Herkesin tanrısı annesine benziyordu

İLK KARŞILAŞMA, ANNE VE TANRI İnsan yavrusunun ilk karşılaşması “anne” iledir ( anne; bakım veren; cinsiyet ve biyolojik unsurlardan bağımsız olarak “anne”). İlk etapta çocuk için tanrı, anne ve babasıdır. Kendisini yaratan, gülüşü ile cenneti müjdeleyen, kızışı ile cehenneme sürükleyen; cennetten kovabilecek olan: “anne”. Varlığına sonsuz muhtaç olunan, sözü ayet, onayı hüküm gibi algılanan. Annenin yüzündeki yansımalardan dokunur benliğimizin kumaşı. Ben kimim? Neye benziyorum? Var mıyım? Nasıl bir varlığım? Bir benliğe sahip olmak için bir başkası gerekir ve o başkalıktan hareketle bir kendilik inşa etmeye başlarız. Anneden geri seken ışıkları biriktire biriktire oluşturduğumuz resme “ben” deriz.  Henüz bir bebek iken benliğini ödünç aldığımız anne, bizim yerimize çalışır ve psişemizi dokumaya başlar. Ne hissettiğimizi, ne hissedilmesi gerektiğini, doğrunun, yanlışın, güzelin, çirkinin ne olduğunu aktarır bize. Midemiz yokken bizim yerimize duygularımızı çiğneyip yutan odur. Zihnimiz yokken bizim yerimize düşünceleri tanımlayan, netleştiren odur. Böylece gerçekliğimiz onun tezgahından geçerek oluşur. Zihnimizi oluşturmak için zihnini, duygularımızı oluşturmak için duygularını ödünç alırız. Benlik ve zihin gelişimi ilerledikçe anne dışarıda ve bir başkası olarak kalmaya yüz tutar. Ancak bu tam bir ayrışmanın gerçekleştiği anlamına gelmez. İçeride bize rehberlik eden, doğru ve yanlışı bildirip, iyi ve güzeli anlatan, kızan, sınır koyan, ödüllendiren ve cezalandıran bir yargı ve denetim sistemidir o artık. Nitekim tanrı diye içimize sızan ses bu ilksel nesnelerin sesidir. Yaşam boyu bize fısıldayacak olan süperegonun yapıtaşlarını oluşturur. Nihayetinde insan dışarıdakini içeriye alır ve adına “ben” der. Sonra da içeridekini dışarıya tekrar verir ve adına “tanrı” der. Ki herkesin tanrısı az biraz annesine benzer. İnsan psişesi açısından tanrının özellikleri kendinden menkul ve insandan bağımsız değildir. Herkesin içselliği kendi tanrısına bulaşır. Herkes tanrıyı kendi rengine bular. İnsan değiştikçe, tanrısı da değişir bu yüzden.