“Toplumsal cinsiyet eşitliğinin kurumsallaşmasının ve yerelleşmesinin önemli araçlarından biri ‘Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme (TCDB)’ yaklaşımıdır. Aslında TCDB girişimleri uzun vadede gerçekleşecek süreçlerdir; amaç olarak değil, strateji olarak görülmelidir. TCDB için her yerel düzey kendi stratejisini kendi öncelikleri doğrultusunda belirlemelidir.”
Loading...
YERELDE TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ
Kadınların ve erkeklerin -toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinden dolayı- kentsel hizmetlerden beklentileri, ihtiyaçları ve talepleri aynı değildir. Öyle ki genç bir kadının ihtiyacı ile göçmen bir kadının ihtiyacı aynı olmadığı gibi, bekar bir erkek ile yaşlı bir erkeğin ihtiyacı da aynı değildir. Kadınların ve kız çocuklarının gereksinimleri ile erkeklerin ve oğlan çocuklarının gereksinimleri- yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik statü, eğitim düzeyi, medeni durum gibi- bir dizi faktörden kaynaklı olarak farklılık gösterir.
TOPLUMSAL CİNSİYETE DUYARLI BÜTÇELEME NEDİR?
TCDB, toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifini tüm politikaların merkezine yer alan bir anlayış olan anakımlaştırmanın en temel aracıdır.
- İnsan merkezli ve modern bir bütçe yaklaşımdır.
- Vergilerin ve harcamaların belirlenmesinde kadınlar ve erkeklere ait önceliklerin gözden geçirilmesidir.
- Toplumsal cinsiyet eşitliği bakışının kuruluşunun tüm program, plan, politikalarına taşınması çabasıdır.
- Toplumsal cinsiyet eşitliğini anaakımlaştırmayı hızlandırmanın bir yoludur.
- Bütçelerin hem gelir hem harcama tarafı ile ilişkilidir
- Her bütçe sistemi ve programına uygulanabilir.
- Bütçenin kadınlar ve erkekler (ve de elbette kız çocukları ve oğlan çocukları) üzerindeki etkilerini izlemeyi karşılaştırmayı ve analiz etmeyi gerektirir.
- Hedefli ve etki odaklı bir bütçelemedir.
- Kamu harcamaların verimli tahsisine olanak verir.
- Daha geniş bir paydaş katılımını sağlar.
- Bütçelerin hazırlık, uygulama ve denetim aşamalarının toplumsal cinsiyete duyarlı hâle gelmesidir.
- Değişimi tetikleyen, uzun soluklu bir süreçtir.
- Bütçelerin izlemelerinin sürekli hâle gelmesidir.
TOPLUMSAL CİNSİYETE DUYARLI BÜTÇELEME NE DEĞİLDİR?
- Kadınlar ve erkekler ya da kız ve oğlan çocuklar için ayrı bütçeler geliştirmek demek değildir.
- Sadece kadınları ve kız çocuklarını ilgilendiren politika ve hizmetler için harcamaların artması anlamına gelmez.
- Bütçenin kadınlar ve erkekler arasında yarı yarıya bölünmesi anlamına gelmez.
Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçelemeye Yönelik Olası İtiraz ve Dirençler
- Zaten küçük bir belediyeyiz, bizim için bunlar imkânsız.
- Kaynaklarımız ve bütçelerimiz çok sınırlı, ana kalemlere zor yetiyor.
- Bu konuda çalışacak bilgi ve uzmanlığımız yok.
- Belediye birimlerinde bütçe süreci bu kadar katılımcı yürümüyor.
BELEDİYELER İÇİN TOPLUMSAL CİNSİYETE DUYARLI BÜTÇELEME EL KİTABI
Belediyelerde “
Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme” konusunda uzun soluklu bir kapasite artırımına katkıda bulunması ve yerel savunuculuk aracı olarak kullanılması amacıyla
Ayşe Kaşıkırık, Dr. Ece Öztan, Hilal Dokuzcan, Melek Toprak ve Sevilay Karapınar’ın katkılarıyla "
Belediyeler İçin Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme El Kitabı" hazırlandı.
Yazarları arasında olmaktan memnuniyet duyduğum bu el kitabı,
Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı ile
Amasra Belediyesi iş birliğinde yürütülen ‘
Amasra Belediyesi'nde Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme Projesi’nin bir çıktısı olup, bu proje ile Amasra Belediyesi'nde toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ilgili faaliyetlerin daha anlaşılır ve daha etkili olabilmesi için toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme konusunda belediye bünyesinde farkındalık kazandırılması ve kapasite güçlendirilmesi amaçlandı.
İçinde belediyelerde toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme için kontrol listesinin, dünyadan ve Türkiye’den bu konudaki iyi uygulama teşkil eden belediyelerin (Berlin, Viyana, Elbasan, Eskişehir Büyükşehir, Nilüfer ve Odunpazarı) yer aldığı “Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme” el kitabına buradan erişilebilir:
https://www.esitlikvekapsayicilikagi.org/wp-content/uploads/2023/02/KAPI-NDI-Brosur.pdf.
Bu el kitabının belediyelerde toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme uygulamalarının yaygınlaşmasına ve kurumsallaşmasına katkı sunması dileğiyle…
Faydası bol olsun.