MART Harkov şehir merkezinde sivillerin bulunduğu alana düşen bir füzenin görüntüsü güvenlik kameraları tarafından saniye saniye kaydedildi.   1 MART Kiev'de bulunan televizyon kulesine düzenlenen saldırıda 5 kişi hayatını kaybetti.   1 MART Uluslararası Af Örgütü’nden Damla Uğantaş: Ukrayna’da tespit ettiğimiz çok fazla ihlal oldu. En önemli ihlallerden biri, Rusya’nın misket bombası kullanıyor olması.   2 MART Dünya Sağlık Örgütü: Rusya hastaneye saldırdı, sağlık çalışanlarını ve sivilleri öldürdü. WHO, geçen hafta bir hastanenin ağır silahlarla saldırıya uğradığı ve dört kişinin ölümün, 6'sı sağlık çalışanı 10 kişinin de yaralanmasına neden olduğu haberini doğruladı. 3 MART Çernihiv Ekmek Kuyruğu Katliamı: İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Uluslararası Af Örgütü, Çernihiv Kuşatması’nda 47 sivilin ölümünü savaş suçu olarak niteledi. Çernihiv'deki bir meydana altı güdümsüz hava bombası düştü. Saldırı anı iki kameraya takıldı. Kayıtlar kurbanların cesetlerini, hayatta kalanların sedyelerle götürüldüğünü, vurulan apartmanda yangınları söndürmeye çalışan itfaiyecileri, yanan arabaları ve ağaçları gösteriyor. Bölge valisi gazetecilere verdiği demeçte, iki okulun vurulduğunu söyledi. Bombalar esas olarak ekmek almak için kuyruğa giren insanları öldürdü. Yerel acil servisler, bombalı saldırıda 38 erkek ve 9 kadının öldüğünü ve 18 kişinin de yaralandığını kaydetti. 3 MART Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) savcısı Karim Ahmad Khan, “Ukrayna’da savaş suçu ve insanlığa karşı suçların işlendiğine dair kuvvetli iddialar var” dedi. ICC, Rusya’nın Ukrayna’da savaş suçu işlediği iddialarını soruşturma kararı aldı. 4 MART BM İnsan Hakları Konseyi, Ukrayna'da hak ihlalleri nedeniyle üst düzey Rus yetkililere soruşturma talebini kabul etti. 10 MART Dünya Sağlık Örgütü: Ukrayna'da sağlık hizmetlerine yönelik 18 saldırı yapıldı. “Sağlık tesislerine, sağlık çalışanlarına ve ambulanslara yönelik 10 ölüm ve 16 yaralanma dahil 18 saldırıyı doğruladı. Bu saldırılar tüm toplulukları sağlık hizmetlerinden mahrum bırakıyor " dedi. 11 MART BM: Rusya’nın misket bombası kullandığına dair raporlar var. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Liz Throssell, Rusya'nın Ukrayna'da birkaç kez misket bombası kullandığına ilişkin güvenilir raporlar olduğunu söyledi. [caption id="attachment_206833" align="alignnone" width="614"] Rus ordusu, Ukrayna'yı işgal harekatının altıncı gününde ülkenin en büyük ikinci kenti olan Harkov'u hedef alıyor. Füzenin düştüğü anlarda olay yerinde çok sayıda sivil olduğu da görülüyor.[/caption] 20 MART PEC: Rus saldırılarında 6 gazeteci öldü, 8’i yaralandı, 2’si kaçırıldı. Dünyada gazetecilerin yasal hak ve güvenliğini sağlamak için çalışan Cenevre merkezli Basın Amblem Kampanyası (PEC), ülkede görev yapan 6 yabancı uyruklu gazetecinin, Rusya'nın saldırıları sonucu hayatını kaybettiği açıklandı. Aynı saldırılarda 8 yabancı gazeteci yaralanırken, 2 gazeteci ise Rus birlikleri tarafından kaçırıldı. 22 MART Dünya Sağlık Örgütü: Ukrayna'da sağlık birimlerine yönelik 62 saldırı yapıldı. Ayrıca Polonya'daki WHO yetkilileri yaklaşık yarım milyon mültecide, özellikle travma nedeniyle ruh sağlığı sorunları görüldüğünü söylüyor. Öte yandan, sınırlardaki sağlık çalışanları, bölgeye ulaşan anne ve çocukların yorgunluk ve susuzluk çektiğini; birçok yaşlının diyabet ve yüksek tansiyon gibi hastalıklarına rağmen günlerce ilaçsız seyahat etmek zorunda kaldığını aktarıyor. 26 MART Mariupol’de Rus bombardımanında ölen sivillerin toplu mezarlara gömüldüğü görüntüler ortaya çıktı.   30 MART Rehin alınan Ukraynalılar için Lviv’den Rusya’ya çağrıda bulunuldu. Lviv’deki aktivistler, çatışmaların yaşandığı bölgelerde Rusya güçleri tarafından aralarında aktivist, gazeteci ve milletvekillerinin de bulunduğu 30’dan fazla Ukraynalının rehin alındığını iddia ederek, serbest bırakılmaları için Rusya’ya çağrıda bulundu.   30 MART Uluslararası Af Örgütü’nden Struthers: Çeçenistan’da olduğu gibi burada da siviller hedef alınıyor Marie Struthers “Ukrayna’da tanık olduğumuz taktik ve planlar, Suriye, Çeçenistan ve Gürcistan’dakilerle aynı. Sivillerin ayrım gözetilmeksizin hedef alındığı kuşatma yöntemleri. Misket bombalarının kullanıldığını da görüyoruz” dedi. 1 NİSAN BBC, Rusların çekildiği Kiev’de uzunluğu 200 metreden ibaret bir yolda yerde yatan 13 ölü sivilin görüntülerini paylaştı. 7 NİSAN Buça'da 320 kişinin cansız bedeninin yer aldığı 4 toplu mezar bulundu. Öldürülen insanların yüzde 90’ında şarapnel parçası değil kurşun yarası var. Elleri bağlı şekilde gömülmüşler. 8 NİSAN Donetsk'te tren istasyonuna füzeli saldırı: 50 kişinin öldüğü saldırıyı Rusya reddetti.   9 NİSAN Rusya, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Uluslararası Af Örgütü dahil olmak üzere 15 STK’nın faaliyetlerini yasakladı.   [embed]https://youtu.be/ZghqbNLnKi4[/embed]

Chernihiv'de bir evin penceresinden büyük bir bomba çıkarıldı.

  11 NİSAN Kiev'e bağlı Brovary ilçesi Şevçenkov köyünde kafasından vurularak kuyuya atılmış 6 sivilin cesedine ulaşıldı.   12 NİSAN BBC, Ukrayna'da işgalci askerlerin Kiev'in batısındaki bir köyde kadınlara tecavüz ettiğine ve sivilleri öldürdüğüne dair kanıtlar buldu, tanıklarla görüştü.   13 NİSAN AGİT: Rusya’nın işlediği suçlar arasında, yaşam hakkı ihlali, cinsel şiddet, yargısız infazlar, zorla göçler, canlı kalkan kullanma, gazetecilerin ve insan hakları savunucularının kaybolması da var. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Ukrayna'da yaşananlarla ilgili bir soruşturma yaptı. Şubat sonu ve Mart'taki olayların incelendiği soruşturma raporunda Rus güçlerinin hak ihlallerine dair kanıtlar olduğu belirtildi. Bu ihlaller arasında, yaşam hakkı ihlali, cinsel şiddet, yargısız infazlar, zorla göçler, canlı kalkan kullanma, gazetecilerin ve insan hakları savunucularının kaybolması sayılıyor. Raporda ayrıca insani konvoyların da saldırıya uğradığı kaydediliyor. Çalışmada, 9 Mart'ta Mariupol'deki bir doğum hastanesine saldırının Rusya tarafından düzenlendiği belirtiliyor. Rusya, bu suçlamayı reddediyor. Raporda, Mariupol'de sivillerin sığındığı tiyatro binasının vurulmasının da savaş suçu olduğu ifade edildi. AGİT, Ukrayna'nın da özellikle savaş esirlerine muamelede ihlallerde bulunduğunu, ancak Rusya'nın ihlallerinin çok daha büyük olduğunu vurguladı. 22 NİSAN BM İnsan Hakları Ofisi, Ukrayna'da ayrım gözetmeksizin bombardımanlar gerçekleştiğini açıkladı. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri (OHCHR) Michelle Bachelet yaptığı açıklamada, "Rus ordusu insan ayrımı olmadan yerleşim yerlerini bombaladı, sivilleri öldürdü, hastaneleri, okulları ve sivillerin yaşadığı binaları tahrip etti. Bunlar savaş suçu teşkil edebilecek eylemler" ifadesinde bulundu. 22 NİSAN Çeçen milislerin Putin'in şehri "yıkıp, temizleyin" emrinin yerine getirdiklerini söylediği bir video ortaya çıktı. Sosyal medyaya düşen bir videoda milislerin lideri yanan bir binanın önünde, "Mariupol'u yok etme ve temizleme emri yerine getirildi. Başkan Putin'in, Kadirov'un emri yerine getirildi" diye bağırıyor.   25 NİSAN AB, Rusya'nın savaş suçu işlediğine dair kanıtlar için harekete geçiyor. AB Komisyonu’nun teklifinin hayata geçmesi için AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu tarafından müzakere edilerek kabul edilmesi gerekiyor.