Yerel basında çıkan haberlere göre, 1890'dan 1894'e kadar Dahomey hükümdarı olan Kral Behanzin'in asasının Paris'te bir müzayededeki satışı, Beninli yetkililerin talebi üzerine son anda engellendi.
Müzayede kataloğunda, 8 bin avroya satışa çıkan asanın "Behanzin Kralı tarafından sömürge birliklerine hediye edildiği" ifadesinin yer alması, Beninli yetkilileri harekete geçirdi.
Benin tarafının, satışın durdurulmasına ilişkin Fransız yetkililerle temas kurması üzerine Fransa Kültür Bakanlığı, asayı satışa sunan müzayede evinden satışı durdurması talebinde bulundu.
Satışa çıkmayan asanın ülkesine dönmesi için Benin Kültür Bakanlığının girişimlerde bulunduğu öğrenildi.
Benin makamları, asanın "hediye edilmediğini", emperyalist güçler tarafından yağmalanarak kaçırıldığını belirtiyor.
Kral Behanzin'in asası
Dahomey Krallığı, Batı Afrika'da bugün Benin'in tamamı, Nijerya'nın batısı ve Gana'nın da belli bir bölümünü kapsayan bölgede 17'nci yüzyılın sonundan, 1900'lerin başına kadar varlık gösterdi.
Dahomey'in 11'inci ve son hükümdarı, 1890'dan 1894'e kadar tahtta kalan Kral Behanzin'in, Fransız sömürgeciliği ve emperyalizme karşı mücadelesi nedeniyle Benin tarihinde özel bir yere sahip olduğu biliniyor.
Yenilgiye uğrayan bir düşmanın karaciğerini tutan el tasvirinden oluşan ahşap asa, Kral Behanzin'in otoritesinin sembolü kabul ediliyor.
- Fransa'ya kaçırılan Kral Behanzin'in hazinesi de iade edilmişti
Benin'den Fransa'ya kaçırılan tarihi eserlerin iadesine ilişkin süreç 2016'da başlamıştı.
Benin Cumhurbaşkanı Patrice Talon, Kral Behanzin'in hazinesinde yer alan ve Paris'e kaçırılan 26 parçanın iadesi için 2016'da Fransa'dan talepte bulunmuştu.
Dahomey Krallığı'nın merkezi olan Abomey Sarayı'ndan 1892'de kaçırılan eserler, 2003'ten iade edildiği 2021'e kadar Paris'teki Quai Branly-Jacques Chirac Müzesi'nde sergileniyordu.
Söz konusu 26 parça, Kasım 2021'de Benin'e gönderilmişti.
Benin'in UNESCO Daimi Temsilciliğine göre, Fransa'da Benin'e ait 4 bin 500 ila 6 bin eser bulunuyor.
- Fransa'da Afrika'ya ait yaklaşık 90 bin tarihi eser var
Fransa'nın elinde, 46 bini 1885-1960 döneminde kaçırılmış Sahra Altı Afrika'ya ait yaklaşık 90 bin tarihi eser bulunuyor.
Eserlerin büyük bölümü, başta başkent Paris olmak üzere, birçok şehirdeki müzelerde sergileniyor.
Fransa, 1524'te başlattığı sömürgecilik faaliyetleriyle Afrika'nın batısı ve kuzeyinde 20'den fazla ülkede hakimiyet kurmuş, kıtanın yüzde 35'i 300 yıl boyunca Fransızların kontrolünde kalmıştı.