Geçen haftanın Türkiye için en güzel gelişmesi Karadeniz doğalgazının sisteme akışının sağlanmasıydı. Ne yazık ki rakamsal olarak değil seçim yatırımı olarak abartıldı. Toplam rezerv 700 milyar m3. Türkiye'nin yıllık ihtiyacı 55-60 milyar m3.
Dünyada Gündem: Geçen haftanın en olumlu gelişmesi Çin’den gelen ilk çeyrek büyüme rakamıydı. 2022 yılının son çeyreğinde %2,9 büyüyen Çin için uzmanlar, 2023 ilk çeyreğinde %4 büyüme beklerken %4,5 büyüme gerçekleşti.
ABD ise, işe alım ve enflasyonda yavaşlama ile krediye ulaşımındaki daralma durgunluk endişelerini artırdı. Bu yüzden Fed’in Mayıs ayında faiz artışını pas geçme olasılığını artırırken Fed’in şahin yetkilileri enflasyonun hâlen yüksek olduğunu söyleyerek faizin Mayıs ayında 25 baz puan artırılmasında ısrarcı görünüyorlar.
Çin’den ve ABD den gelen haberler, global piyasaları “dünyada durgunluk artacak mı, yoksa dipten dönüyor muyuz” ikileminde bırakacak sanırım. Dünya bu haberleri sindirmeye çalışırken hisse senedi piyasaları da oldukça kararsız. ABD borsalarının yükselmek hatta yatayda kalmak yerine gevşemesi gerektiğine inanan oldukça fazla oyuncu var. ABD şirket kârlarındaki çeşitlilik de kafa karıştırıyor. Yine de ABD borsaları desteklerinde tutunmayı becerirken Avrupa borsalarının daha iyimser kalacağı tahmin ediliyor.
Türkiye’de Gündem: Geçen haftalarda özellikle Mehmet Şimşek ismiyle mevcut iktidarın ortodoks ekonomi politikalarına geri döneceği algısı uyanmıştı. Bayram günü Erdoğan’ın “Bu kardeşiniz olduğu müddetçe faiz yükselmez. Göreceksiniz faiz de enflasyon da, kur da düşecek” sözleri tüm algıyı ve umutları çöpe attı. Mehmet Şimşek ismi ilk duyulduğunda yazmıştım.” Global sermaye mevcut iktidara güvenip Türkiye’ye yatırım yapmaz.
Mehmet Şimşek bunu bilerek ekonominin başına geçmez.” Zaten geçse bile “Ben ekonomistim” diyen Erdoğan kimseyi dinlemediği için başarılı olamaz. Bayraktar, ekonomi yüksek lisansı yapmış biriydi, onun zamanında da aynı şeyleri söyledim.”Bayraktar böyle dramatik hatalar yapamaz, ekonominin kötüye gitmesinin tek sebebi Erdoğan’dır” diye.
Erdoğan’ın ekonomiyi bilip bilmemesini de geçtim, bakıyor ama görmüyor. En büyük sorun bu. Hâlen “faiz düşecek” diyor. MB’nin “politika faizini” işlevsiz hâle getirerek kendi Merkez Bankasının karizmasını sıfırlayan medeni tek bir ülke yok dünyada. Politika faizi %8,5 ama mevduat faizleri %30, kredi faizleri %40 olmuş. Faizi düşürüp kurları patlatınca enflasyonun, Türkiye’de ejderhaya döndüğünü bu ülke defalarca gördü. 2018’de gördü, 2021 yılında gördü. Bakan ama görmeyen sadece Erdoğan.
Rezerv sahipliğinde ilk on sıradaki ülkeler. Rusya, İran, Katar, Türkmenistan, ABD, Arabistan, BAE, Nijerya, Venezuela, Cezayir. Gördüğünüz gibi ABD dışında doğalgaz devi olmak onlara pek bir şey katmamış.
Geçen haftanın Türkiye için en güzel gelişmesi Karadeniz doğalgazının sisteme akışının sağlanmasıydı. Ne yazık ki rakamsal olarak değil seçim yatırımı olarak abartıldı. Toplam rezerv 700 milyar m3. Türkiye'nin yıllık ihtiyacı 55-60 milyar m3. Borulardan ilk akış sağlandı. İlk bir yıl 4,5 milyar m3 çıkarılabiliyor. 2. faz da devreye girince yani 2027 yılında 15 milyar m3 çıkacak. Tam kapasite ile devreye gireceği 10 yıl sonunda bugünün ihtiyacının yarısı karşılanabilecek.
Sonuçta Türkiye için olumlu bir gelişme. Türkiye, 2022 yılında doğalgaza 100 milyar dolar ödedi. Önümüzdeki beş yıl içinde 10 milyar ile 25 milyar dolar daha az ödeyecek demek bu. Ama bu iktidarın yarattığı ekonomik kaos içinde 10 milyar, 25 milyar dolar ne yazık ki devede kulak. Şimdiye kadar neden çıkarılmadı? Vallahi onu Demirel, Özal hükümetlerine hatta 20 yıldır iktidar olan Erdoğan'a sormak gerek. Sanırım teknolojimiz yetersizdi.
Bu arada iktidar öyle bir havaya girdi ki, dünyanın en büyük doğalgaz ihracatçısı olduk sanki. Tespit edilenlere göre bizim 700 milyar m3’lük rezerv dünyada 25. sırada. Tepede 48 trilyon m3 ile Rusya var ve dünyanın bilinen rezervlerinin %23 üne sahip. ABD de beşinci sırada, 12 trilyon m3 ile. Adamların yıllık tüketimleri 1 trilyon m3 civarında.
Rezerv sahipliğinde ilk on sıradaki ülkeler. Rusya, İran, Katar, Türkmenistan, ABD, Arabistan, BAE, Nijerya, Venezuela, Cezayir. Gördüğünüz gibi ABD dışında doğalgaz devi olmak onlara pek bir şey katmamış. Bu iktidarın, bu kafasıyla Türkiye'de onlara benzer. Ama liyakatli ve bilgili kadrolar ülke yönetimine gelirse doğalgaz çorbaya lezzet katar.
PİYASA: 14 Nisan MB verilerine göre; MB bankası brüt döviz rezervi 400 milyon dolar artmış.
BBDK verilerine göre; 14 Nisan haftası kredi artışı devam etti. 133 milyar lira. Nisan ayı ortalaması 121 milyar liraya yükseldi.
Borsaya 179 milyon dolarlık yabancı girişi oldu. Bu yılın en yüksek haftalık yabancı girişi olsa da “yabancılar acaba geliyor mu?” demek için henüz çok erken.
DOLAR/TÜRK LİRASI: Geçen hafta “En yüksek 19,45 en düşük 19,38 olur. Bu hafta bayram haftası. Türkiye’de genel olarak bayram önceleri dolarda düşüş olur. Bunun etkisi ile en düşüğü veya biraz altını görebiliriz.” diye tahmin etmiştim. Haftayı 19,40 liradan kapadı. Eğer zıplama olmazsa, sürekli bu cümleyi yazıyorum çünkü ciddi zıplama riski var ve eninde sonunda zıplayacak. Nereye kadar zıplayacak göreceğiz. Eğer zıplama olmazsa bu haftayı 19,58 ile 19,63 lira arasında kapatacağını tahmin ediyorum. Türkiye’de iki, üç ayrı kur fiyatı oluşuyor. İktidarın bugün, yarın Kapalıçarşı fiyatlarını da kontrole alacağını düşünüyorum.
BİST100: Direnci için 5100 puan demiştim, bu hafta da direnç aynı. Yukarı gitmek için burasını kırıp bir hafta üstünde kalmalı. Destek 4700 puanda. Altına gelirse düşüş şiddetlenir.
ALTIN/ONS: “Benim iki senaryom var. 1- Bu haftadan başlayarak sekiz hafta civarı 2000 ve 2050 dolar arasında kalıp sonra 2000 dolara göre %15 ile %25 kadar yukarı yapması. 2- bu haftadan başlayarak beş hafta 1950 – 2000 dolar arasında kalıp sonrasında 2000 dolardan %15 aşağı gitmesi.” Bu cümle bir müddet sabit kalacak. Geçen haftayı 1982 dolardan kapadı. Bu hafta 2000 dolar civarı bir yükseliş olabilir.
İktidar öyle bir havaya girdi ki, dünyanın en büyük doğalgaz ihracatçısı olduk sanki. Tespit edilenlere göre bizim 700 milyar m3’lük rezerv dünyada 25. sırada.
EURO/USD: 1,1030, 1,1180 direnç, 1,14 güçlü direnç, 1,1180 ile 1,14 arası bir yerde yükseliş durabilir. 1,0890 destek. Haftaya 1,1130 ile 1,1180 arası görülürse 1,0650 civarından Avroya dönenler kar satışı yapıp yeniden dolara dönebilirler.
BRENT PETROL: Fiyatı 70 dolara geldiğinde “70 doların altına inmez, inse bile kapanış yapmaz” demiştim. 10 Nisan tarihinde de yükselişin 86 dolar üstünde kalamayacağını, 78 – 86 dolar arasında yataya geçeceğini yazmıştım. 87 doları gördüğü bir önceki haftadan sonra geçen haftayı 81,46 dolardan kapadı.
BITCOIN: Yine 10 Nisan tarihinde Bitcoin de yükselişin devamı için 31.500 dolar üstünde kapanış yapması gerektiğini yazmıştım. Beceremedi. Yönünü aşağıya çevirmiş görünüyor. 23.300 dolara kadar gevşeyebilir. Gevşemeyi önlemek için 29.000 dolar üstünde kalmalı.
GÜMÜŞ: “22,50 doları geçerse 26,30 doları deneyebileceğini yazmıştım. 26 doları gördü. 26 dolar geçilip bir hafta üstünde kalmadan yukarı hareketin devam edeceğini söylemek zor. Şimdilik görüntü 23,80 dolara kadar gevşeyeceği.
TR TAHVİLLER: Son zamanlarda TR tahvillere de çaktırmadan satış geliyor. On yıllık tahvil faizleri %10,50 ortalamadan %12,25 seviyelerine; iki yıllık tahvil faizleri ise %10,70 ortalamadan %15 seviyelerine yükseldi. İki yıllık tahvilde %15,60 seviyesi direnç ve oradan alış gelmiş tahvile. 10 yılllık tahviller eninde sonunda %18 görür, şimdiden yazayım.