Sakın sabun köpüğü bir mevzu gibi görmeyin. “İdeal” kadına yüklenen özellik ve davranışlar nedeniyle tepki gösterip göstermemekte kararsız kaldığımız, sustuğumuz birçok durumun açıklaması bu kavramlar.En çok duyduklarımızda bir diğeri de “gaslighting”. Adını 1944 yapımı “Gaslight” filminde, karısını deli olduğuna ikna etmeye çalışan adamın manipülasyonundan ilhamını almış. Bilerek ya da bilmeyerek fikrini kabul ettirmek, bir sorun karşısında problemin karşı tarafta olduğu algısını oluşturmak, doğrusunu kendisinin bildiğine ikna edebilmek için yapılan ve sanırım hayatımızda en az bir kere maruz kaldığımız bir duygusal manipülasyon. Duygusal ilişkilerde özellikle sadakatsizlik durumunda ya bu gerçeğin inkarında ya da sebebi konusundaki sorumluluğun partnere yüklenmesinde en çok karşımıza çıkar. Ancak sadece romantik ilişkilerde değil aile, arkadaş hatta iş çevresinde bile. Maruz kalan kişi zamanla kendinde şüphe etmeye başlar, ruh sağlığı etkilenir. Bunlar sadece en çok karşımıza çıkanları. Sakın sabun köpüğü bir mevzu gibi görmeyin. “İdeal” kadına yüklenen özellik ve davranışlar nedeniyle tepki gösterip göstermemekte kararsız kaldığımız, sustuğumuz birçok durumun açıklaması bu kavramlar. Kadın dediğin susar, bekler, tepki vermez değil mi? Kadın olmanın her şeyden önce öz saygıyı bu kadar yıpratmaması lazım gelmez mi aslında? Nihayetinde şiddetin sadece fiziksel bir kavram olmadığında hem fikiriz. Kendinizi değersiz hissetmenize neden olan, güven duygunuzu zedeleyen her davranış hatalıdır, her davranış yanlıştır. Küçük farkındalıklarla dahi olsa bir yerden başlamak lazım. Kendi değerinizi bilin ve kendi değeriniz için gösterdiğiniz ve doğru olduğunu hissettiğiniz hiçbir tepkinize eleştiri kabul etmeyin kız kardeşlerim. Sevgiler.
Küçük farkındalıklar için
Şiddetin sadece fiziksel bir kavram olmadığına hem fikiriz. Kendinizi değersiz hissetmenize neden olan, güven duygunuzu zedeleyen her davranış hatalıdır, her davranış yanlıştır. Küçük farkındalıklarla dahi olsa bir yerden başlamak lazım.
“Her şeyin yenisi dostun eskisi iyidir” derler. Ama içimizde eskiyi sevicilik yaş ilerledikçe kaçınılmaz şekilde ayyuka çıkıyor. En azından bende. Ayrıca evet eskiden daha güzeldi. Beyoğlu çok güzeldi mesela, Kaş bu kadar kalabalık olmuyordu.
Flört etmek de daha güzeldi eskiden. Kuşaklar arası geçişlerde beni en çok zorlayan sanırım her şeyin sanallaşması karşısında içimizde en derin açlığını yaşadığımız gerçek bir bağ kurma ihtiyacı. Gerçek bir şeylerin sanal bir temel üzerine yükselmesi fikrimce anca bir istisna olabiliyor. Sanal bir platform üzerinden başlasın, gerçek dünyada bir karşılaşma olsun, eskisinden daha cüretkârız aslında ilişkilerimizde. Ve daha farkındayız ve bu farkındalıkla hayatımıza yepyeni kavramlar giriyor. Aslında isimler yeni ama çoğunun tarihi çok daha eski.
En çok karşımıza çıkan “ghosting” ile başlayalım. Bir çeşit duygusal istismar aslında. Dolayısı ile düşük dozlu bir psikolojik şiddet. Duyguların sorumluluğunu alamayan, gerçek bağlar kurma konusunda sıkıntılı, belki bir olgunluk problemi olan kişilerin gösterdiği bir davranış. Herhangi bir sorun anında ya da hiçbir sorun yokken aniden ortadan kaybolur, iletişimi keser, mesajlara cevap vermez bu insanlar. Görmezden gelirler özetle. “Ghostlamak” diye bir tabir de türetildi üzerinden. Sevgili, arkadaş, aile… herhangi bir ilişkide hiçbir açıklama yapmadan ve aniden iletişimin kesilmesi.
“Zombieing” ise aniden kaybolan kişinin yine aniden ve hiçbir sorun yokmuş gibi size geri dönmesine verilen ad. Daha önce hiç ortadan kaybolmamış gibi davranan, hiçbir açıklama yapmayan, özür dilemeyen, suyun üzerinden aniden beliren kişiler için ise “submarining” terimi kullanılıyor.
“Benching” ya da daha net ifadesi “yedekte tutma”. Yine bir bağlanma problemi var ama arkasında yalnız kalma korkusu da gizleniyor gibi. Romantik bir ilişki kurma ihtimaliyle birisiyle görüşürken eş zamanlı ve aynı ihtimalle başkaları ile de görüşmek. Yedek oyunculu bir sahne olduğu için de her zaman size sıra gelemez. Size ayıracak vakit çok kısıtlıdır, bir zaman diliminde çok yakın bir zaman diliminde çok uzaktır, mesajlarınıza aramalarınıza geç döner, yakın çevresi dahi sizi bilmez. Yine netlikten uzak ve değersiz hissettiren bir psikolojik şiddet türü aslında. Benzer diyebileceğimiz “breadcrumbing” ise kendini unutturmamak için, ona giden bir yol varmış gibi hissettiren ve bu yola aynı Hansel ve Gratel’deki gibi kendini hatırlatacak ufak etkileşimler serpiştirenler için kullanılan bir tanım.