Finlandiya NATO’ya üye olacak ama ne zaman?

Üyelikle ilgili olarak pek çok kişinin olumlu baktığı nokta ise Baltık devletlerine destek veriyor olmak. Baltık ülkelerinin oldukça stres içinde olduğu ve Finlandiya’nın da NATO üyesi olmasıyla destek gösterebileceği konuşuluyor. Son yazımda Finlandiya’nın NATO üyeliği ihtimaline dair ülkedeki tartışmaları dile getirmeye çalışmıştım. Perşembe (12 Mayıs) sabahı itibariyle ise NATO üyeliği düşüncesi en üst mevkiden niyet belirtisi olarak ilan edildi. Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ile Başbakan Sanna Marin ortak basın açıklamalarında ülkenin hızlı bir şekilde NATO üyeliği başvurusu yapması gerektiğini dile getirdi. Öncelikle şunu belirtmekte yarar var, bu üyelik için başvuruldu anlamına gelen bir açıklama değil. Toplumun bu konuyu tartışması için birkaç gün önceden devletin en tepesindeki iki ismin pozisyonlarını açıkça belli etmesi. İlerleyen saatlerde de Meclis Savunma Komisyonu aynı görüşte bir açıklama daha yaptı. Yakın zaman kadar 200 sandalyeli Meclis’te 105 milletvekili üyeliği açıkça desteklediğini belirtmişti. 15 vekilin hala bu duruma karşı çıktığı bilinse de destek verenlerin sayısının haftaya çoğalacağı görüşü hâkim. Fin basınına göre pazar günü NATO üyeliği konusunda bir karar hazırlanması ve gelecek hafta parlamentoda üzerine konuşulması büyük bir olasılık. Niinistö’nün açıklamasına göre bu süre biraz uzayabilir çünkü halkın bir kısmı hala bu konuda çekimser. Meclis’ten kararın geçmesi ve resmi başvuru yapılması sonrası ise NATO üyesi ülkelerin bu konuda bir karara varması gerekecek. Bunun da haftalar veya aylar alabileceği düşünülüyor. Bütün sürecin bitmesinden sonra ise Finlandiya NATO üyesi olabilecek. Tartışmalar çeşitli ama Niinistö’nün konunun toplumda daha fazla konuşulmasını istemesi halkın daha fazla kesiminin bu konuda desteğini almak için. Demokratik bir ülkede yaşamanın artısı olarak Fin devleti NATO üyeliğine karşı çıkanların argümanlarını elimine etmeye çalışıyor. Mesela en çok tartışılan konulardan biri NATO üyesi olmadan veya olduktan hemen sonra Rusya’nın bir saldırı düzenlemesi halinde ittifakın destek verip vermeyeceği şeklindeydi. Dün Oslo’da İngiltere ile Finlandiya ve İsveç’in ayrı ayrı imzaladığı anlaşma uyarınca ülkelerden birinin herhangi bir saldırıya uğraması halinde İngiltere askeri destek göndereceği sözünü verdi. Böylelikle İngiltere’nin olası savaşa katılması sonrası NATO’nun ya da en azından ABD’nin katılacağı düşünülüyor. Fakat, gelecek ABD seçimlerinde Donald Trump veya benzer düşüncedeki birinin başkan olması ihtimali Finlerin bir kısmının çekincesi. Bu noktada Finlandiya yine yalnız kalabilir diye seslendirenler var ama buna kısa sürede bir cevap vermek zor. Yine de Trump’ın uluslararası politikaya nasıl bir zarar verdiğini görmek açısından önemli. Üyelikle ilgili olarak pek çok kişinin olumlu baktığı nokta ise Baltık devletlerine destek veriyor olmak. Baltık ülkelerinin oldukça stres içinde olduğu ve Finlandiya’nın da NATO üyesi olması sonrası bir destek gösterebileceği konuşuluyor. Tabii burada Baltık ülkelerinin “Büyük Rusya” hayalinin bir parçası olması, Finlandiya’nın bu düşüncenin dışında yer alması ülke adına rahatlatıcı bir durum. Kaldı ki savunma ittifakına karşı olan bir grubun da öne sürdüğü sebeplerden biri, Rusya’nın Finlandiya’yı işgal etmek gibi bir niyetinin hiçbir zaman olmadığı. Finlandiya’da neredeyse hiç konuşulmayan konulardan biri de NATO üyesi olduktan sonra veya olurken ne kadar silah anlaşması yapılacağı. NATO üyesi olunması sonrası ittifak üyelerinden silah alınması, ordunun modernize edilmesi büyük ihtimalle istenecek. Bu durumun Finlandiya bütçesine ne kadar yansıyacağı ise belirsiz. Belki de Niinistö ve Marin’in konunun biraz daha konuşulmasını istemesindeki sebep, ileride askeri alandaki harcamaların artmasının yönetime büyük bir eleştiri olarak gelmesinin önünü kesmek. Zira Rusya ile ticaret ilişkilerinin kesilmesi ve dünya genelindeki fiyat artışları ülke ekonomisinde etkilerini göstermeye başladı. Yine de Finlandiya’nın büyük bir sürpriz olmaması halinde 2022 sonuna kadar NATO üyesi olacağını söylemek mümkün.