Paramızı nerelere harcıyoruz?

Sabit gelirli olarak bütçemiz içindeki en büyük payı, % 22,8 ile karnımızı doyurmaya ayırmışız. İkinci sırada çoğumuzun derdi olan barınma geliyor ve bütçemiz içindeki payı % 22,4. % 21,3 pay ile bir yerden bir yere gidebilmek için yaptığımız harcamalar var, yani ulaştırma. TÜİK’in yaptığı araştırmalardan birisi Hanehalkı Bütçe Araştırması. Bu konudaki son araştırma 2022 yılı için sonuçlandı ve 9 Haziran’da açıklandı. Bundan önceki son araştırma 2019 yılında yapılmış. 2020 ve 2021 yıllarında ise pandemi nedeni ile yapılmamış. Araştırmada enteresan bazı noktalar var. Bu hafta dikkat çeken hususları paylaşacağım. Sabit gelirli olarak bütçemiz içindeki en büyük payı, %22,8 ile karnımızı doyurmaya ayırmışız. İkinci sırada çoğumuzun derdi olan barınma geliyor ve bütçemiz içindeki payı %22,4. Hemen arkasından ise %21,3 pay ile bir yerden bir yere gidebilmek için yaptığımız harcamalar var, yani ulaştırma. Daha dikkat çekici konu ise gelir seviyesine göre gruplandırılmış vatandaşların en düşük gelirli %20’lik grupta yer alanların bütçeleri içinde en fazla pay alan kalemler.  Bu kesim bütçesinin %35,8’ini karnını doyurmaya, %29,3'ünü barınmaya, %8,3’ünü ise ulaşıma harcamış. Gelir seviyesi gruplandırmasında en yüksek gelir grubunu oluşturan %20’lik kesimin harcamaları içinde en büyük kalemlerin dağılımı ve sıralaması ise şöyle: %28,5 ile ulaşım ilk sırada yer almakta. Arkasından konut ve kira harcamaları gelirken, bütçeleri içindeki payı %19,3. Gıdaya ayırdıkları pay ise %16,6. Araştırmada dikkati çeken bir diğer nokta ise tek kişilik hanelerin, kalabalık hanelere göre 1,5 kat daha fazla konut ve kiraya harcama yapmış olmaları. Son 10 yıllık süreçte hanehalkının harcama eğiliminde ne değişiklik olmuş? sorusunun yanıtı ise aşağıdaki grafikte. * Diğer kaleminin içinde: Alkollü İçecekler, Sigara ve Tütün, Sağlık Haberleşme, Eğlence ve Kültür, Eğitim Hizmetleri, Çeşitli Mal ve Hizmetler kalemleri yer almaktadır. Tabii ki bu değişimin farklı etkenleri var. Bunların içinde kuşkusuz enflasyon ve gelir artışı seviyeleri ön planda geliyor. Merak edenler için, eğitimin bütçe içindeki payı %1,4, eğlence ve kültürel faaliyetlerin ise %2,5. Bir diğer önemli konu ise hanehalkı sorumlusunun çalışmaya ilişkin durumu. Haneden sorumlu kişilerin yaklaşık %34’ü hâlen çalışıyor, %20’si işsiz, %26’sı emekli kalan %20’sini diğer olarak sınıflandırmışlar.