"Kaddafi ile muhalifler arasında barış anlaşmasına ABD destek vermedi"

Norveç'in Muammer Kaddafi'nin devrilmesi ve ülkenin kaosa teslim olmasıyla sonuçlanan Libya'ya askeri askeri müdahaleye katılmasından 7 yıl sonra devletin soruşturma komisyonu bir rapor yayımladı. Sputnik Türkiye'nin aktardığına göre, Libya'da neler olup bittiğini bilmeden askeri müdahaleye katılma kararının alındığı, bunun yanlış bir karar olduğu sonucuna varan rapor, o zamanki karar alıcıların bugün nedamet getirmesine yol açtı. Hatta dönemin Dışişleri Bakanı Jonas Gahr Støre, kendini aklamaya çalıştı. Støre, bir yandan Norveç savaş uçakları Libya'yı bombalarken diğer yandan Kaddafi tarafı ile muhalifler arasında barış kotarma çabasına girdiğini, fakat NATO yüzünden başarısızlığa uğradığını söyledi. Rapora göre, o dönemde iktidarda olan İşçi Partisi ve Başbakan Jens Stoltenberg (kendisi 2014'ten beri NATO Genel Sekreteri), Libya'da neler olup bittiğine dair "çok sınırlı bilgi sahibiydi", müdahalenin ne gibi vahim sonuçlara yol açabileceğine dair de öngörüde bulunmadı, ABD ile Fransa'nın öncülüğündeki hava saldırılarına katılma yönünde alelacele karar aldı, böylece Libya'nın İslamcı teröristlerle insan kaçakçılarının yuvasına dönüşmesine ve hala süren bir iç savaşa düşmesine katkıda bulundu. Eski Dışişleri Bakanı Jan Petersen'in başkanlığındaki komisyonun raporunda, "Böyle durumlarda karar vericiler genelde medyadan ve diğer ülkelerden gelen haberlere güveniyor" ifadesi yer aldı. "Libya'nın üzerine savaş uçaklarını göndermeden önce Norveç'i ne türden bir savaşın içine soktuklarının yetkililer tarafından değerlendirildiğine işaret eden yazılı bir belge bulunmadığının" altını çizen rapora göre Norveç adına bombardımana katılan 6 F-16 savaş uçağı Mart-Temmuz 2011 arası 596 saldırı misyonu düzenledi, Libya'nın tepesine 588 bomba bıraktı. Bu da o yıl koalisyonun Libya'da düzenlediği tüm hava saldırılarının yüzde 10'una tekabül ediyor. Norveçli siyasetçiler bu etik felaket ve dış politika fiyaskosuyla yüzleşirken dönemin Dışişleri Bakanı, bugünün İşçi Partisi lideri Jonas Gahr Støre, Norveç'in gizli barış girişiminde bulunup Kaddafi ile Batı destekli İslamcı savaşçılar arasındaki anlaşmazlıkları çözmeye çalıştığını söyledi. Kendisinin Kaddafi'nin oğlu Seyfülslam ile doğrudan temasa geçtiğini ve telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini anlatan Støre, bir yandan bombardıman devam ederken müzakerelerin 2011 baharı boyunca sürdüğünü, 28 Nisan'da Kaddafi'nin temsilcileri ile muhalefet üyelerinin Oslo'da bir otelde gizlice biraraya geldiklerini ve Kaddafi'nin iktidarı bıraktığını açıklamasıyla barışçı bir geçiş dönemine yol açabilecek bir belge üzerinde anlaşmayı başardıklarını aktardı. Bu görüşmeye katılan muhaliflerden, "Aklı başında güvenilir insanlardı, İslamcı aşırılıkçı gruplardan kimseyi siyasi geçiş yönetimine kesinlikle dahil etmeme sözü verdiler" diye söz eden İşçi Partisi lideri, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile yakın ilişki içinde olduğunu, buna rağmen NATO'nun ağır topları ABD, İngiltere ve Fransa'nın Norveç'in barış girişimine destek vermediğini belirtti. Bunun nedenini, "Onları zarara uğratabilecek bir şey yoktu. Kaddafi'nin eninde sonunda devrileceği belliydi ve onlar da bakışlarını başka bir yöne çevirmişti. Libya'nın bu kadar büyük bir trajediye dönüşmesinin sebeplerinden biri budur" diye izah etti.