Elimizi tutan mı var?

Gelelim OVP’deki TL yatırımcıları için belirtilen ifadelere. Madem olayın farkındayız, neden şimdiye kadar tedbir almadık ya da bugünden gerekli tedbirleri almayıp, standart tasarruf sahiplerini böyle çaresizce tehlikeli sularda yüzmeye yönlendiriyoruz? Geçtiğimiz hafta Orta Vadeli Program (2024-2026) açıklandı. Program’da temel makro büyüklükler konusunda mevcut durum, gelecek planlamalar ile uygulanacak politikalar ve alınacak tedbirlere ilişkin başlıklar yer almakta. Üzerinde konuşulacak, sorgulanacak çok sayıda nokta olmakla birlikte bizi en çok ilgilendiren başlığı mercek altına alalım istedim. Program’da sıklıkla TL’nin cazibesinin artırılacağı, TL cinsinden tasarruf araçlarının özendirileceği konularına yer verilmiş. Geçtiğimiz hafta yine bir veri açıklandı. TÜİK, yatırım araçlarının reel getirilerine ilişkin aylık, 3 aylık, 6 aylık ve yıllık bilgileri paylaştı. Şimdi bu bültende yer alan bir kaç konuya dikkat çekmek isterim. En temel yatırım araçları: mevduat, döviz, altın ve devlet tahvili. Son 1 yıllık sürece bakalım. Yandaki grafikte görüldüğü üzere genellikle yatırımcısına kaybettirmiş, ortalamada ise hepsi kaybettirmiş. Yine son 1 yılda TL yatırımcısı kendisine hangi yolları açmış diye baktığımızda ciddi şekilde borsaya giriş olduğunu görüyoruz. Hem yatırımcı sayısı hem de yatırımcı başına düşen yatırım miktarı açısından. Buna ilişkin grafik de aşağıda. Bu arada enflasyonu ihmal etmeyelim diye grafiğe onu da yerleştirdim. Grafiğe dikkatlice bakıldığında aylık enflasyonun seyri (yeşil çizgi) ile borsada hem kişi sayısı (mavi çizgi) hem de toplam portföy yatırım tutarı (kırmızı çizgi) yukarı yönlü (Grafikte sol eksen enflasyon ve toplam yatırım tutarını (trilyon TL), sağ eksen ise kişi sayısını (milyon kişi) göstermektedir). Çevreme bakıyorum yakın zamana kadar borsayla hiç ilgilenmeyen kişiler; arkadaşımın babası, başka bir arkadaşımın annesi, diğerinin kardeşi derken birden çevremde sermaye piyasası yatırımcılarının arttığına şahit oldum. Peki bunlar borsadaki yatırım araçlarını ne kadar tanıyorlar, riskleri konusunda ne kadar bilgililer? Çoğu için hiç bir bilgileri olmadığını rahatlıkla söyleyebilirim. Bu arada bilgi olması yeterli değil, riski ne kadar seviyorlar? Eminim en az 2/3’ü riski sevmeyen yatırımcı tipidir. Ancak enflasyon nedeni ile bırakın gelir elde etmeyi anaparadan bile kayıpları olduğunu gören klasik yatırımcılar bu sefer de bilmedikleri sularda yüzmeye başladılar. Tehlikenin ne kadar farkındalar? Bence çok az. Şimdi gelelim OVP’deki TL yatırımcıları için belirtilen ifadelere. Madem olayın farkındayız, neden şimdiye kadar tedbir almadık ya da bugünden gerekli tedbirleri almayıp, standart tasarruf sahiplerini böyle çaresizce tehlikeli sularda yüzmeye yönlendiriyoruz?