Başını sonunu ortasını kaçıranlar için Rusya’nın Ukrayna işgalinin kronolojisi… Rus saldırıları nasıl başladı, son günlerde neler oldu, kısa maddeler halinde 40 gün…
Putin’in 21 Şubat’taki malum “ulusa sesleniş” konuşmasının üzerinden 46 gün geçti. Bu çalışma ilk saldırıların başladığı 24 Şubat sabahından, 4 Nisan akşamına kadar geçen 40 günlük süredeki olayların derlemesidir. Hacmi nedeniyle üç parça halinde yayımlanacaktır.
İlk parçası dün yayımlanmıştı.
4 Mart’ta ilk ateşkesin uygulanışından 15 Mart’taki müzakerelerin 5. turuna doğru devam ediyoruz.
4 MART – RUSYA’DA BİNLERCE KİŞİ GÖZALTINA ALINDI
- Avrupa'nın en büyük nükleer santrali Zaporijya'da çatışmalar sırasında yangın çıktı.
- BM İnsan Hakları Konseyi, Ukrayna'da hak ihlalleri nedeniyle üst düzey Rus yetkililere soruşturma talebini kabul etti.
- Ülkelerinde sıkıyönetim ilan edilmesinden korkan Rusya vatandaşları Finlandiya'ya geçiyor.
- İşgali protesto için sokaklara çıkan binlerce kişi gözaltına alındı. Onlardan biri de 77 yaşındaki sanatçı Yelena Osipova'ydı.
- Rusya'da Facebook’a erişim engeli getirildi.
- Putin, Ukrayna işgaline yönelik 'sahte' haberlere 15 yıla kadar hapis cezası getiren düzenlemeyi onayladı.
- Rusya'nın baskı altında olan bağımsız haber kanalı TV Rain kapanmadan önce Kuğu Gölü'nü gösterdi.
- Stoltenberg: NATO Rusya'yla savaş istemiyor. NATO'nun, ihtilafın Ukrayna'nın ötesine yayılmamasını sağlama sorumluluğu var.
- Çavuşoğlu: Ukrayna ve Rusya'yı Antalya'da bir araya getirmek istiyoruz.
- CHP sözcüsü Faik Öztrak: Ukrayna halkının iradesi, bir başka ülkenin güvenlik sorunu iddialarıyla yok sayılamaz. Ukraynalıların oyuyla seçilmiş bir hükümetin askeri güç kullanılarak alaşağı edilmek istenmesi asla kabul edilemez.
[caption id="attachment_204477" align="alignnone" width="459"]
(Ukrayna direnişinin simgesi haline gelen Yılan Adası)[/caption]
5 MART – LVİV HALKI TREN İSTASYONLARINA AKIN ETTİ
- Rusya, Facebook’un ardından ülkede Twitter’ın da yasaklandığını duyurdu.
- Putin 'ateşkes görüşmesi' için tarih verdi: “Ukrayna ile 3.tur müzakereler bu hafta sonu yapılabilir”
- Rusya ateşkes ilan etti. Rusya Savunma Bakanlığı, Moskova yerel saatiyle 10:00 itibarıyla Mariupol ve Volnovakha şehirlerinde geçici ateşkes ilan edildiğini ve insani koridorların açılacağını aktardı.
- Ukrayna birlikleri Zaporijya nükleer santralini geri aldı.
- Rusya ve Belarus'un Baltık Denizi Devletleri Konseyi'ne üyelikleri askıya alındı.
- Pakistan: 'Yabancı ülkelerin büyükelçilerinin Rusya'yı kınama çağrısı kabul edilemez'
- Çeçen lider Kadirov Putin’e seslendi: Senin için ölmeye hazırım.
- Ukrayna Savunma Bakanlığı Sözcüsü Konashenkov, yaklaşık 200 Hırvat’ın savaşa katıldığını söyledi.
- Rus işgali altındaki Ukrayna'da Lviv halkı tren istasyonlarına akın etti.
- Mariupol Belediye Başkan Yardımcısı Orlov, BBC’ye yaptığı açıklamada, Rusya'nın bombalamaya devam etmesi nedeniyle vatandaşların tahliye edilemediğini aktardı.
- Rusya Savunma Bakanlığı yetkilisi: Ukraynalı milliyetçi gruplar Mariupol'da açılan insani koridoru engelliyor
- Rusya Savunma Bakanlığı, sivillerin tahliyesine yönelik başlatılan ateşkesin sona erdiğini hatırlatarak, “Saat 18:00’den itibaren taarruza yeniden başlandı” dedi.
- 2008 yılında Gürcistan'ın Abhazya ve Osetya bölgeleri Rusya tarafından işgal edilen Gürcüler intikam için Ukrayna saflarına katıldı.
- Ukrayna'dan Polonya'ya son 24 saatte 106 bin kişi geçti. Polonya İçişleri Bakan Yardımcısı Pawel Bossernaker Ukrayna'dan Polonya'ya toplam 800 bin kişinin geçtiğini belirterek. bunun son 10 gündeki en yüksek sayı olduğunu belirtti.
- Putin: Uçuşa yasak bölge ilan eden savaşa katılmış olur. Ukrayna NATO'ya kabul edilirse NATO örgütüyle savaşmak zorunda kalacağız.
- Putin, hükümete 'Rusya'ya dost olmayan' ülkeleri belirlemek için 2 gün süre verdi.
- Çavuşoğlu duyurdu: Ukrayna'dan 11 bin 24 kişi tahliye edildi.
- BM'ye bağlı yardım kuruluşları: Ukrayna’dan göç eden 78 bin farklı ülke vatandaşına yönelik sınırlardaki ırkçılık raporlandı.
6 MART – RUSLAR KİEV ŞEHİR MERKEZİNE YAKLAŞTI
- Rusya'daki savaş karşıtı protestolarda 3 bin 500'den fazla kişi tutuklandı.
- Bugün 29 şehirdeki protestolarda binden fazla kişi gözaltına alındı.
- ABD, Zelenski'nin Polonya'da sürgünde hükümet kuracağı bir durum planlaması yapıyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna askeri uçaklarının sınır ülkelerdeki havaalanlarını kullanmasının bu ülkelerin silahlı çatışmaya dahil olması olarak kabul edileceğini bildirdi. Konaşenkov, “Daha önce Romanya ve diğer sınır ülkelerine uçan Ukrayna savaş uçaklarını kesin olarak biliyoruz.” dedi.
- Rusya ordusu Kiev şehir merkezine yaklaşıyor. Şehrin 20 kilometre kuzeybatısındaki Irpin’de yoğun bombardıman altında kalan siviller kaçmaya çalışıyor.
- Zelenski, Rus roketlerinin Vinnytsia bölgesel havalimanını tamamen yok ettiğini söyledi.
- Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Ukraynalılarla yan yana savaşmak için '52 ülkeden gönüllünün' geldiğini, 'başvuru sayısının ise 20 bine yaklaştığını' bildirdi.
- Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat İdaresi, Rusya ile sürdürülen görüşmelerin birinci turunda Ukrayna heyetinde yer alan Kireev Denis Borisvoiç'in öldüğünü açıkladı.
- TikTok, Rusya’nın ‘sahte haber paylaşımını suç sayan, orduyu itibarsızlaştıran ve Rusya’ya karşı yaptırım çağrısında bulunan haberlere karşı yaptırım öngören yasa’ nedeniyle Rusya’da yeni içerik dağıtmayı ve canlı yayınları (akışları) durduracağını açıkladı.
- Ukrayna'dan tahliye edilen Türkiye vatandaşlarının sayısı 11 bin 841'e yükseldi.
- BM: Ukrayna'dan komşu ülkelere geçenlerin sayısı 1.5 milyonu geçti.
[embed]https://youtu.be/_KZE-A6EolE[/embed]
7 MART – ÜÇÜNCÜ MÜZAKERE
- Görüşmelerin 3. turu başladı! Rusya ve Ukrayna heyetleri Belarus'ta. İnsani yardım koridorlarıyla ilgili mutabakata varıldı.
- AB Ukrayna, Gürcistan ve Moldova’nın üyeliğini görüşecek.
- ABD'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in kimseyi dinlemediğini belirterek "Dünyanın (Ukrayna'da) çok uzun ve çok zor bir yola hazırlanması gerek" dedi.
- Rus hükümeti, Rusya’ya yönelik "dost olmayan" ülkeler listesini genişleterek duyurdu. Böylelikle Rusya’nın dost olmayan ülkeler listesindeki ülke sayısı 48’e yükseldi.
- İngiltere'nin Kiev Büyükelçisi Melinda Simmons, güvenlik durumu nedeniyle Ukrayna'dan ayrıldı.
- Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, Ukrayna'ya savaş uçağı göndermeyeceklerini duyurdu.
- BM'ye göre Ukrayna'da 24 Şubat'tan bu yana 1207 kişi öldü ve yaralandı, ülkeden ayrılanların sayısı ise 1 milyon 700 bini geçti.
- Birleşmiş Milletler, Ukrayna'daki krizin başından bu yana 27'si çocuk 406 sivilin öldüğünü duyurdu: 'Gerçek sayı çok daha yüksek olabilir'
- UNICEF Direktörü Catherine Russell, konseye brifinginde, 24 Şubat'tan bu yana en az 27 çocuğunun hayatını kaybettiğini, 42 çocuğun ise yaralandığını söyledi. Russell, hastanelerin ihtiyaçlarının tükendiğini, yiyeceklerin azaldığını ve sivil kayıplarının arttığını söyledi.
8 MART – ZELENSKİ’DEN TAVİZ SİNYALLERİ
- Sivillerin tahliyesi için Kiev dahil, 5 şehirde geçici ateşkes başladı.
- Harkiv Polis Müdürlüğü: Bugün Harkiv ve çevresinde Rus saldırılarında 27 sivil hayatını kaybetti.
- Ukrayna’daki Sumi şehrine düzenlenen hava saldırısında 22 kişi hayatını kaybetti.
- Ukrayna Savunma Bakanlığı: Rus tümgeneral öldürüldü.
- Putin, zorunlu askerlerin ya da yedek kuvvetlerin cephe hattına gönderilmeyeceğini söyledi.
- Rus askeri birliklerinde zorunlu askerlik nedeniyle görev yapan genç erlerin askeri tecrübeden yoksun olduğu ortaya çıktı.
- ABD Savunma İstihbarat Ajansı Direktörü Berrier: Ukrayna'da 2 ila 4 bin arasında Rus askeri zayiatının olduğunu tahmin ediyoruz.
- Zelenski: Kırım ve Donbass'taki cumhuriyetlerin tanınmasını tartışabiliriz.
- Zelenski’nin iktidardaki Sluga Narodu (Halkın Hizmetkarı) Partisi, “NATO bizi kabul edene kadar Ukrayna’nın güvenliğini sağlayacak açık net bir anlaşmadan konuşmak gerekir. Garantör olarak da ABD, Türkiye gibi ülkeler olmalıdır”
- Almanya başbakanı, Ukrayna'ya savaş uçağı göndermeyi reddetti.
- Polonya Dışişleri Bakanı, Rus yapımı MIG-29 jetlerini Ukrayna için "derhal ve karşılıksız" Almanya'nın Ramstein Hava Üssü'nde konuşlandırmaya hazır olduklarını bildirdi. Açıklamada, uçakların ABD hükümetinin idaresine bırakılacağı ifade edildi.
- ABD'den Rusya'ya petrol ve gaz ithalatı yasağı…
- Hollanda başbakanı: Rusya'dan petrol ve gaz alımının kesilmesini talep etmem mümkün değil.
- Çeçenistan Müftüsü'nden şaşırtan çıkış 'Rusya'nın yanında savaşmak cihattır'
- Ukrayna'dan Rusya'ya karşı savaşmak isteyen yabancılara vatandaşlık vaadi…
- Ukrayna'da Polonya'ya kaçanların sayısı 1,2 milyona ulaştı.
- BM: Ukrayna'dan kaçan insanları sayısı 2 milyona ulaştı.
- Yiğit Bulut’tan ilginç tweet: “Yarın Soros destekli, Ukrayna halkını ölüme götüren, İsrail itmeli Zelensky gerçeğini konuşalım, bir ülke ve halkı kullanılıp atılıyor, algılanana değil gerçeğe bakalım birlikte!!”
9 MART – UKRAYNA UÇAK İSTİYOR, ABD VERMİYOR
- MIG-29 savaş uçakları konusu Polonya ve ABD'yi karşı karşıya getirdi. Varşova'nın uçakları Almanya'daki ABD üssüne verme teklifi, Beyaz Saray tarafından kabul görmedi.
- Fitch, Rusya'nın kredi notunu bir haftada ikinci kez düşürdü. Temerrüt uyarısı yapılarak, ülkenin dış borçlarını ödemekte istekli olmayabileceği öne sürüldü.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ile görüşmesinin ayrıntılarını MYK'da anlattı: 'İşgale de yaptırımlara da karşıyız'
- Ukrayna'da savaş nedeniyle mülteci olan 2 milyon kişinin 800 bininin çocuk olduğu açıklandı.
[caption id="attachment_204478" align="alignnone" width="429"]
“Rusya savaşmayı bırakırsa, savaş kalmaz. Şayet Ukrayna savaşmayı bırakırsa, Ukrayna diye bir yer kalmaz.”[/caption]
10 MART – RUSYA AVRUPA KONSEYİ’NDEN ÇEKİLİYOR
- Rusya eğitimsiz erlerin de Ukrayna'ya gönderildiğini kabul etti, Putin soruşturma emri verdi.
- İngiltere Savunma Bakanlığı, 9 Mart'taki Twitter paylaşımında "Rusya Savunma Bakanlığı TOS-1A silah sistemini Ukrayna'da kullandığını kabul etti. TOS-1A termobarik roketler kullanarak yangına ve patlamaya yol açıyor" dedi.
- Rusya, temsil hakkının askıya alındığı Avrupa Konseyi'nde artık yer almayacağını açıkladı. 15 Mart’te resmen konseyden çekildiler.
- Rusya Federal Havacılık Kurumu: Çin, Rus havayollarına uçak parçası tedarik etmeyi reddediyor. Türkiye ve Hindistan dahil diğer ülkelerden tedarik fırsatlarını araştıracağız.
- İsrail Parlamentosu, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin Genel Kurul'da video konferans yoluyla konuşma yapması talebini reddetti.
- ABD, Ukrayna’da şu ana kadar 5 ila 6 bin arasında Rus askerinin öldürüldüğünü değerlendiriyor.
- Ukrayna lideri Zelenski’nin 2015'te çektiği dizinin hakları, yalnızca geçen hafta 15 ülke televizyonu tarafından satın alındı.
- Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi’nden müzakerelere ve savaşın gidişatına ilişkin bir açıklama yapıldı. Müzakerelerden umutlu olunduğu belirtilen açıklamada, Rusya’nın taktik değiştirdiğine ve Rus güçlerin sivil nüfusun yoğunlaştığı yerleşim yerlerini kuşatmaya başladığına dikkat çekildi.
- Rus işgalindeki Ukrayna'dan kan donduran görüntüler Mariupol'da ölüleri toplu mezarlara gömüyorlar.
- Zelenski Rusya'yı hastaneyi vurmakla ve 'soykırım'la suçladı, Moskova "Askeri amaçla kullanılıyordu. Uyarmıştık" dedi.
- Dünya Sağlık Örgütü: Ukrayna'da sağlık hizmetlerine yönelik 18 saldırı gerçekleşti.
11 MART – PUTİN ORTA DOĞU’DAN 16 BİN SAVAŞÇI GETİRİYOR
- BM Mülteciler Yüksek Komiserliği: Ukrayna'dan göç edenlerin sayısı 2,5 milyona ulaştı.
- Pentagon: Rusya ordusu Kiev’in 15 kilometre yakınına ulaştı.
- Kiev Belediye Başkanı: Rusya ordusu birkaç cepheden kent merkezine girmeye çalışıyor, en az iki milyon sivil halen Kiev'de…
- Türkiye'nin Kiev Büyükelçiliği Ukrayna'nın Çernivtsi şehrine taşınıyor.
- NATO, Odessa’ya yönelik olası bir operasyonuna karşı şehri havadan gözetliyor. NATO'nun söz konusu faaliyetine Yunanistan Silahlı Kuvvetleri de destek veriyor.
- Yunanistan’daki savaş karşıtları ve sol muhalefet Atina’nın giriştiği bu tür askerî operasyonları ‘tehlikeli’ olarak görüyor. Muhalif medya organları bu tür operasyonlar neticesinde NATO’nun ve dolayısıyla Yunanistan’ın Rusya ile karşı karşıya gelme olasılığının arttığına dikkat çekiyor.
- Facebook ve Instagram'da Ukrayna işgali bağlamında 'Rus askerlerine ölüm' ya da 'Putin'e ölüm' demek serbest, neo-Nazi Azov Taburu övgüsü de yapılabilecek.
- Rusya’da Instagram’a erişim engellendi.
- YouTube, Rusya devletinin finanse ettiği medyaya erişim engeli getirdi.
- Ukrayna: Rus ordusundan 12 binden fazla asker öldürüldü, 353 tank, 57 uçak ve 83 helikopter imha edildi.
- Putin: Gönüllü savaşçıları kabul edeceğiz. Orta Doğu'dan 16 bin gönüllü Ukrayna'da savaşmaya hazır.
- Rusya, Ukrayna'nın batısında Lutsk ve Ivano-Frankivsk kentlerine saldırıları doğruladı.
[caption id="attachment_204479" align="alignnone" width="599"]
(Rusya’dan çekileceğini açıklamasının ardından McDonald’s şubelerinin önünde kuyruklar oluştu…)[/caption]
[caption id="attachment_204480" align="alignnone" width="604"]
(Benzer bir görüntü SSCB’nin çöküşünden sonra yaşanmıştı: Moskova’daki ilk şubenin açılışı…)[/caption]
12 MART – KAN GÜRCİSTAN’A SIÇRAYABİLİR…
- Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Melitopol Belediye Başkanı'nın Rus güçlerince kaçırılmasının "demokrasiye karşı işlenen suç" olduğunu söyledi.
- Gürcistan hükümeti, bağımsızlık kararını tanımadığı Abhazya yönetiminin bugün düzenlediği parlamento seçimlerini "yasadışı" ilan etti. Gürcistan yönetimi Abhazya bölgesinde bugün düzenlenen parlamento seçimlerine tepki gösterdi. Gürcistan'dan Abhazya seçimlerine tepki: Rusya bu bölgeyi ilhak etmeye çalışıyor.
- Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Ukrayna’ya gönderilecek silah konvoylarının ‘meşru hedef’ olacağını söyledi.
13 MART – RUSLAR NATO TESİSİNE SALDIRDI
- Rus ordusu, Ukrayna’nın Lviv kentindeki Uluslararası Barışı Gücü Güvenlik Merkezine 8 füzeyle saldırı düzenledi.
- Rusya, Ukrayna'nın batısında, Polonya sınırı yakınındaki Yavoriv askeri tesisine saldırı düzenledi. Yavoriv, Ukrayna ordusu ve NATO'nun eğitim ve tatbikatları için kullanılıyordu.
- Rusya Savunma Bakanlığı: Lviv bölgesinde yaklaşık 180 yabancı savaşçıyı öldürdük.
- Ukrayna: Rus ordusundan 12 binden fazla asker öldü, 374 tank, 74 uçak ve 86 helikopter yok edildi.
- Ukrayna, tahliye operasyonunda kullanılan yolcu treninin, Rus ordusunun saldırısına uğradığını bildirdi.
- Polonya Cumhurbaşkanı Duda'ya göre, Rusya'nın kimyasal silah kullanımı, NATO'yu Ukrayna'daki çatışmaya müdahale konusunda düşünmeye sevk edebilir.
- Hollanda Ortodoks Kilisesi Rusya'dan ayrılıp Fener Rum Patrikhanesi'ne katılıyor.
- Ukrayna'daki Müslüman cemaatler Rusya'ya karşı birleşti 'Bu işgale ortak olmayın'
- Ukrayna: Dniprorudne Belediye Başkanı Matveyev kaçırıldı.
- Zelenski, Mariupol için yardımın Ukrayna'nın önceliği olduğunu söyledi.
- ABD'li ödüllü yapımcı ve gazeteci Brent Renaud Ukrayna'da öldü.
- Rusya, Çin’den askeri ve ekonomik yardım istedi.
14 MART – RUS DEVLET TELEVİZYONUNDA EYLEM!
- Ukrayna ile Rusya bugün yeniden masaya oturuyor.
- Rusya, Ukrayna’yı deniz tarafından abluka altına aldı.
- Rusya, Instagram’a erişimi tamamen kesti. Daha önce kısıtlama getirilmişti.
- Çeçen lider Kadirov'dan Ukrayna ordusuna tehdit: Kiev yakınlarındayım, teslim olun.
- Rusya Kiev'de Antonov havalimanını top ateşine tuttu.
- Kiev'de bir apartmanda en az bir kişinin öldüğü belirtildi.
- Ukrayna'da televizyon kulesi bombalandı 9 kişi hayatını kaybetti.
- Savaş karşıtı bir protestocu, Rusya devlet kanalı Channel One'ın canlı yayını sırasında elindeki "Savaşa hayır" pankartıyla stüdyoya girdi.
- Pierre Afner adlı Fransız eylemci, Fransa'nın güneybatısındaki tatil beldesi Biarritz'de, Rus liderin kızı Tihonova'ya ait olduğu öne sürülen bir villayı işgal ederek balkonundan Ukrayna bayrağı dalgalandırdı.
- FOX News’in savaş muhabiri Benjamin Hall, Ukrayna’da yaralandı.
- Pentagon, Ukrayna'nın daha önce Kiev'e doğru ilerleyen 40 millik bir Rus konvoyunu doğrudan saldırılarla durdurduğunu açıkladı.
- Polonya Dışişleri Bakanı Zbigniew Rau, MiG-29 savaş uçaklarının Ukrayna'ya tedarik edilmeyeceğini belirtti.
- Mevlüt Çavuşoğlu: Ukrayna'dan tahliye ettiğimiz vatandaşlarımızın sayısı 14 bin 824 oldu
- Pentagon: Çin, Rusya’ya silah desteği verirse bunun sonuçları olacak.
- Rusya şeker ve tahıl ihracatını geçici olarak yasakladı.
- BM: Rusya'nın Ukrayna işgali dünya genelinde gıda fiyatlarını yüzde 8 ila yüzde 20 artırabilir.
- Rusya: Ukrayna'da bulunan tüm yabancı paralı savaşçıların yerlerini biliyoruz. Bu yerlere saldırılar düzenleyeceğiz.
- BBC Türkçe'ye bilgi veren Ukrayna Büyükelçiliği'nden yetkililer, Türkiye'den başvuru almadıklarını söyledi "Ukrayna’ya savaşmaya giden yabancılar"
- Süleyman Soylu: Kim Kavala'nın serbest bırakılmasını istiyorsa Ukrayna ve Suriye'deki çocuk katili de odur.
Devamı yarın…
Not: Batı’nın yaptırımları listeye eklenmemiştir. Rusya’daki muhalefetin, savaş karşıtlarının, iç kamuoyunun tepkileri; dünya kamuoyundaki seçkin isimlerin tepkileri, Rus siyasetinin sivillere ve demokrasiye yönelik işlediği suçlar vd. ayrıca derlenecektir.