Avcılar Belediye Başkanı Hançerli: 2029'da Avcılar'da riskli bina kalmayacak

Olası depreme karşı ilçedeki hazırlıklar hakkında bilgi veren Hançerli, 1999 öncesi inşa edilen riskli 2 bin 20’den fazla binanın dönüştürüldüğünü belirtti. 2019’da seçildikten sonraki dönüşüm sayısının da bin 500’ü geçtiğini söyleyen Hançerli, şöyle konuştu:

Yaptıklarımızı anlatmanın konuşmanın belki zamanı geldi geçiyor. Uluslararası arenada Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve değişik uluslararası arenada fark edildik.

Yani oradan fark edildik ve davetler aldık. Bu davet Birleşmiş Milletler nezdinde üçüncü davet.. İlçe Belediye Başkanı olarak Türkiye'den üst düzey bir toplantıda konuşma yapan başka bir Belediye Başkanı olmamış. Birleşmiş Milletler'deki süreçler, ilişkiler hükümet nezdinde hükümetin önerisiyle yapılan işlemler. Amerika'daki basın, New York'taki basın bize şunu söyledi: “Siz ilginçtiniz çünkü hükümetinizin önerdiği, hükümetinizin gönderdiği bir temsilci değildiniz. “ Özellikle ikinci toplantıda Eposos Başkanı’nın davetiyle gittik ve orada üst düzey bir politik forumda görüşlerimizi ifade ettik. Bu defa şimdi genel kurul öncesi Birleşmiş Milletler üyesi olan 193 ülkenin, belki de 193 liderinin ya da 10'a yakın liderin katılacağı bizim Cumhurbaşkanımızın da katılacağı ve konuşma yapacağı söz alacağı genel kurul öncesi; Genel Kurulda alınacak kararları etkileyecek bir toplantıda Orta Doğu ve Batı Asya Bölge Teşkilatı‘nda (MEWA) Orta Doğu ve Batı Asya bölgesinin temsilcisi olarak New York'ta Birleşmiş Milletler Genel merkezinde 17 Eylül'de bir konuşma yapacağız. Yerel perspektif gündemli bir toplantı. Orada kendimizi ifade edeceğiz.

Sadece bugün değil daha önce hep Avcılar'ı konuştuk, Avcılar'da ki dönüşümü konuştuk yani bu 4 yıllık süreçte yapılan dönüşümü konuştuk. Bu dönüşümün modelini anlattık. Bunu hem Türkiye'de hem dünyada çözüm önerisi olarak sunduk. Tabii şimdi de özellikle zor bir bölgenin çatışmaların yaşandığı, göçlerin yaşandığı, bir coğrafyadan Birleşmiş Milletler'de görüşlerimizi ifade edeceğiz.

Avcılar Belediye Başkanı olarak benim görüşlerim bir teorik kitaplarda yazılmış ya da bir yerlerde yazılmış bir görüş olarak kalmadı bunlar pratikte denenmiş, sınanmış ve uygulanmış öneriler.

Türkiye ortalamasının çok ama çok üzerindeyiz. İstanbul ortalamasının da ilçeler bazında en az iki katıyız. Yol aldık. Avcılar’da çok uzun çalışmalar yaptık. Bir görüşe göre 99 yılından önce yapılmış yapıların tamamının riskli olduğu ifade ediliyor, değişmesi gerektiği söyleniyor. ‘Peki, kaç yapınız var’ dediğinizde yıl 2019, seçilir seçilmez ikinci ayda bütün yapıları dijital ortama aktarmıştık. 11 bin 893 planlı alanlarda 99’dan önce yapılmış yapımız vardı. Şimdi bunların tamamının riskli ve dönüşmesi gerektiğini düşünürseniz bizim sayımız yüzde 20’lerde ama bir görüş, yani bilimsel bazı çalışmalarla, örneklem yöntemiyle yapılan çalışmalardaki sonuç şu: 99 öncesinde yapılan yapıların yüzde 40’ının acil yenilenmesi gerektiği düşünülüyor. Dolayısıyla yaklaşık 4 bin 500 bina. 2 bini gitti, yarısındayız. Tesadüf değil. Bu binaların tamamı, bizim dışımdaki tüm devlet yetkilileri ya da farklıları konuştuğunda hep bina yapmaktan bahsederler, yani boş arsaya yapılan binadan.

Biz ilk günden itibaren şunu söylüyoruz. Yeni bina yapmak, boş yere bina yapmak, boş arsalara bina yapmak dayanıklı, güvenli bir şehrin inşasına bir katkı sunmaz. Biz, eski, riskli, tehlikeli olabilecek yapıların dönüşümünden bahsediyoruz. Çalışmalar yaptık mı, yaptık. Bir kanunumuz var. Tabii benim en önemli özelliklerimden biri, iş birliği ve sistemin içerisinde bütüncül bir yaklaşımla iş yapmak. Dolayısıyla bir kanunumuz var. 6 bin 306 sayılı yasa. Bu yasa, riskli yapının nasıl tespit edileceğini net bir şekilde ifade ediyor. Dolayısıyla belediye olarak yaptığım ‘Bu bina risklidir’ ifadesi 6 bin 306 sayılı kanun kapsamında riskli yapı sayılmıyor. Yasanın öngördüğü riskli yapı taraması yöntemini kullansanız belki onlarca yılda anca test edersiniz. Çünkü karot alma, bunların analizleri vesaire. İstanbul Büyükşehir Belediyemiz bir çalışma yaptı ve hızlı tarama testi yaptı. Biz Avcılar’da bu tarama testine binalarımızı çok önemli ölçüde soktuk.

İstanbul’da bu hızlı tarama testine tabi tutulan en çok bina Avcılar’da var. Bunun sonuçları da elimizde. Bunları da biliyoruz. Bunların içerisinde de farklı derecelerde riskli yapılar var. Bunların içerisinde ‘çok riskli’ diye ifade edilen 95 yapı vardı. 6 aydır bunu yürütüyoruz, 95 yapının 60’ını boşalttık. Hızla ilerliyoruz. Başka yerlerde bu hız yok. Yani bu testleri yapıyor, bu değerlendirmeleri dikkate alıyor, buna göre hareket ediyoruz. Kentsel dönüşüm deyince, bin 500 bina yıkıldı denince aslında o kentte kıyametin kopmuş olması lazımdı. Polisle, jandarmayla, zabıtayla halkın karşı karşıya gelmiş olması lazımdı, değil mi ama hiç duymadınız. İşte Avcılar modeli bunu başardı. Kentsel dönüşüm denen ve toplumun aslında karşı çıktığı, yerinden yurdundan edildiği, jandarmayla, polisle, zabıtayla çatıştığı bir Türkiye’den toplumla, vatandaşla kamunun el ele verdiği bir sistemi inşa ettik ve beraber alkışlayarak yıktık.

Bir çözüm önerimiz var. Tüm Türkiye’nin, Avcılar’ın da çok daha hızlı bir şekilde güvenli hale gelmesi için 3 yıl gibi bir sürede bu sorunu çözmek için 2011 Kasım’ında deklare ettiğimiz ve tüm kamuoyuyla paylaştığımız, özellikle bu konuda yetkili olanlarla, bakanlıklarla, belediyelerle paylaştığımız sıfır faizli finansmana dayalı kentsel dönüşüm modeli. Çok riskli bütün binaların 3 yıl içerisinde dönüşebileceği bir model olarak öne sürdük. Kısmen uygulandı ama aynısı uygulanmadı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığımız sıfır faizli finansmana dayalı kısmi yapıların, riskli yapıların dönüşümüne ilişkin bir meclis kararı aldı. Bakanlığımız, ‘yarısı bizden kampanyası’yla, aslında bizim söylediğimizle aynı maliyetin daha üzerinde bir maliyeti kamunun üstlendiği ama çözüm üretmeyecek bir yöntemi, üzerinden 8-9 ay geçmiş olmasına rağmen hiçbir çivinin çakılmadığı bir öneri sunuldu. Bizim ülkemize önerimiz, sıfır faizli finansmana dayalı, sıfır faizli lafını, sıfır maliyetli ifadesini kullanıyoruz. Yani sıfır faiz, sıfır maliyet. Dolayısıyla faiz varsa ortada birileri bu faizi karşılayacak diye düşünüyoruz.

Çok büyük katkılarıyla bu modeli tüm Türkiye’ye hazırladık, çalıştık. Akademisyenlere tartışmaya açtık. Oradan da geçer not alan bir model ama tabii hükümet olmadığımız için, hükümetin yapacağı bir şey olması nedeniyle şu an duruyor. Son 2-3 aydır yeni bakanla toplantılar yapılıyor. Biz de katılıyoruz. Oraya da sunduk. Sadece Avcılar için değil; Avcılar, İstanbul’un en riskli ilçesi olarak tarif edilirdi bundan bir yıl öncesine kadar. Artık tarif edilmiyor. Çok yüksek riskli, yani deprem olmadan da yıkılabilecek 30 bina var. Çok riskli 2 bin binamız daha var. Yani yolun yarısındayız. Yarı ettik. Kriz olmasaydı, güçlü kamu desteği bizden büyükler var, biz bir ilçe belediyesiyiz. Kendimizce büyüğüz. Yarım milyon nüfusuz ama bizden büyük otorite var hem mali hem mevzuat bakımından. Bakanlık ve devletimiz var.

Dolayısıyla onların da desteği olsaydı bu 4 yıl içerisinde biz bitirecektik fakat 2029 geldiğinde, belki de siyasetçilerin en az yaptığı ve en çok ihtiyaç duyduğumuz deadline (son teslim tarihi), 2029 geldiğinde Avcılar’da riskli hiçbir bina kalmayacak. Hangi sebeple olursa olsun bahanem olmayacak. 2029’da bütün riskli binalar yenilenmiş olacak. Şöyle test ediyoruz. Devam ediyor mu, ediyor. Her hafta ortalama 5 bina kentsel dönüşüme giriyor. Yani bu kriz, bu zorluk her şeye rağmen devam ediyor. Dolayısıyla özellikle iklim eylem planımız var. Paris Başkanlar Sözleşmesi’nde söz verdik. Yüzde 40 azaltacağız, dedik. 2022 yılında yaptığımız değerlendirmede yüzde 40’ın 8’ini tamamladık. Şimdi 2024 yılında yeniden değerlendireceğiz ve aldığımız yolu ve alacağımız yolu görüp hızlanma veya ekstra yapacağımız şeyler varsa bunları da yapacağız.”