Birleşik Kamu-İş: Yeni asgari ücret, açlık sınırının altında

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun Ar-Ge birimi KAMU-AR, dört kişilik bir ailenin, dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi için tüketmesi gereken gıdanın yanı sıra diğer ihtiyaçlarını da yoksunluk hissi çekmeden karşılayabilmesi için yapması gereken harcamaları dikkate alarak hesapladığı açlık-yoksulluk sınırı araştırmasının Aralık 2024 sonuçlarını açıkladı. Raporda, şu tespit ve görüşlere yer verildi:

*Açlık sınırının bir önceki aya göre 691 lira arttığı aralıkta gıda dışındaki ihtiyaçlar için yapılması gereken harcama ise 677 liralık artışla 47 bin 792 liraya çıktı. Her ikisinin toplamından oluşan yoksulluk sınırı ise önceki aya göre 1 bin 367 lira arttı. 2024 yılının tamamında ise açlık sınırı 6 bin 773 lira, gıda dışındaki ihtiyaçlar için yapılması gereken harcama 17 bin 438 lira ve yoksulluk sınırı 24 bin 211 liralık artış kaydetti.

Asgari ücret açlık sınırından bin 152 lira düşük

*Açlık sınırı, bu yıl sonuna kadar 17 bin lira olarak uygulanan asgari ücretin 6 bin 46 lira üzerine çıktı. Ocak ayından itibaren uygulanmaya başlanacak olan 22 bin 104 liralık yeni asgari ücret ise daha uygulanmadan açlık sınırının bin 152 lira altında kaldı.  Diğer bir ifadeyle asgari ücret dört kişilik bir ailenin sadece 28 günlük beslenme harcamalarına yetecek. Yeni asgari ücret yoksulluk sınırının ise üçte birini bile karşılamıyor. Buna göre ailede iki kişinin asgari ücretle çalışarak kazanacağı ücret bile yoksulluk sınırına ulaşmıyor.

*2024 yılsonu enflasyonu TÜİK’e göre bile yüzde 46-47 seviyesinde gerçekleşecek. Yapılan yüzde 30 oranındaki zam 2025 yılı asgari ücretinin, daha başlangıçta 2024 yılı asgari ücretinin reel olarak yüzde 11-12 oranında altında kalmasına yol açacak. Bu reel gerileme enflasyonla mücadelenin tüm faturasının ücretlilere yüklenmek istendiğini ve ücretlileri zor bir yılın beklediğini de gösteriyor.

Açlık sınırı

*Ankara’da en fazla alışveriş yapılan marketlerden derlenen fiyatlara göre, dengeli beslenebilmek için et- balık- yumurta için aylık olarak yapılması gereken harcanmanın tutarı aralıkta bir önceki aya göre 131 lira, yıllık olarak ise 2 bin 94 lira artarak 6 bin 631 lira oldu.

*Bir önceki aya göre 28 lira artarak 4 bin 591 liraya yükselen süt, yoğurt ve peynir için yapılması gereken harcama son bir yılda ise 866 lira arttı. Meyve için harcanması gereken para önceki aya göre 427 lira arttı, geçen yılın aynı ayına göre ise 768 lira artarak 2 bin 267 lira oldu.  Sebze için harcaması gereken tutar ise önceki aya göre 100 lira azaldı, geçen yılın aynı ayına göre ise bin 174 lira artarak 3 bin 455 lira olarak hesaplandı.

*Ekmek, un ve makarna gibi ürünler için yapılması gereken harcama aralıkta 138 lira artarak 2 bin 49 liraya, pirinç ve bulgur harcamaları 21 lira artarak 873 liraya çıktı. Yağ için yapılması gereken harcama ise 25 liralık artışla 626 liraya yükseldi. Şeker, bal, pekmez, reçel harcaması önceki aya göre 13 lira artarak bin 557 lira oldu. Aynı ailenin zeytin için yapması gereken harcama ise 746 lirada kaldı. Yetişkin erkek için 2.800, kadın için 2.200, genç için 3.000 ve çocuk için de 1.600 kalori esas alınarak yapılan hesaplamaya göre kasım ayı açlık sınırı yetişkin erkek için 6 bin 790 lira,

Gıda dışı harcamalar

*Yoksulluk sınırının belirlenmesinde gıda dışı ihtiyaçların fiyat değişimleri de esas alınarak yapılan araştırmaya göre, dört kişilik bir ailenin gıda dışındaki ihtiyaçlarını "insan onuruna yaraşır bir şekilde ve yoksunluk hissetmeden" karşılayabilmesi için gereken harcama tutarı da aralıkta 47 bin 792 liraya yükseldi.

*Aralıkta dört kişinin giyim ve ayakkabı harcamaları ortalama 2 bin247 liraya, barınma (kira dâhil) harcamaları ortalama 12 bin 665 liraya, ev eşyası harcamaları 5 bin 802 liraya, sağlık harcamaları 1.927 liraya yükseldi. Ulaştırma harcamaları 13 bin 597 liraya çıktı. Haberleşme harcamaları bin 429 liraya yükselirken eğlence ve kültür harcamaları bin 372 liraya çıktı, eğitim harcamaları bin 187 lirada kaldı. Tatil-otel harcamaları 5 bin 58 liraya ve çeşitli mal ve hizmetlerle ilgili harcamalar 2 bin 506 liraya kadar çıktı.

Yoksulluk sınırı

*Dört kişilik bir ailenin insan onuruna yaraşır şekilde yoksunluk hissi duymadan yaşayabilmesi için yapması gereken gıda ile gıda dışı harcamaların toplam tutarını gösteren yoksulluk sınırı ise 2024 yılı sonunda 71 bin 48 liraya tırmandı. Yoksulluk sınırında yılın tamamındaki artış 24 bin 211 lira olarak hesaplanıyor.