Mafyanın göçü, özellikle yasal otoritelerin etkisiz olduğu, mülkiyet hakkının zayıf olduğu, hukuk sisteminin anlaşmazlıkları çözmeye yetmediği, kayıt dışı ekonominin yaygın olduğu metropollere doğru kayıyor. Bir süredir Türkiye, yabancı mafya infazlarına sahne oluyor. Bu infazlar, özellikle Azeri, Rus ve Balkan kökenli suç örgütlerinin Türkiye'de faaliyet gösterdiğinin işareti. Azeri ve Gürcüler rezidansları çevreleyen lüks alışveriş merkezlerinde çatışıyor. Belgrad ve Karadağ’ın Sırp mafya ekipleri İstanbul sokaklarında hesaplaşıyor. Ekvator limanlarında muzların içinde tonlarca kokainin tescilli alıcılarıbir türlü bulunamıyor. Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı'nın (Interpol) kırmızı bültenle aradığı uyuşturucu baronu Sırbistan vatandaşı Zeljko Bojanic'in 4 Kasım'da İstanbul Sarıyer'de saklandığı lüks villada sahte pasaportla yakalanması, gözleri Türkiye'deki yabancı mafya sorununa çevirdi. Tam da CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun kara paranın beraberinde bu işle uğraşanları da getirdiğini ve uyuşturucu baronlarının Türkiye'de at koşturduğunu söylemesinin ardından… Geçtiğimiz günlerde İbrahim Kalın’la röportaj yapan bir gazeteci İsveç tarafından aranan yaklaşık 10 şüphelinin Türkiye'de bulunduğunu belirterek, bu kişilerin İsveç'e iade edilip edilmeyeceğini ve Türkiye'nin ciddi suçlular ve mafya üyeleri için bir sığınak olup olmadığını sormuş ve Kalın’ın sinirlenip röportajı yarıda bırakmasına neden olmuştu. Demek ki İsveçli suçlular bile bizde! Sahi Türkiye’de neler oluyor? Suç örgütleri neden Türkiye'ye geliyor? Yabancı suç örgütlerinin hedefinde neden Türkiye var? Deutsche Welle Türkiye’ye demeç veren  eski MİT Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş yabancı mafyanın Türkiye'ye gelmesinde kara paranın girişine izin verilmesinin etkisi olduğuna işaret ederken, yabancı mafya gruplarının Türkiye'yi yalnızca bir köprü değil, pazar ve üretim bakımından da yerleşilen bir yer olarak gördüğünü söyledi. Yine DW Türkçe’yle görüşen Eski Emniyet Müdürü Hanefi Avcı da İstanbul'un metropol bir kent olduğuna işaret ederek "Çok fazla insan hareketliliği var. Buraya her türlü insan geliyor. Bunlar arasında mafya unsurları da var" diye belirtti.  Uzun zamandan beri, yabancı mafya gruplarının Türkiye'ye gelişinde artış yaşandığını belirten Avcı, "Sovyet Rusya ülkeleri, Balkanlar, Araplar ülkelerinden çıkar amaçlı suç örgütleri geliyor. Devletin bunları hassasiyetle izlemesi, tedbir alması ve bunlara yönelik çalışma yapması gerekiyor" diye konuşuyor. Türkiye'ye yönelik insan hareketliliğini anımsatan Avcı, turistlerin yanı sıra Suriye, Afganistan gibi savaştan kaçanların, sosyal çalkantıların olduğu İran'dan gelenlerin olduğuna işaret ediyor ve "Türkiye'ye yönelik insan göçü var. Sosyal çalkantılar dolayısıyla insan hareketi var. Bu da ne oluyor; İstanbul gibi büyük metropollere yoğunlaşma oluyor" tespitini yapıyor. Devletin Gülen yapılanması ve PKK gibi örgütlere yoğunlaştığını anlatan Avcı, istihbarat ekiplerimizin günlük ihtiyaçlara daha çok koşarken yabancı mafyanın daha az görülmesine, suçluların yakalanmasına daha az kaynak ayrılmasına neden olabileceğini belirtiyor. Hanefi Avcı’nın dikkat çektiği bir başka nokta da son yıllarda sıcak paranın ve yabancıların Türkiye’ye girişlerin kolaylaştırılmasının da etkili olduğu. Eski MİT Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş ise hukuksuzluğun, adaletin olmadığı, Devlet organları, siyaset ve bürokrasi içinde  rahatça bağlantı kurabildikleri yerlerde mafyanın aktif olacağı tespitini yapıyor. Kayıt dışı ekonominin Gayri Safi Milli Hasılanın % 25’ine yakın olduğu, Sayıştay’ın denetim yetkisinin olmadığı, Meclis’in işlevsiz bırakıldığı ve yolsuzluğun gelişip yayıldığı ortam milli mafyayı büyüttüğü gibi yabancı mafya örgütlerinin de Türkiye’ye gelerek kümelenmesine yarıyor. Ekonomide sektörel kümelenme aynı şekilde mafya için de geçerli. Uluslararası mafya çarklarında iş birliği çok önemli. Özellikle mafyaya karşı daha aktif süpervizyon ve takibin yoğun olduğu ülkelerden gözetimin gevşek yapıldığı suç faunasının verimli ve derin olduğu bölge ve ülkelere doğru bir kümelenme gerçekleşiyor. Benim tespitimin bir benzerini Kısa Dalga’daki son yazısıyla Cengiz Erdinç savcılık soruşturmalarında yakalananların torbacıdan hallice kaçakçılardan, üzerine şirket kurulan asgari ücretli patronlardan öteye geçemediğini belirtiyor. Milyonlarca dolarlık narkotik ticaretin banka hesaplarında, swift kayıtlarında ya da yeni nesil ödeme sistemlerinde olması gereken izinin bir türlü sürülemediğini belirtiyor. Oxford Üniversitesi’nde on yıldan bu yana “mafya neden göç eder” sorusunun cevabını arayan suç sosyolojisinde uzman akademisyen Federico Varese organize suçu üretim, ticaret ve yönetişim olarak her biri farklı bir alana yatırım yapan ve birbirinden ayrılan üç ayrı faaliyet olarak tanımlayan yeni bir yaklaşımı savunuyor. Varese’nin tanımına göre organize suç gruplarının yasadışı malların ticareti nedeniyle Türkiye’ye yerleşmeye çalıştığı söylenebilir. Büyük şehirlerde dar gelirli ve suça meyilli kişi ve gruplara ulaşmak, silah temin etmek, saklanmak, ana faaliyet gelirlerini inşaat, turizm gibi hizmet sektörlerine yatırmak, mafyanın  yeni bir bölgeye yerleşmeden önce aradığı en önemli unsurlar. Bu göç, özellikle yasal otoritelerin etkisiz olduğu, mülkiyet hakkının zayıf olduğu, hukuk sisteminin anlaşmazlıkları çözmeye yetmediği, kayıt dışı ekonominin yaygın olduğu metropollere doğru kayıyor. Bazen vatandaşlık alarak politik sistemi destekleyen yabancı mafya yapıları bunun karşılığında ise koruma kalkanı sağlıyor. Anonim ortamda gerçekleşen kripto piyasalarındaki alışveriş, krediye ve nakit sıkıntısındaki küçük ve orta işletmelerin sürekli borç talebi, mafyanın ihtiyacı olan doğal ortamı sağlarken kara paranın da bu şekilde yasal yoldan dolaşıma girmesini sağlıyor. Hükümetler arası bir organizasyon olan Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force – FATF), 'kara para aklama, terörizmin finansmanı ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı' ile mücadelede uluslararası standartlar oluşturmakla görevli. FATF, bu standartlarla uyumlu yasal ve kurumsal tedbirlerin alınması ve bu tedbirlerin operasyonel açıdan etkili bir şekilde uygulanmasını teşvik etmek amacıyla 1989 yılında Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesinde bağımsız bir statüye sahip olarak kuruldu. Ekim 2021’de FATF Türkiye'yi 'kara para aklama' ve 'terörizmin finansmanı' ile mücadele konusunda 'yeterince çaba göstermeyen' ülkelerin bulunduğu 'gri liste'ye aldı. Kara propaganda ve terörizmin finansmanı konusunda Türkiye'nin ilerleme kaydettiğini belirtilirken, ancak hâlâ ciddi sorunların bulunduğuna vurgu yapılmıştı.  FATF Türkiye raporu 2019’da hazırlanan ve 2021 başında yayınlanan takip raporunda sanal ve dijital varlık ticareti ile ilgili yasal mevzuatın yetersiz olduğu yönündeki uyarıların Thodex ve benzeri finansal dolandırıcılıkların olabileceğine işaret etmişti zaten. Maalesef Türkiye'de Susurluk kazasından sonra devlet-siyaset-mafya ilişkileri konusunda birçok iyi niyetli adım atılsa da o dönem ortaya atılan iddiaların yeterince üzerine gidilmedi ve kayıt dışı ekonominin, suç ekonomisinin büyümesi ve kara paranın sisteme girmesine zemin hazırlandı. Bu konuda Meclis'e verilen araştırmalardan sonuçlar elde edilemedi. Devletin kurumsal yapıları, itirafların, korkunç iddiaların takibini yapamadı ya da yapmadı. Yolsuzluk ve kişiye göre değişen adalet hukuksuzluğun, hüküm sürdüğü sisli bir ortam yarattı. Ülkemiz mafya gruplarının açık çatışma ve hesaplaşma alanına dönüştü. --- Kaynakça: DW Türkçe Yabancı mafya: Suç örgütleri neden Türkiye'ye geliyor? - DW Erdinç, Cengiz (10 Kasım 2022) https://kisadalga.net/yazar/mafya-neden-goc-eder_46373 FATF Türkiye Raporu (2021) https://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/reports/fur/Follow-Up-Report-Turkey-2021.pdf Federico Varese, Federico (2020), “How Mafias Migrate: Transplantation, Functional Diversification, and Separation”, Crime and Justice, Volume 49, 2020.