Ahmet Özer yazdı | Kurultaya giderken CHP

İktidarın Tutumu AKP, yaşanan bunca ağır travmaya rağmen dış politikada din olarak İslam, mezhep olarak Sünni, kültürel olarak Osmanlı geçmişini yeniden ihya ve inşa etme hayalini devam ettirmeye çalışıyor. Afrin operasyonu da tamamen iç siyasete yönelik bir operasyon. Üstelik altı yıldır Suriye'de savaşa karşı olan CHP de tıpkı dokunmazlıklar meselesinde olduğu gibi bu konuda da gene iktidarın dolduruşuna geldi. Bu yönelim iktidar açısından içerde kutuplaşma ve ayrışmanın; dışarda yalnızlaşmanın devamı anlamına gelirken buna güçlü bir alternatif oluşturmak yerine enerjisini parti içi iktidar didişmelerinde harcayan CHP içinse kayıp anlamına gelecektir. Her seferinde devlet-millet meselesinde devlet refleksleri ile hareket edip Erdoğan’ın devlet kervanına katılması kendi bindiği dalı kesmesi gibi bir şey. Ayrıca AKP-MHP koalasiyonu MC dönemlerini aşan bir durumu hatırlatıyor. BBP’ni de içine alan bu milliyetçi cephe yerel ve genel seçimlerde zaferle çıkmanın yollarını döşüyor. Peki muhalefetin buna karşı oluşturduğu bir alternatif var mı? Henüz yok. Oysa fazla gecikilmeden muhalefette ilkelerini, tutumunu ve bu konulardaki siyasi projelerini oluşturup topluma deklere etmelidir. Sonuçta politikada başarı topluma güven verme ve umut olma işidir. Kılıçdaroğlu Ne Yapmalı? 3-4 Şubata yapılacak olan kurultay Kılıçdaroğlu’nun üstünlüğü ile sonuçlanacak gibi görünüyor. Muharem İnce ve İlhan Cihaner-Selin Sayek Böke’nin grupları PM’ye adam sokabilirler ama İnce’nin bu kurultayı kazanması güç görünüyor. O halde bu kurultayın bir zafere dönüşmesi Türkiye’nin önüne koyacağı programa ve kadrolara bağlı. Çünkü hedef parlementer demokrasi ise buna ulaştıracak strateji nedir, daha da önemlisi bu hedef hangi kadrolarla gerçekleştirilecek bunlar çok önemli. Sözgelimi, Kılıçdaroğlu bu kez cesaret edip ulusalcılardan kurtularak, partiyi gerçek kimliğine kavuşturabilecek mi? Bu soru aynı zamanda şu demek: Partiyi aşılayarak büyütecek mi yoksa ne şiş yansın ne kebap diyerek denge politikasına devam mı diyecek? Eğer ikinci yolu tutarsa bu CHP’yi zayıf muhalefet sarmalında tutmaya devam edecek demektir. Eğer birinci yolu tercih ederse bu yeni bir umut ışığı yakacaktır. Dolayısıyla kurultayın önemi, bu ikilemi nasıl çözeceğidir. O halde CHP’nin kendine sorular sorması lazım: Milliyetten ziyade devlete dayanan, devlet milliyetçisi olmaya devam mı edecek, yoksa gerçek bir sosyal demokrat çıkış mı yapacak? Örneğin her türlü milliyetçi belirlemeye sahip çıkan bir CHP mi olacak, yoksa bütün milliyetlere, kimliklere, dinlere, mezheplere eşit duran etnik kör bir devlet mi talep edecek? Şeriat tehlikesinden korkup laikliğe sığınan, daha ziyade yerel yönetimlerle konuşlanmış Alevi ağırlıklı bir destekle mi yetinecek; yoksa mütedeyyinleri de kucaklayan bir parti mi olacak? Yeri geldiğinde orduyu, kendine güçlü müttefik hatta garanti olarak görmeye devam mı edecek, yoksa gerçek vesayetten uzak, sivil demokrat bir rejimin inşasının garantisi mi olacak? Hem ulusalcı hem de solcu olma garabetini birlikte devam mı ettirecek; yoksa tüm bunları elinin tersiyle itip gerçek bir sosyal demokrat kimliğe mi bürünecek? Eğer bunları cesaretle yaparsa, böylece evrensel ilkeleri savunan bir CHP olarak AKP’nin karşısına dikilebilecek. AKP ile sosyal alanda mücadele etmesi demek AKP’nin ele geçirip kendine göre dönüştürmeye çalıştığı devletle mücadele etmek demektir. O halde artık “devleti kuran parti” söyleminden vazgeçmesi gerekir. Birincisi; devleti CHP değil, devleti kuranlar CHP’yi kurdu. İkincisi o devlet artık CHP’nin değil AKP’nin elinde ve denetiminde. O yüzden bu devletin geçmişten gelen ve devlet olarak işlediği günahlar bugünkü CHP’nin boynunda olamaz. CHP behemehal bu bagajdan kurtularak hafiflemeli ve ileriye doğru hızla yol alamalıdır. Yeni Konjonktür Yeni Şans Aslında konjonktür buna müsait. Çünkü AKP güçlendikçe devleti demokratikleştireceğine kendisi dönüşerek devletleşti ve devleti bütün kurumlarını eski(miş) ideolojisini uygulamak için kullanmaya başladı. Ve şimdi de tamamen bir rejim değişikliği söz konusu. Sosyal islamdan Milli Görüşün hedeflediği siyasal İslama geri dönüldü. Artık İstanbulun Fethi, hatta Malazgirt 1071, dünya lideri mottosu kullanılıyor. 80’lerde geleceği pazarlanılan bu yaklaşımın şimdi ise geçmişi pazarlıyorlar. Oysa gelinen noktada görünen o ki; sistem tıkandı, siyaset ise epey kirlenmiş durumda. Güç sahipleri yanlışlarının bile alkışlanmasını istiyorlar. CHP böyle bir ortamda kurultaya gidiyor. Bu onun avantajı. Ancak bu avantaj ne kadar nasıl kullanacağı da gene onun ve lider kadronun maharetine bağlı. Birkaç Anahtar Sözcük CHP bu değişim dönüşümü yapacaksa eğer, turnusol kağıdı görevi yapan bazı anahtar kavramlarda da bir değerlendirmeye ve değişime gitmeli. Örneğin, devlet, ideoloji, tarih, bölüşüm küreselleşme, AB gibi kavramlar bir takım kurumları temsil eden, bu nevi kavramlardır. Devlet: Yeni CHP devletçi yapıdan, halkın yanında duran bir yapıya geçecek mi? İdeoloji: Gelenekci devletçi kimlik yerine, evrensel sosyal demokrat kimlik benimsenecek mi? Kürtlere, mütedeyyinlere, varoşlara, emekçilere, bütün ezilenlere ulaşabilecek mi? Tarih: Tarihsel açıdan statükoyu koruyan değil, değişimi savunan bir mantalite geliştirebilecek mi? Bölüşüm: Sosyal devlet anlayışını hakim kılan bir anlayış olamalı, (kapitalizm büyümeyi sever ama bölüşümü asla sevmez). CHP herkesin büyümeden ve sitemden nasıl pay alacağının programını açıklamalıdır. Küreselleşme: Küreselleşmeyi sövmek ya da sevmekten ziyade onu anlayan ve onun olanaklarıyla yanlışalarına karşı mücadele eden bir yaklaşım gerekli, bunu yapabilecek mi? AB: AKP, AB hedeflerinden vaz geçmiş durumda, yeni CHP Kopenhag kriterlerini ve Maastricht kriterlerini savunmalı, AKP’nin burada bıraktığı boşluğu doldurmalıdır. Kürt sorunu: Kürt sorununda ne bastırma ne ayrılma, demokrasi içinde bir arada yaşama formülünü hayata geçirmeli ve bu konuda kitlelere güven ve umut vermeli. Din: İnançlara saygılı laik Türkiye sosyolojisinin ve kültürel geleneğinin yeniden okunması yapılmalı. Bütün bunları ahbap çavuş ilişkisine göre değil, ancak liyakat ve ehliyete göre seçilecek kadrolarla yapabilir. Bunları yapacak mı, yapabilecek mi? Bunları açmalı, programlaştırmalı ve kitlelere güven verici biçimde ulaştırmalıdır. Gerçek bir sosyal demokrat anlayış; mağdurlara, dışlanmışlara, ezilenlere hak, özgürlük ve insanca bir yaşamı vaat eder. Hem ekonomik gelişme hem sosyal özgürlüklerin çıtasını yükseltir. Çağdaş sosyal demokrasi din, mezhep ve milliyetler üzerinden politika üretmez. Çağdaş sosyal demokrasi inançlara saygılı olduğu gibi, etnik ve mezhepsel sorunları çözmeye odaklı bir ideolojik kimliktir. AKP din sosuna batırılmış bir liberalizmle epey iş yaptı. Milliyetçiler artık anakronik olan ırk vurgusuyla ülkeyi bölecek kadar sıkıyor. Ulusalcıların milliyetçilerden tek farkı din sosunu ayıklamış olmalarıdır. Artık din, ırk, mezhep yerine; demokrasi, insan hakları, evrensel değerler vurgulanmalı ve hakim kılınmalıdır. Sonuç Önümüzde Yerel Seçimler, Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve Milletvekili seçimleri var. Eğer seçimler zamanında yapılırsa durum başka olacak, bir erken seçim olursa daha farklı olacak. Birinci senaryoyu ele alalım: Öncelikle temel ittifakın alt yapısı burada oluşturulmalıdır. İster resmi ister gayrı resmi olsun, Cumhurbaşkanlığı seçimini bu cephede yer alacak olan demokrasi bileşenleri belirleyecek. Bu durumda yerel seçimler genel seçimlerin ve özellikle de Cumhurbaşkanlığı seçiminin bir genel provası gibi olacak. Yerel seçimleri kazanan, özellikle İstanbul’u alan, hem moral hem de seçmen davranışını etkileme bakımından bir üstünlük kazanmış olacak. Burda da, özellikle batıdaki büyükşehirlerde Kürt seçmen belirleyici olacaktır. Bu durum Çukurovadaki büyükşehirleri de etkileyecek. Mersin başta olmak üzere Adana, Antalya gibi büyükşehirlerin seçim kazanması buna bağlı görünüyor. CHP’nin büyükşehir seçimlerinde Kürt oylarını alması lazım. Aksi taktirde AKP – MHP ittifakı göz önüne alındığında CHP için seçim almak zordan da öte imkansız hale gelebilir. Tabi bu yıl 15 Temmuz’da bir baskın erken genel seçim yapılmazsa. Bu da ayrı bir yazının ve analizin konusu. O halde bu kurultay hem bu dinamikleri toparlayabilmek, hem de buna göre söylem ve kadro oluşturmak bakımından büyük önem taşıyor.