Finlandiya’da yılbaşında kurşun döktük

Yıllarca “batıl inanç”, “bunlar hep hurafe” denilen kimi geleneklerin Avrupa Birliği’ne Türkiye’den önce girdiğini belirteyim önce. Zaten beni şok eden de bu oldu, yılbaşında evde kurşun döktük. Esasında aklımda başka bir yazı konusu vardı ancak yılbaşı gecesi yaşadıklarımdan sonra bu olayı anlatmam gerektiğine kanaat getirdim. Yıllarca “batıl inanç”, “bunlar hep hurafe” denilen kimi geleneklerin Avrupa Birliği’ne Türkiye’den önce girdiğini belirteyim önce. Zaten beni şok eden de bu oldu, yılbaşında evde kurşun döktük. Ben hayatımda bir tek rahmetli babamın, yoğun bir talep nedeniyle bizim evde o zamanki komşumuzun oğluna kurşun dökmesine şahit olmuştum. Babam bu konuları konuşmayı pek sevmezdi ancak yıllar içinde bazı bildiklerini bana aktarmıştı. Neyse biz yazı konumuza dönelim. Yılbaşı için Finlandiya’da sevdiğimiz dostları eve bir partiye davet ettik. Onlar da bizi kırmayıp geldiler. Türkiye’de nasıl yılbaşı kutlandığını merak ettiklerini belirtince de getirdikleri şarabı açmadan rakı teklif ettim, meze eşliğinde bir grup rakı, bir grup şarap içti. Sonrasında eski yılbaşı anıları anlatıldı, TRT’de dansözün çıktığı, tombala oynanan ve gece yarısı büyük ikramiyeyi kazanan Milli Piyango numaralarının açıklandığı zamanlar… Yaşanan ekonomik kriz nedeniyle dansöz dışında Türkiye’de pek çok kişi zaten böyle girdi yeni yıla. Ben müzik örneği olarak Zeki Müren’den Sezen Aksu’ya, Ahmet Kaya’dan Kazım Koyuncu’ya geniş bir seçki sundum misafirlere. Onlar da getirdikleri havai fişekleri alıp bizi dışarı çıkardı, kimi Fin adetlerini gösterdi. Her şey güzel gidiyordu. Yılbaşına sayılı dakikalar kala ise büyük bir kaşık çıktı ortaya. Yanında da birkaç tane minik at nalı.

At nallarını eritip soğuk suya atmak ve çıkan şekilden gelecek yılı tahmin etmek bir gelenekmiş. Hemen Wikipedia’ya bakarak olayı doğruladım, bizim kurşun dökmenin karşılığıymış bu. Başka ülkelerde de varmış.

Ben saf bir şekilde, herhalde eve asılsın, iyi şans getirsin diye nal getirmişler diye düşünürken arkadaşın “ocakta bunları eriteceğiz” sözüyle saflıktan kurtuldum. O anda aklımda, “Bunlar eroin bağımlısı mı? Neyi eriteceğiz? Az sonra evi narkotik mi basacak?” şeklinde tren vagonları gibi arka arkaya düşünler sıralandı. Meğerse Finlandiya’da yeni yıla girerken bu at nallarını eritip soğuk suya atmak ve çıkan şekilden gelecek yılı tahmin etmek bir gelenekmiş. Ben hemen kutsal bilgi kaynağı Wikipedia’ya bakarak olayı doğruladım, bizim kurşun dökmenin karşılığıymış bu. Başka ülkelerde de varmış. Kovaya soğuk su doldurdum ve ocağın yanında, aile yadigarı koca kaşıkta at nalı eriten arkadaşı izlemeye başladım. Bizim pilav kaşığı da aile yadigarı diyecektim ama anlatması uzun sürer diye sustum. Sırayla eriyen kurşunları suya atınca ortaya şu durum çıktı, Finlandiyalı aile tabii ülkeden de kaynaklı olarak Finlandiya Aile Standartları Enstitüsü onaylıymışçasına aynı şekillere sahip oldu. Kısaca evdeki bütün bireylerin benzer şeyler yaşayacağı görüldü. Bizim için ise her biri farklı, Finli ailenin son 30 yılda hiç karşılaşmadığı şekiller suda belirdi. Bu Avrupalıların bir de kibarlığı var, kendileri için bir örnek çıkan kurşunlar ile ilgili tahminler yapıp bizim her biri ayrı şekilleri görünce araştırmaya girdiler. “Size çıkan şekiller bir halta benzemiyor” diyemiyorlar tabii. Bize ne çıktığını bulmak için telefonlarının adres defterinde kayıtlı tanıdıkların yarısını aradılar, fotoğraf gönderdiler… Ancak sonuç pek yararlı olmadı. “İyi şeyler olacaktır” gibisinden geçiştirme cümleleri ile yorumda bulundular. Gece sonunda biz Türkiye’den gelmiş ve 2022’de Finlandiya’ya kurşun dökmede alanında yeni şekiller kazandırmış bir aile olduk. Kısaca Finlandiya’nın kazancı Türkiye’nin kaybı diyemeyeceğim çünkü eminim Türkiye’den kime şu ara kurşun dökülse üç aşağı beş yukarı bizimkine benzer şekiller çıkar.