Thomas Piketty, kapital kitabında servet ve gelir dağılımının adaletsizliğinin ekonomik büyüme ve istikrarını olumsuz yönde etkilediğini belirtir. Bu nedenle, devletin servet dağılımının düzgün ve adil olmasını sağlamak için gerekli adımları atması gerekir.
Ekonomistlerin eserleri ile ekonomik kalkınma modellerine olan faydaları hepimizin malumudur ve sentez şeklinde bu fikirlerin ülkemiz özelinde bir araya getirmenin önemli olduğunu düşünüyorum. Bu sebep ile değerli isimlerin ekonomimizin büyümesine gelişmesine ve istikrar kazanmasına katkı verebilecek fikirlerini sizlere Türkiye ekonomisi özelinde sunuyorum.
Peter Skidelsky'nin "Para ve Devlet" kitabı, devletin para arzı ve fiyat istikrarını nasıl kontrol edebileceği, ekonomik büyüme ve istikrarı nasıl sağlayabileceği konularını ele alır. Kitaptaki düşüncelerin Türkiye ekonomisi açısından değerlendirilmesinde şunlar öne çıkar:
- Para arzının kontrol edilmesi: Türkiye'de son yıllarda para arzının hızla artması, enflasyonun yükselmesine neden olmuştur. Skidelsky, devletin para arzını kontrol etmesinin önemini vurgular ve enflasyonun önlenebilmesi için gerekli adımların atılması gerektiğini belirtir.
- Fiyat istikrarının korunması: Türkiye ekonomisinde fiyat istikrarının korunması, üreticilerin ve tüketicilerin güvenli bir ortamda ekonomik kararlar vermelerine yardımcı olabilir. Skidelsky, fiyat istikrarının devlet tarafından korunması gerektiğini belirtir.
- Adil ve düzgün bir servet dağılımı: Skidelsky, ekonomik istikrarın ve büyümenin sağlanması için servet dağılımının adil ve düzgün olmasının önemine vurgu yapar. Türkiye ekonomisinde servet dağılımının adaletsizliği, ekonomik istikrarı ve büyümeyi olumsuz etkileyebilir.
Stephanie Kelton'un "Modern Para Teorisi" kitabı, para arzının ve borçlanmanın nasıl çalıştığını, para sisteminin ekonomik istikrar ve büyüme üzerindeki etkilerini ele alır. Kitabın Türkiye ekonomisi açısından değerlendirilmesinde şunlar öne çıkar:
- Para arzı: Türkiye ekonomisinde son yıllarda para arzının hızla artması, enflasyonun yükselmesine neden olmuştur. Kelton, para arzının devlet tarafından kontrol edilmesinin ve özelleştirilmemesinin önemini vurgular.
- Borçlanma yöntemlerinin yeniden değerlendirilmesi: Türkiye ekonomisinde borçlanma, ekonomik istikrar ve büyüme için bir araç olarak kullanılabilir. Kelton, borçlanmanın nasıl etkili bir şekilde kullanılabileceğini ele alır ve borçlanma yöntemlerinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurgular.
- Ekonomik büyüme için yapısal reformlar: Kelton, para ve borçlanma sisteminin ekonomik istikrar ve büyüme üzerindeki etkilerini ele alır. Türkiye ekonomisinde yapısal reformların yapılması, ekonomik istikrarı ve büyümeyi destekleyebilir.
Daron Acemoğlu'nun "Dar Koridor" kitabı, ekonomik büyüme ve istikrar için gerekli olan makroekonomik ve mikroekonomik faktörleri ele alır. Kitabın Türkiye ekonomisi açısından değerlendirilmesinde şunlar öne çıkar:
- Yapısal kalite: Acemoğlu, ekonomik büyüme ve istikrar için güçlü bir yapısal kalitenin önemine işaret eder. Türkiye ekonomisinde yapısal kalitenin geliştirilmesi, ekonomik istikrar ve büyümeyi destekleyebilir. Bir ülkenin ekonomik, sosyal ve politik yapısının kalitesidir. Bu kalite, ülkedeki hukukun güçlülüğü, yargı sisteminin tarafsız olması, piyasaların rekabetçi olması, ülkedeki yatırım ortamının güvenli ve cazip olması gibi faktörleri içerir.
- Rekabetçi piyasalar: Acemoğlu, rekabetçi piyasaların ekonomik büyüme ve istikrar için önemine işaret eder. Türkiye ekonomisinde rekabetçi piyasaların geliştirilmesi, ekonomik büyüme ve istikrarı destekleyebilir.
Thomas Piketty'nin "Capital in the Twenty-First Century" adlı kitabında, ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği, zenginliğin ve gelir dağılımının adaletsizliğinin artması ve kapitalizmin uzun dönemli ekonomik sorunları hakkında önemli yorumlar bulunur.
- İnovasyon: Acemoğlu, inovasyonun ekonomik büyüme ve istikrar için önemine işaret eder. Türkiye ekonomisinde inovasyona teşvik edilmesi, ekonomik büyüme ve istikrarı destekleyebilir.
Stiglitz'in "Progressive Capitalism" kitabındaki başlıca yorumları Türkiye ekonomisi özelinde şöyle değerlendirilebilir:
- Rekabetçi piyasalar: Stiglitz, rekabetçi piyasaların ekonomik büyüme ve gelişme için önemli olduğunu vurgular. Türkiye'de, hükümet ve devlet şirketlerinin piyasalardaki hakimiyeti ve rekabeti engelleme eğilimi, rekabetçi piyasaların oluşmasını ve ekonomik büyümenin hızlandırılmasını zorlaştırabilir.
- Sosyal adalet: Stiglitz, sosyal adaletin ekonomik büyüme ve istikrar için önemli olduğunu belirtir. Türkiye'de, sosyal adaletin eksikliği, ekonomik büyümenin düzenli olmamasına ve ekonomik istikrarın bozulmasına neden olabilir.
- Ekonomik fırsat eşitliği: Stiglitz, ekonomik fırsat eşitliğinin ekonomik büyüme ve istikrar için önemli olduğunu vurgular. Türkiye'de, ekonomik fırsat eşitliğinin eksikliği, ekonomik büyümenin düzenli olmamasına ve ekonomik istikrarın bozulmasına neden olabilir.
Thomas Piketty'nin "Capital in the Twenty-First Century" adlı kitabında, ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği, zenginliğin ve gelir dağılımının adaletsizliğinin artması ve kapitalizmin uzun dönemli ekonomik sorunları hakkında önemli yorumlar bulunur. Türkiye ekonomisi açısından, bu fikirler şunları içerebilir:
- Gelir dağılımının adaletsizliğinin azaltılmasının ekonomik büyüme ve istikrar için önemi
- Zenginlik birikiminin uzun dönemli ekonomik istikrarı tehdit etmesi ve vergi sistemlerinin bu sorunları çözmelerine yardımcı olması
- Ekonomik büyümenin sürdürülebilirliğinin ve ekonomik katılımın artmasının önemi.
Jeremy Rifkin'in "The Green New Deal" adlı kitabında, yeşil bir ekonomik modelin önemi, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, emisyonların azaltılması ve ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği gibi konular hakkında önemli yorumlar bulunur. Türkiye ekonomisi açısından, bu fikirler şunları içerebilir:
Stiglitz ve Acemoglu gibi ekonomistler, rekabetçi ve serbest piyasa ekonomisi oluşturmanın ekonomik büyüme ve gelişme için önemli olduğunu belirtir.
- Ekonomik büyümenin yeşil bir ekonomik modelle sürdürülebilir hâle getirilmesinin önemi
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının artması ve enerji verimliliğinin arttırılmasının ekonomik büyüme ve istikrar için önemi
- İklim değişikliğine karşı müdahil olma amacıyla ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği ve emisyonların azaltılmasının önemi.
Türkiye ekonomisinin gelişmesi için yapılacakları bu isimlerden edindiğimiz öngörü ile kısaca toparlayacak olursak;
1-Rekabetçi bir piyasa ekonomisi oluşturulması: Stiglitz ve Acemoglu gibi ekonomistler, rekabetçi ve serbest piyasa ekonomisi oluşturmanın ekonomik büyüme ve gelişme için önemli olduğunu belirtir. Bu, yatırımları teşvik etmek, üretim maliyetlerini düşürmek ve ürün kalitesini artırmak gibi avantajları içerir. Ayrıca, ekonomik etkinliklerin düzenlenmesi, piyasa manipülasyonlarının önlenmesi ve haksız rekabetin engellenmesi gibi konuların da ele alınması gerekir.
2-İnsan haklarının güvence altına alınması: Acemoglu, insanların haklarının korunmasının ekonomik büyüme için önemli olduğunu vurgular. İnsan haklarına önem verilmesi, ekonomik fırsatların artmasına, çalışma motivasyonunun artmasına ve yatırımların teşvik edilmesine yardımcı olabilir. Hakların güvence altına alınması ile insanların ekonomik etkinliklerine olan güvenini artırır ve ekonomik istikrarı sağlar.
3-Sürdürülebilir ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının artırılması: Rifkin,
New Green Deal kitabında sürdürülebilir ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının ekonomik gelişme için önemli olduğunu belirtir. Bunun için devletin, yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesine ve kullanımına yönelik yatırımlar yapması, teşvik vermesi ve mevcut enerji kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlaması ve yapay zekâ teknolojilerine arge teşvikleri sunması gerekir.
4-Para arzının ve fiyat istikrarının kontrol edilmesi: Skidelsky ve Kelton, para arzının ve fiyat istikrarının önemine vurgu yaparlar. Devletin para arzının kontrol edilmesi, enflasyonun önlenmesine ve ekonomik istikrarın sağlanmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, fiyat istikrarının korunması da üreticilerin ve tüketicilerin ekonomik kararlarını verirken güvenli bir ortam sağlar.
5-Dengesiz servet dağılımının önlenmesi: Piketty, kapital kitabında servet ve gelir dağılımının adaletsizliğinin ekonomik büyüme ve istikrarını olumsuz yönde etkilediğini belirtir. Bu nedenle, devletin servet dağılımının düzgün ve adil olmasını sağlamak için gerekli adımları atması gerekir.
Yukarıdaki maddeler, Türkiye ekonomisinin gelişmesi için yapılması gereken önemli adımları içeriyor. Kısaca ekonomik alanlarda bu maddeler özelinde yapısal reformlar yapmak gerekiyor.